7
ook zeer terecht dat een inderdaad kleine, actieve, snelwerkende - zij waren n.l. gedwongen tot
snel werken - groep de motieven tegen de voorgestelde aanleg van rijksweg 9 maakte. Alle fracties
hebben dit lijvige rapport wat in zeer korte tijd is samengesteld en waarin zeer duidelijk met foto's
naast elkaar getoond wordt wat de landschappelijke gevolgen zijn voor het veelal historisch bepaal
de landschap. Ik wil graag weten: Heeft het college kennis genomen van de inhoud van deze nota
die ongetwijfeld ook aan het college is toegestuurd? Heeft het college ook kennis genomen van de
kritiek en van de uiterst nadelige gevolgen die deze weg met zich mee brengt? Heeft het college de
voor- en nadelen van dit tracé ook tegen elkaar afgewogen? Uit het verhaal dat de voorzitter van
deze raad heeft gehouden blijkt dit n.l. niet. Er wordt alleen opgemerkt dat het zo snel mogelijk moet,
maar hoe het moet interesseert niemand. Zo vat ik het tenminste op. Er zijn wel degelijk alternatie
ven. De rijksweg zoals die er nu ligt inclusief de rondweg van Franeker kan worden verdubbeld. Dan
is er nog een heel ander alternatief, n.l. de verdubbeling van de weg Leeuwarden-Bolsward. Dit is
een nog kortere verbinding met de Afsluitdijk dan de verbinding via Harlingen. Een zeer goed alter
natief, het is jammer dat de weg naar Bolsward er ligt, moet ik zeggen, maar hij ligt er nu eenmaal.
Deze weg vormt een zeer snelle verbinding naar de Kop van de Afsluitdijk. Ook dit zou een argument
zijn om deze rijksweg 9 niet door te laten gaan. In plaats dat het college nu inspeelt op deze afwe
ging, helemaal niets van dat: Jongens, doorrennen op één plan, het kan allemaal wel niet zo goed
zijn, maar vooruit maar, donder maar door het terpen landschap heen. U begrijpt dat mijn fractie niet
voor zo'n benadering voelt en dat wij de motie die de heer Van der Doef namens de P.v.d.A. - de
heer Brandsma zegt nota bene: "Uit een hoek die wij niet konden verwachten" - heeft ingediend
steunen. Ik vraag mij dan toch af, terwijl de heer Brandsma uit de regionen van de P.v.d.A. komt en
2 wethouders uit de regionen van de P.v.d.A. komen en de grootste fractie in deze raad die van de
P.v.d.A. is(De Voorzitter: Er zitten meer leden in de P.v.d.A. dan alleen de heer Van der
Doef, dat weet u waarschijnlijk ook wel.) Het is inderdaad een motie van de heer Van der Doef.
(De Voorzitter: Er zitten meer leden in de Tweede Kamer.) Er zitten 150 leden in de Tweede Kamer
en de voorzitter van de Kamer is dan ook lid van de Tweede Kamer in tegenstelling tot de voorzitter
van de gemeenteraad, dat weet ik allemaal. De voorzitter zegt: Uit een hoek waaruit wij het niet
konden verwachten. Ik vraag mij dan af of het niet tijd wordt om de contacten met Den Haag eens
te gaan verbeteren. Als zelfs dit soort contacten al mis lopen, met zulke bekende mensen, dan vraag
ik mij af waarom de partijen eigenlijk op een landelijke noemer in deze gemeenteraad zitten. Maar
goed, dat daargelaten.
Wat wij ook pas een uur geleden hebben gekregen is de inhoud van de motie, getijpt, met 3 na
men er onder van de illustere fractievoorzitters. Bij de tekst staat iets bijgeschreven: "Dit laatste
wordt veranderd". Dat gaat dan over de heroverweging, n.l. om een eventuele heroverweging achter
wege te laten. In eerste instantie krijg ik die motie, wij hebben die niet gehad, maar ik krijg hem
dan toch. Dan staat er: "Dit laatste wordt veranderd". Ik vraag mij af wanneer het veranderd wordt.
Er wordt een motie ingediend, ik krijg de tekst er van en dan staat er dat het laatste wordt veranderd.
Er kan wel komen te staan: "Dringt op een eventuele heroverweging aan". (De heer Ten Brug (weth.):
Wie weet wat er uit komt, jongen, wees maar rustig.) (De Voorzitter: Maar ik heb de motie voorgelezen.)
Goed, maar u begrijpt dat ik door de korte tijd van voorbereiding nu niet exact weet wat er in de motie
staat. Daarom vraag ik de letterlijke tekst. (Stim: Dat hoecht ek net.) Ik wil graag weten waar ik over
stem, dit misschien in tegenstelling tot andere raadsleden.
De hear Singelsma: Dit is sahwat in skot foar in iepen goal fansels. It spul wie fan tofoaren al op-
makke. De boargemaster hie him goed preparearre op de antwurden dy't der jown wurde moasten. (De
Foarsitter: Dat docht hy altiten.) Dat wit ik wol, mar it jowt in hwat eigenaerdige yndruk fansels dat
de fraksjes harren einliks net goed tariede koenen. It hie folie mear sin hawn hwannear't wy fan to
foaren witten hienen dat dit oan'e oarder kaem en dat der in diskusje oer komme koe. It is natuerlik
ek in slach yn de loft dat men seit dat hiel Fryslan hjir efter stiet en dat it hjir spile wurdt as soe it
mar in groepke dissidinten, dwarsbongelers of dat soarte fan lju wêze dy't dwerse kneppels smite om de
stêd Ljouwert of hiel Fryslan lit ik sizze to bihinderjen yn de forbettering fan de ynfrastruktuer. Neat
is minder wier, dit is in forkearde foorstel ling fan saken. Ik rekken je my biwust ta de minsken dy't
de takomst fan Fryslan op it each hawwe en der foar iverje wol Ie. It moat lykwols net sa foarsteld
wurde as soenen de lju dy't foar dit trasé wienen allinne de kampioenen wêze foar in Fryslan sa as
wy dat graech wol Ie. Der binne oare mooglikheden dy't ek tomjitte komme oan de forbettering fan
de ynfrastruktuer. Dy oare mooglikheden wurde yn it rapport ek dódlik oanjown: dat is de oansluting
op de wei nei Boalsert en dat is in fordubeling fan it trasé nei Frjentsjer en gebruk meitsjen fan de
rounwei om Frjentsjer hinne. Der is ek nochal hwat forskil yn kosten, de hiele wei moat, sa't jimme
witte, 47 miljoen goune kostje. It trasé dêr't hjir foar pleite wurdt, kostet 154 ha lanbougroun en de oare
trasé's likernoch 54 ha, sahwat 46 ha en 26 ha. Dat skeelt dus nochal hwat. Hwat dat oanbilanget is
in op'e nij bisjen altiten in goede saek. Ik haw net de minste yndruk dat myn wurden ienige yndruk
meitsje, mar ik siz it mear om hjir eefkes hearre to litten dat ik my net op sa'n manier manipulearje
lit. (De hear Ten Brug (weth.): Op groun hwerfan sizze jo dat?) Ik siz dat hjir, om't hjir ien miening
nei foaren brocht wurdt. Hjir wurdt sa oer sprutsen dat as dy wei der komt dan wurdt de ynfrastruktuer
hjir better en komme der hjir yndustryën. Dat mist elke groun. Der kin de foarsitter gjin inkele groun
foar oanfiere en ek gjin inkel biwiis. Men kin sizze: Dat forunderstelIe wy. Dat is lykwols gjin biwiis,
it binne slaggen yn'e loft. It hat in psychologysk effekt, seit de minister. De bifolking hjir yn it Noor
den fielt him eftersteld troch Den Haech. Dan seit Ekonomyske Saken: Wy jowe dat mar, dan is de bi-»
folking tofreden steld. Forline jier hat minister Westerterp - Duisenberg ek - ót dat fiere Den Haech
in kadootsje meibrocht as wie hy in Sinterklaes en hy hat hjir eefkes dy wei dropt. As men de hiele
proseduere sa't dizze saek ta stan kommen is neigietIk haw it rapport foar my dêr't in stik of
fiif bledsiden yn wijd binne oan de proseduerekwestje. Dizze hiele saek soe pas yn 1985 oan'e oarder
komme. Hy giet hielendal buten de Twadde Keamer om. As ik sjoch hoe't hjir einliks konkelefoesd is
efter de skermen mei it kolleezje fan dep. steaten, binammen mei de hear deputearre Hilarides, hoe't
efter de skermen de Twadde Keamer buten spul setten is en hoe't hjir einliks in uneigentlik gebruk
makke wurdt fan de jilden fan it I.S.P., dan siz ik: Hjir wurdt net de rjochte wei biwandele dêr't men
as bistjurder foar iverje moat. Rykswettersteat jowt de yndruk dat men to Iet is. It trasé is al fêststeld,
wurdt der sein. Ik moat fêststelle dat it fêst lizzen fan it trasé gjin rjochten en ek gjin forplichtingen
jowt. De wurkgroep hat yn 1973 en 1974 biswieren makke en frege om it ofwagen fan de foar- en nei-
dielen. It hat net pleats hawn. De fêste Keamerkommisje hat yn 1974 sein: Wy kinne pas hwat dwaen
as de wei op de bigreating komt, hwannear't it rykswegeplan op'e nij bisjoen wurdt. Dan, yn maeije
1977 by de Keamerforkiezings, wurdt dizze wei ynienen nei foaren skoud fan 1985 nei 1978 mei
uneigentlik gebruk fan jild ut in pot dy't dêr net foar bistimd is. Dat witte jo likegoed as ik dat wit,
elk steatelid wit dat. As ik de nota's neigean, de nota fan it "Noorden des lands", as ik de yntegrale
streekplannen neigean, de I.S.P.-nota's, dan komt de hiele rykswei 9 der net yn foar. It wegenet is
ticht genoch, wurdt der sein. It I.S.P.-jild is yn striid mei de I.S.P.-nota's. It wurdt op't heden in po-
litike saek, dit moat der troch drukt wurde en it is in eigenaerdige situaesje dat nou ut de P.v.d.A.-
fraksje in moasje komt dy't rjochte is tsjin har eigen klub yn Den Haech. Ik haw der wol faker foar
ivere: Sokke greate lannelike klubs moasten harren hwat mear désintrael organisearje. (De hear Ten
Brug (weth.): Dat probearje wy nou en nou is it noch net goed.) Dit is it biwiis der foar dat de basis
en de top meastal op twa spoaren ride, twa rails dy't mekoar divergearje. Ik wol der gjin wurden mear
oan smoarch meitsje. Jo kinne fan tinken wol hawwe dat ik dy moasje net underskriuw, net om't ik
tsjin in fordubeling fan in wei of in forbettering fan in trasé wêze soe, gjin sprake fan. Ik lit my lyk
wols gjin dingen yn de skuon skouwe as soene wy byg. net foar in bifoarderjen fan de ynfrastruktuer
wêze. It is winliken it op in bulte feijen fan lju dy't it mei dizze moasje net iens binne dêr't ik my
tsjin forset. Ik tocht dat myn bidoeling wol dódlik wie. Ik woe der noch wol hiel hwat fan sizze, hear.
Ik haw it rapport fan "haver tot klaver" lézen en bistudearre en ik fyn dat in "heroverweging" bést
liede kinne soe ta in miskien net minder resultaet. De rydtiid-forkoarting is mar 6 oant 8 menuten.
File-foarming komt hast noait foar op dy greate wei, bihalven hwer't de gemeente stopljochten set
hat.
De hear Miedema: De hear Buising hat al sein dat hy ut namme fan Bijkersma en my de moasje
yntsjinne hat. Dat ik dochs it wurd noch eefkes freegje is om't it net ut namme fan my persoonlik is
mar om't ek myn fraksje hjir efter stiet. In inkele opmerking oer de saek seis. Yn it foarste plak docht
it ós deugd ót jou opmerkingen opmeitsje to kinnen dat jimme sawol as kolleezje as ek as deistich bi-
stjur op deselde wize réagearre hawwe sa't nou yn de moasje forwurde is. Ik fyn it hwat frjemd dat
forskil lende leden fan dizze ried op dit momint sa skerp agearje tsjin it utstel dat wy dien hawwe. Hwat
is nammers de saek? Ik praet nou fan inkele jierren forlyn, mar it wie altiten noch it plan om de wei
Grins-Ljouwert-Kop Ofslótdyk oan to passen oan de moderne easken. Dat is net trochgien, hwant de
greate wei fan Grins nei Amsterdam rint fia Hearrenfean. Yn myn léste algemiene skoging haw ik
noch inkele wurden wijd oan it bilang fan goede weiforbiningen en kear op kear - seis by de ofdie-
lingsgearkomsten is it oan'e oarder west - wie de ried ienriedich fan bitinken dat Ljouwert ót syn
isolemint forlost wurde moast hwat de wei-oansluting oanbilanget en dat de wei foldwaen moast oan
de easken dy't it hjoeddeiske forkear stelt. (De hear Singelsma: Dêr giet it net om.) Jo binne oan bar
west, mynhear Singelsma. Nou, nei jierren oantrónjen, is de ryksoerheit ré om dit wurk forsneld ót
to fieren. It liket der op it léste momint op dat der in bilangrike fortraging untstean sil as de Twadde
Keamer de moasje fan Van der Doef oannimt; ik leau dêr lykwols net yn. Dochs tocht ik dat yn it foar
ste plak de ried fan de haedstêd fan Fryslan réagearje moast op hwat geande is. De ried moat de Keamer
