26
dy't de fêstigingsmooglikheden hjirre üt'e pinne kinne en it lón of om myn part de wrald ófreizgje om
bidriuwen to ynteressearjen?
Sjoch, de Nota Wurkjen is foar in great part in nota romtlike oardering. Der binne lju dy't sizze:
It moat net sa wêze dat de wurkgelegenheit him oanpasse moat yn it planologyske bilied, mar krekt
oarsom, oars wurdt it hynder efter de wein spand. Ik kin dêr, leau ik, wol yn meigean. Hwat is hjiroer
de miening fan it kolleezje?
As leste punt noch dit. By de nota is in oersjoch makke fan de 57 doelstellingen en yn dit oer-
sjoch wurdt oanjown hwat foar doelstellingen mei elkoar yn oerienstimming binne en hwat foar doel
stellingen mooglik mei elkoar yn konflikt binne. Ik hie forwachte dat der mei namme hwat de doel
stellingen oanbilanget dy't inoar net forneare kinne in stanpunt bipaeld wie. Ik tink bygelyks oan in
foar us regio tige wichtich ding, nammentlik it Noarderleech. Nou't hiel Hollan to heap rint om plan
A der troch to driuwen by it ryksregear, wylst de oangrinzgjende gemeenten en it provinsiael bistjur
keazen hawwe foar plan D, meije wy yn it ramt fan de bihanneling fan de Nota Wurkjen dochs wol
dudlik stelle dat plan D dochs wol de béste oplossing is, nettsjinsteande de biswieren dy't ek dêroan
klibje. De kar is foar my yn elts gefal hiel dudlik. Ek dêroer haw ik hwat mist yn it riedsbrief en yn it
brief oan de regioried.
Myn foarlopige konkluzje de saek gearfetsjend is dizze. De nota jowt in soad ynformaesje, jowt
in somber byld. Deputearre steaten moatte op hiel koarte termyn harren miening jaen. Regioried en b.
en w. hawwe yn it healjier tiid dy't biskikber wie neffens my net genóch oanjown hwat der wol barre
moat. Miskien kin dat hwat b. en w. oangiet joun noch barre, ik hoopje it; oars sil it op in hiel koarte
termyn wol moatte, de saek is der wichtich genóch foar.
De heer Bijkersma: De beide vorige sprekers hebben al aangehaald dat de sombere taal in de nota
en in het stuk van de regioraad zorgen baart. Beide sprekers hebben gezegd: Kan de gemeente zelf
niet op de acquisitietoer gaan om er iets aan te doen om bedrijven hier heen te krijgen. Ik dacht dat
iedereen in deze raad en ook daar buiten het er mee eens was dat u, mijnheer de voorzitter, er in uw
functie als voorzitter van deze raad alles aan doet om overheidsinstellingen en semi-overheidsinstel-
lingen hier te krijgen. Dat is, dacht ik, een bevestiging van datgene wat er gebeurt. Maar uw tijd is
natuurlijk beperkt en u kunt ook niet alles. Wat betreft die acquisitie die de beide vorige sprekers
hebben voorgesteld, ik werd getroffen door een artikel in het Algemeen Dagblad waar boven staat:
Rotterdam speurt naar een knappe heer, een reizend ambassadeur op niveau. Het artikel gaat er over
dat de gemeente Rotterdam een acquisiteur wil hebben om bedrijven naar die gemeente te krijgen.
Die ambassadeur moet volgens de taakomschrijving niet naar het buitenland gaan om lezingen te hou
den, dia's te vertonen e.d., hij moet op bedrijven af als men er de lucht van krijgt dat die zich in
Rotterdam willen vestigen. Het aantrekkelijke is dat zij een acquisiteur willen hebben op freelance
basis. Op die manier bind je je niet aan een dure ambtenaar die alles om zich heen verzamelt, een
freelance-man kan het voor wat betreft de gemeente wellicht goedkoper doen. Mijn vraag aan u is -
om met een reëel voorstel te komen; de vorige sprekers willen dat zo graag - of het college niet eens
kan informeren bij het college van Rotterdam hoe - als men het tenminste prijs wil geven - dat werkt.
Is het te overwegen om hier ook zo'n man op freelance-basis aan te trekken, alleen voor de gemeente
Leeuwarden, want daar vechten wij voor.
De heer DeGreef: Ook wij zullen onze bijdrage aan de bespreking van deze nota leveren. In af
wijking van wat u misschien van ons gewend bent kunnen wij ons achter het standpunt stellen dat het
college namens de regioraad in de raadsbrief heeft vermeld. Dat is zo omdat wij vinden dat in feite
een herhaling van oude discussiepunten wordt opgevoerd. Er is voor ons niets nieuws bij. Het enige
nieuwe voor ons is eigenlijk dat deze nota een schitterende uiteenzetting is van wat er aan de hand is
qua diagnose, maar dat je ziet dat er vijf vingers worden beschreven zonder dat er een vuist wordt ge
maakt met die vingers, er gebeurt helemaal niets mee. Als je dat plaatst in een wat breder kader dan
zou je kunnen zeggen dat wij in het Noorden langzamerhand genoeg woorden hebben vuil gemaakt;
ik denk b.v. aan het Integraal Structuurplan Noorden des lands. Ook uit Den Haag zijn er allerlei
initiatieven op ons af gekomen via de Verstedelijkingsnota en ook via de N.O.M. Als ik nu in deze
raad geluiden hoor die zeggen: Wij zullen zelf op de acquisitietoer moeten gaan dan ben ik een beetje
bang dat wij, als wij zelf de kolen uit het vuur moeten slepen, dat helemaal niet halen. Ik vind n.l.
dat in het standpunt dat u aan ons voorlegt en dat wij moeten vaststellen duidelijk staat dat het een
zaak is van de provincie en dat het ook een zaak is van het Noorden en dat wij er naar moeten stre
ven dat Leeuwarden een duidelijke functie krijgt in dat geheel. Anders betekent het dat wij met onze
infrastructuur in de kou komen te staan, dat wij niet voldoende verbindingen hebben, dat wij niet vol
doende geld hebben om hier een gezonde sociaal-economische infrastructuur van de grond te trekken.
27
Als ik dan één punt neem dat vooral van belang is uit financieel-technisch oogpunt dan denk ik aan
aardgasprijzen die m.n. voor de noordelijke regio en dus ook voor Friesland en Leeuwarden een bepaal
de functie zouden kunnen hebben. Ik denk dat het veel belangrijker.is dat je probeert vanuit de eigen
positie - want daar gaat het hier eigenlijk om - duidelijk te maken waaraan wij als provincie behoef
te hebben, dat je dat standpunt keihard vertolkt naar de partners in het Noorden toe en ook naar de
N.O.M. toe. Ik heb t.a.v. de N.O.M. het idee dat dat een apparaat is dat eigenlijk niet functioneert
zoals het moet functioneren als ik kijk naar de discussie tussen de minister van Economische Zaken en
de directeur van de N.O.M. waarbij het ook gaat om de positie van de arbeid. Als ik denk aan het In
tegraal Structuurplan Noorden des lands en ik hoor als reactie van kamerleden dat zij daar eigenlijk
niet veel van verwachten dan moet er volgens mij juist vanuit de noordelijke provincies op worden ge
wezen dat de aanbevelingen die daarin naar voren komen zullen moeten worden uitgevoerd. Ik denk
dat wij weinig zullen hebben aan bespiegelingen die eigenlijk als basis worden gebruikt in deze nota.
Het gaat volgens mij om een slagvaardig beleid en het voeren van een eigen acquisitie is maar één
factor. Het is naar mijn mening zo dat je met elkaar een vuist zult moeten maken omdat je het anders
niet redt.
De hear Singelsma: Sapas is hjir it wurd Streekplan al even fallen en der wienen al guon dy't mien-
den dat it Streekplan al klear wie; neat is minder wier fansels, dit is ien fan de boustiennen dy't tsjin-
je moatte om in Streekplan Fryslan gear to stallen. De Nota Wenjen hawwe wy hawn, de Nota Wurk
jen prate wy hjir nou oer yn koart bistek - jo soene der eins in hiele joun oan bisteegje moatte - en
de Nota Rekréearjen komt takomme jier en dan wurdt der in Yntegrael Streekplan foar Fryslan gear-
stald. In needsaeklike saek fansels omt de bistimmingsplannen passé moatte yn dit Streekplan. De heal-
wize dingen dy't wy yn de rin fan de jierren hawn hawwe dat eltse gemeente mar dwaen en litte koe
hwat hy woe mei greate rekréaesjeprojekten en neam mar op wurdt dan tominsten oan bannen lein. Us
krityk op al dizze nota's, sawol op de Nota Wenjen as op de Nota Wurkjen, is dat se to folie de sfear
ademje fan Hollan; se binne typysk gearstald foar de rannestêd Hollan en se wurde hjir troch de P.P.D.
brukt as materiael fan hoe't it hjir ek moat, mar se wurde net fortaeld nei Fryske forhaldingen. De
Forstêdskingsnota fan Gruijters is dêr in foarbyld fan. Hjir is de Nota Wurkjen der ek hielendal op ba-
searre: It wurk moat nei de greate bifolkingssintra, it wurk moat nei de stêdden, nei de greatere kear-
nen; dêr krije de yndustryen greate subsydzjes en hwat mear dy fabriken ynfest'earje hwat heger de
preemjes binne. Wy hawwe tsjin dizze kearnepolityk altyd üs biswieren hawn omt wy miene dat neist
de stêd ek it plattelan libje moat. Dat plattelan krijt it aensens noch folie slimmer as nou, hwant as
wy sjogge hoe't yn de takomst it tal bern dat de legere skoallen bifolkje sil efterut rint dan sjogge wy
dat de doarpen aensens noch mear leech rinne sil Ie. Wy binne dan ek fan miening dat de ynfestearrings-
preemjes ek j LI de moatte foar de lytsere kearnen, ek foar in fabryk yn Wiuwert hwer't se tafelblêdden
meitsje en hwer't 50 man wurkje. Wy fine dat de preemjes ek foar dat soarte gebieten jilde moatte en
dat is net sa. In protte lju yn dizze seal of miskien yn de steaten miene dat wy troch akwisysje of sa
hwat de yndustry hjir hinne roppe kinne of troch brede autobanen hjir yndustry krije kinne. Wy lizze
hwat dat oangiet tige ungunstich, yndustry krupt meast byinoar. It Westen leit hwat dat oanbilanget
folie gunstiger foar yndustryfêstigingSa leit de saek nou ien kear, dat kinne wy spitich fine of net,
mar sa is it. (De hear Heidinga: Allegearre nei Wiuwert.) (De hear Ten Brug (weth.): Ja, dat jildt ek
provinsiael.) Dat is in tige forstannige utspraek, sa't wy wol mear wend binne. Wy moatte net tinke
dat de N.O.M. it allinne fortoane kin, de N.O.M. kin needforbannen lizze, de N.O.M. hat goede
dingen dien, de N.O.M. kin mei steatskaptael dielnimme yn bipaelde fabriken en hat ek wol bipaelde
resultaten boekt. Mar ien fan de pylders fan de hiele Fryske ekonomy is noch altyd de Fryske lanbou
dêr't in 30% fan de bifolking direkt of yndirekt syn bistean oan to tankjen hat. Sapas is al even neamd
as soe it fanselssprekkend wêze dat ek dizze ried him efter plan D stelt; dat wie foar de hear Jansma it
logysk gefolch. Mar dat is fansels net sa, der binne ek oare mooglikheden tinkbe'r, dêr hoege wy nou
lykwols net fierder op yn to gean. Dit is in hwat theoretyske diskusje, der wurde hjir hwat akademyske
fragen steld; wy kinne eins gjin ynfloed utoefenje op it oanluken fan yndustry ek net troch akwisysje,
wy kinne heechut soargje foar gunstige omstannichheden. As wy sjogge hoe't troch al dizze dingen
hinne de I .S.P.-rapporten rinne mei in doalhóf fan alderhanne papieren rapporten dy't oer üs komme en
dêr't wy gjin wei mear yn üntdekke kinne dan freegje ik my dochs wol ris óf: Soe it net nedich wêze
dat men al dizze dingen ris hwat koördinearret en dat men ris in bytsje ekonomysker en mear direkt op
it doel oan wurket yn plak fan dat alderhanne ynstansjes op harren eigen manier iverje foar bipaelde
dingen? Der soe oer de Nota Wurkjen in hiel soad to fortellen wêze, ik haw der yn it forline al safolle
wurden oan wijd, it hinget my sa stadich oan de kiel üt. Ik leau net dat wy hjir folie oan de saek óf of
ta dwaen kinne. De regioried hat der in miening oer ütsprutsen, wy kinne sizze: Dêr kinne wy efter
stean. Mar dat is dan ek it iennige.
