8
duidelijk te maken. Wij hebben veel waardering met name voor het vele werk dat zo'n alternatief met
zich meebrengt. Ook wij hebben daarmee enige ervaring. Voor mijn gevoel is echter de oplossing
strijdig met het hier door een meerderhèid aanvaard standpunt dat de bestaande rondweg niet zou wor
den uitgebouwd. Er kunnen nu 2 dingen gebeuren. Of de F.N.P. stelt middels een motie deze materie
weer ter discussie of de F.N.P. verbindt aan zijn eigen nota deze consequentie niet. In het laatste
geval is dit werkstuk gemaakt voor de prul Iemand en de tijd er aan besteed weggegooid. In het eerste
geval betekent een aannemen van een wel ingediende motie in onze ogen niet alleen een discussie
over met name de functie van de rondweg. Immers, als wij dit doen dan ontnemen wij de grond aan
wat hier ter tafel ligt. Dat betekent dat doorgeredeneerd dan ook alle andere in meerderheid afgewe
zen plannen, waarvan sommige half uitgevoerd in de stad liggen, opnieuw in de discussie moeten wor
den betrokken. Wij zouden dan niet alleen de functie van de rondweg opnieuw ter tafel moeten brengen,
maar ook - ik noem ze in willekeurige volgorde - de verbreding van de Kanaalstraat met een brug
naar de Oosterkade en de Groeneweg met een brug naar de Pier Panderstraat. Wij zijn in meerderheid
bereid tot de marathonzitting die hiervan het gevolg zal zijn. Beter echter een week onszelf beraden
over alle mogelijkheden dan over enkele jaren spijt te hebben over wat wij hebben nagelaten. Ik kon
u zeggen dat onze mening over het verkeer naar en om de binnenstad niet is gewijzigd. Die mening is
echter bij raadsmeerderheid niet gedeeld. Wij vinden dat wat via de raadsbrief nu voor ons ligt in
grote lijnen de consequentie is van wat wij hebben gedaan. Uit deze laatste conclusie kan niemand de
gevolgtrekking maken dat wij ons onttrekken aan wat via de raadsbrief nu ter tafel ligt. Hadden wij
dat willen doen dan hadden wij om andere redenen dan waaruit ongetwijfeld de F.N.P.-nota is ont
staan onszelf nu met een tegenvoorstel aan u gepresenteerd.
Ik wil nu iets opmerken over de protestacties tegen de basisweg. Wij willen een duidelijk verschil
maken tussen die mensen die protesteren tegen de basisweg als scheiding tussen noord en zuid en groe
peringen die nu meelopen en meeroepen om alternatieven die zij zelf via hun vertegenwoordiging
hier in deze raadzaal stuk voor stuk hebben weggestemd, niet alleen hebben weggestemd, soms hebben
weggehoond. Die zelfde groep wijst nu met afgrijzen op de zinledigheid van een Groeneweg of een
gedempt Vliet, maar vergeet gemakshalve dat de constructies een functie moesten krijgen in een gro
ter geheel. Het onder de tafel vegen van die mogelijkheden heeft regelrecht geleid tot het wegenmo
del waarvoor wij deze avond worden geplaatst. Bovendien liggen door Leeuwarden nu her en der de
half afgemaakte plannen voor veel geld en zonder noemenswaardige functie. Tegen deze groep die
hier systematisch het bestaan van de auto wegkijkt hebben wij maar één verweer: Kijk naar de landen
achter het ijzeren gordijn, dat doet die groep toch graag. Daar is de auto op alle mogelijke manieren
onbereikbaar door lange levertijden, door een benzineprijs die op een veel kleiner inkomen toch twee
keer zo hoog is als hier en met een aanschaffingsprijs die voor de allergoedkoopste wagen neerkomt op
dik 6 maanden bruto loon. Toch wordt ook daar auto gereden en wringt men zich in alle bochten om
in het bezit te komen van juist die auto. Ons land heeft na de oliecrisis en de verhoogde prijzen en
belastingen in 1975 een record autoverkoop te zien gegeven. Hogere lasten leiden tot een verminderd
autoverbruik; volledig tot uw dienst, maar dat betekent nog niet het onnodig maken van voorzieningen
ten behoeve van die auto. De auto wordt bezit van meer mensen of wij zouden een verkoopverbod van
auto's moeten invoeren en de verkoop moeten koppelen aan een strikt zakelijk gebruik. Dat is te be
lachelijk om bij stil te staan en daarom vind ik dit wegkijken van de auto gespeend van elke realiteit.
Men vergeet snel, anders had halverwege de protestmars een scheiding der geesten moeten plaats vin
den tussen die groep die om werkelijke alternatieven vraagt en die groep die ook heeft meegelopen
maar die al die alternatieven heeft weggestemd. B. en w. treffen daarom naar onze mening geen enkel
verwijt met het voorstel dat in deze raadsbrief is vervat. Men heeft zich nauwgezet gehouden aan wat
de raad heeft opgedragen en men is nergens terug gekomen op door de raad zelf gemaakte restricties.
Verder is het tempo waarin door u en uw medewerkers is gewerkt bijzonder hoog geweest en is het ge
heel alleen maar 3 weken vertraagd omdat de raad zelf hier om heeft verzocht. Eén psychologische
fout is echter onherstelbaar. U had nooit de Dienst Stadsontwikkeling mogen toestaan de tekeningen
van de basisweg te voegen bij de kaarten van de prénota. De bedoeling is ongetwijfeld goed geweest.
Dit zou een optimale afwikkeling van het spitsuurverkeer hebben gevraagd, maar zelfs de grootste
aufogek kan dit monsterachtige geval als realiteit nooit hebben gewild. Elk gesprek over een basisweg
in de meest minimale vorm wordt nu doorkruist door het schrikbeeld van deze prent. Zelfs een door
braak van de Van Swietenstraat naar een gereconstrueerd Zuiderplein, waarbij wij uitgaan van het
profiel van die Van Swietenstraat zonder enige afbraak langs die straat, wordt nu gezien als een be
gin van de heilloze weg. Dat is jammer, want afgezien van wat dan ook is een vermenging van de
verkeerssoorten op de Stationsweg naar ons gevoel op dit moment niet meer verantwoord. Met die mi
nimale doorbraak en een reconstructie van het Zuiderplein wordt, zonder dat ook maar iets geweld
wordt aangedaan, een éénrichtingverkeerssituatie gecreëerd die jaren mee kan. Zolang wij in deze
9
samenstelling hier in deze zaal zitten kunt u wat ons betreft een afbraak van de noordwand van de Van
Swietenstraat maar beter vergeten. Dat is nu juist een aanslag op een stuk Willemskade zuidzijde waar
op wij toevallig wel prijs stellen; wij willen niet dat daar dezelfde verkrotting gaat optreden als bij
het westelijke stuk Willemskade. Door een nieuwe noordwandbebouwing langs de Van Swietenstraat op
te schuiven in de richting van de Willemskade en door het feit dat duurdere bouw een neiging geeft
tot hogere bouw is niet aan zo'n verkrotting te ontkomen. Voor ons dus geen verbreding van de Van
Swietenstraat.
Door het minderheidsstandpunt van de heer De Jong ligt het standpunt om te komen tot de aanleg
van de Ocstergoweg verdeeld. De meerderheid stelt zich op het standpunt dat de Oostergoweg moet
worden verwezenlijkt. De Schrans-situatie is minstens zo beroerd als de situatie aan de Stationsweg.
Deze mengfunctie van invalsweg annex winkelstraat laat geen enkele ruimte over voor wie dan ook.
Wil men zinvol over fietsroutes of over openbaar vervoer spreken dan is de aanleg van de Oostergoweg
onontkoombaar om de weg vrij te maken voor een rustiger winkelstraat en de beoogde fietsroutes. Of
het verstandig is die Oostergoweg te faseren door eerst te stoppen bij de Borniastraat wensen wij te be
twijfelen. Dat geeft een bajonet Verlengde Schrans-Borniastraat-Oostergoweg die slechts wordt geko
zen als er rigoureuze maatregelen worden genomen. Anders gaat het verkeer rechtdoor de Schrans in
en vergeet domweg af te slaan bij de Borniastraat. Het profiel van de Oostergoweg is te groot; ik zeg
dit niet onder druk van de protesten uit de wijk maar op grond van de door u geleverde cijfers. U komt
op grond van die cijfers tot tweemaal twee rijstroken. De cijfers geven een spitsuurbelasting van 1.800
motorvoertuigen. Blz. 24 van de prénota leert echter dat een profiel als dat van de rondweg deze in
tensiteit nog wel kan hebben. Door rekening te houden met de recente economische ontwikkelingen is
een Oostergoweg met een scheiding tussen langzaam en snel verkeer, uitgevoerd als rondwegprofiel,
voldoende voor een lange reeks van jaren. Met het accepteren van de Oostergoweg, ook in een iets
gematigder vorm dan in uw voorstel, is de basisweg een feit, zeker voor wat betreft de verbinding in
westelijke richting naar het Zuiderplein. Alle op de binnenstad gericht verkeer moet nu gebracht wor
den voor de enige 2 toegangsbruggenn.l. de Beursbrug en de Prins Hendrikbrug. Wij krijgen het ver
keer te oostelijk voor de binnenstad. De voor ons nog steeds logische gedachtengang m.b.t. een brug
naar de Oosterkade, een verbrede Kanaalstraat en op den duur een parkeervoorziening op een deel
van het gevangenisterrein wordt niet gedeeld. De dwarsverbinding Tulpenburg-Zuiderplein vloeit dan
logisch voort uit deze door de raad gewilde barrière. Geen doorstroomfunctie van de Oostergoweg naar
het noorden betekent een doorstroomfunctie in oost-west richting die o.i. niet te vermijden is maar die
wel in hoge mate ongewenst is, omdat vanuit een punt niet de kortste weg naar de binnenstad wordt
gerealiseerd maar het verkeer terug wordt geleid naar het Stationskwartier. En dat is nu uitgerekend
dat gedeelte dat wij zonder meer qua ruimte nodig hebben voor het loop- en fietsverkeer en voor het
openbaar vervoer. Ook een basisweg van een minimaal profiel die dan zonder meer nodig is brengt het
verkeer op een weg waarvan het helemaal niet gebruik wil maken maar daartoe gedwongen wordt om
dat de rechtstreekse verbinding naar de oostelijke binnenstad niet aanwezig is.
Ik ben het eens met b. en w. als die uitgaan van verkeersluwe zones. Dit behoeft in mijn ogen
niet te betekenen dat onnodige concentraties zo worden samengebundeld als op de door u voorgestelde
basisweg. Voor ons blijft onaanvaardbaar dat nu al zo weinig rekening wordt gehouden met een werk-
concentratie van P.T.T. en provinciehuis en de daaruit voortvloeiende parkeerbehoefte voor juist dat
deel van de binnenstad. Voorbarig, zult u zeggen, want dat komt in de parkeernota. Mag ik dan al vast
verder denken en mij voorstellen hoe het verkeer vanaf de Oostergoweg die toekomstige parkeermoge-
lijkheid gaat bereiken? Juist, via het Zuiderplein. Zo wordt de basisweg in welke vorm dan ook wel
een barrière door verkeer dat er niet langs wil maar daartoe gedwongen wordt. Toch is de constructie
van die basisweg in onze ogen het enige niet met raadsbesluiten strijdig zijnde alternatief. Ik ga er
van uit dat van de zijde van b. en w. en van de dienst wel eens tussen de tanden is gevloekt over de
consequenties van de raadsbesluiten die tot dit resultaat hebben geleid. Wat echter de motieven zijn
geweest om met name die zelfde basisweg aan de uiterste westkant van de stad uit te bouwen tot de
invalsweg vanaf Harlingen ontgaat ons te enen male. Een verleggen van de Tesselschadestraat en een
doorbreken van het tentoonstellingsterrein van de Veemarkt plus de aanleg van de weg plus het afbre
ken van een stuk van de huidige invalsweg gebeurt volgens de prognoses van het spitsuurverkeer van
600 auto's. Dat is geld in het water smijten, ook al gebeurt dat slechts in gedachten. U kunt op het
Europaplein met enige afsluitingen tot een met verkeerslichten geleid kruispunt komen voor een frac
tie van de kosten. Laat de Harlingerstraatweg de functie maar houden die die weg altijd al heeft ge
had. Voor deze nieuwe invalsweg en het noordtangent samen voo("spelt het verkeersbureau een ontlas
ten van het Europaplein van hooguit 1 .400 auto's in het spitsuur. Het kruispunt Europaplein met ver
keerslichten kan dit aantal tot in lengte van jaren verwerken volgens de kruispuntentabel op blz. 25
van de nota. Men investeert geen miljoenen als het met tonnen ook kan. Dat geldt ook voor de door u
