8
genheid in dit dichtbebouwde woongebied met straatjes zonder trottoirs, stenen muurtjes om de kleine,
vaak goed verzorgde tuintjes en veelal kleine huizen en verscheidene middenstandsbedrijven. Wel is al
heel spoedig boven water gekomen dat men zo weinig mogelijk afbraak van woningen wenste en dat men
de oplossing meer zag in een kleine aanpassing van de woonomgeving, een woonerffunctie van verschil
lende straten en het wegsaneren van enkele hinderlijke bedrijven. Al Ie nadruk viel later op de Hollan-
derwijk en omgeving en de Simon de Vliegerstraat. Daar ontstonden toen zeer actieve wijkcomité's die
ook de raadsfracties uitnodigden voor informatie. Wij hebben ook verschillende keren van deze uitnodi
gingen gebruik gemaakt. Wij hebben steeds op prettige wijze informatie gekregen, maar het heeft ons wel
verbaasd dat wij voor de laatste bijeenkomst niet meer werden uitgenodigd. Toch onze volle bewondering
voor al het werk dat de wijkbewoners hebben verzet.
Met her conserverende karakrer van de structuur voor de gebieden 11lil en een deel van IV kunnen
wij instemmen, al geloven wij niet dat alleen aanpassing van de profielen van de straten op den duur vol
doende parkeerplaatsen zal opleveren; daarover hebben wij wel onze twijfels.
Dan de Hol landerwijk. Met de bespreking van het voorstel van b. en w. hebben wij het wel wat moei
lijk gehad, want wij vonden het een teleurstellende ontwikkeling dat deze oude wijk met 177 woningen
uit 1915 voor zulke grote bedragen gerenoveerd zal worden. Als men dit berekent, zal er een zeer groot
bedrag aan deze renovatie besteed worden. Natuurlijk zien ook wij de aardige gevels en de dakvormen,
het leuke metselwerk boven de ramen en de gebogen straatwanden. Wij lezen echter ook over de slechte
staat van vloeren, muren en daken, over de weinig isolerende wanden en over het niet voldoen aan woon-
technische normen. Wij betwijfelen dan ook of de huur die na renovatie betaald zal moeten worden voor
de huidige bewoners nog wel aantrekkelijk is. Ook betwijfelen wij of er na de huidige woongeneratie
over pakweg tien of vijftien jaar nog wel voldoende bewoners voor deze oude buurt gevonden zullen kun
nen worden. Zal er door het gereedkomen van Camminghaburen - omstreeks 1985 - niet een doorstroming
op gong komen, zodat er in Schil-oost, in het Nijlan, in Bilgaard, in de Vogelwijk en in het Aldlan voor
deze categorie mensen riantere, betere en ook betaalbare woningen vrij komen? Bovendien zouden wij
de voorkeur geven aan meer ruimte voor kantoren en instellingen zo dicht bij de binnenstad en in aan
sluiting op de N.S.-terreinen. Steeds weer horen wij de wethouders spreken over de behoefte aan terrei
nen voor het bouwen van kantoren voor dienstverlenende instellingen. Daarin zouden arbeidsplaatsen voor
de bewoners van deze gemeente en tevens voor de bewoners van omliggende dorpen gevonden kunnen
worden. Ik haal een artikeltje van de heer Kingma in de Leeuwarder Courant van 2 februari aan waar hij
schrijft over de kwetsbare positie van de gemeente Leeuwarden. Kwetsbaar niet alleen door de slechte
verbindingen naar het zuiden maar ook doordat de gemeente, zoals de heer Kingma schrijft, niet alert
genoeg zou zijn met het aanbod van terreinen. Wij hebben ons dan ook afgevraagd of het niet verstandi
ger was om deze geschikte vestigingsplaatsen in petto te houden en ons niet door renovatie van deze wo
ningen voor 25 jaar vast te leggen. Niettemin bestaat ook onze fractie uit praktische mensen en wij me
nen niet dat wij steun in deze raad zullen krijgen voor een voorstel om de wijk te saneren. Wij menen
dan ook dat wij toch wel met de renovatie zullen moeten instemmen. Wel waren wij van mening dat wij
de bedenkingen die wij hebben desalniettemin moesten uitspreken. Als er dan wordt gerenoveerd, zouden
wij willen aandringen op goed overleg met de bewoners van deze woningen en met de woningcorporatie
die het beheer over deze woningen heeft en tevens op snelheid.
Dan komen wij bij het Triool. Uit een oogpunt van volkshuisvestingsbeleid menen wij dat deze klei
ne, ten dele rug-aan-rug gebouwde woningen uit een tijd toen men deze bouwwijze toepaste slechts tij
delijk in stand gehouden zullen moeten worden. Nu is er behoefte aan deze woningen, nu is er voor een-
en tweepersoonshuishoudingen grote behoefte aan deze goedkope koopwoningen - een reden om die in
stand te houden -, maar ik zou er wel op willen aandringen om alvast te bekijken hoe men dit kleine ge
bied op den duur zal moeten saneren.
Ik kom bij het moeilijkste punt en dat is de Simon de Vliegerstraat. Deze straat is al enige keren in
deze raad aan de orde geweest. Momenteel ligt van het Ingenieursbureau Het Noorden een onderzoek en
een begroting van de renovatiekosten voor ons en wij lezen daarin dat de gemiddelde kosten per woning
63.000,bedragen. Wij menen dat deze kosten van renovatie veel te hoog zijn en dat de huur die dan
opgebracht zal moeten worden voor de huidige bewoners zeker niet haalbaar is. Weliswaar zien wij dat
de aannemer die door de bewoners is gevraagd op een iets lager bedrag uitkomt - op onze tafel ligt een
brief die daarop betrekking heeft -, maar wij menen dat het verschil niet zo groot zal zijn wanneer de
honoraria en de aanleg van centrale verwarming er nog in worden betrokken. Wij hebben overwogen of
men dan nog iets anders zou kunnen doen, nl. instandhouding van deze woningen zonder renovatie. Dat
is ook nog een theoretische mogelijkheid. Toch lijkt ons dat niet gewenst omdat de toestand van het on
derhoud van de woningen zeer veel te wensen overlaat en omdat er voor de aangrenzende nauwe straten
ook ruimte gemaakt zal moeten worden voor parkeer-, groen- of speelvoorzieningen. Wij zouden dan ook
kunnen instemmen met afbraak, mits er voor de bewoners die dit wensen een nieuwe woning op de Hol
9
landerhof gereed zal zijn op het moment dat de woningen worden afgebroken. Wij komen daarmee sterk
in de richting van het C.D.A. Wij zijn van mening dat er voor de mensen van de Simon de Vliegerstraat
die graag in Huizum-west willen blijven wonen en die gehecht zijn aan dit gebied - de woonsfeer daar
is goed - een mogelijkheid zou moeten zijn om direct naar een nieuwe woning te verhuizen. Wij zouden
dan ook met de afbraak willen wachten tot de nieuwe woningen gereed zijn. Daarom zouden wij ook met
een woonbestemming van de Hollanderhof kunnen instemmen, want ik moet u zeggen dat wij anders de
voorkeur zouden hebben gegeven - u raadt het waarschijnlijk al - aan kantoorbestemming.
Vervolgens de meest noordelijk gelegen gedeelten die tegen het emplacement van de Nederlandse
Spoorwegen aan liggen en die ook eigendom van de N.S. zijn. Wij stemmen in met een bestemming voor
kantorenbouw en bijzondere bebouwing in overleg met de Nederlandse Spoorwegen, mits er een zuide
lijke toegang tot het station en voldoende parkeerruimte voor de reizigers in dat gebied komt.
Tenslotte de woningen ten noorden van de Van Loonstraat. Wij menen dat deze woningen, zolang er
geen andere terreinbehoeften zijn, kunnen blijven staan. In principe zouden wij daar echter graag ook
een kantoorbestemming op leggen. Wij raden dan ook aan om die tien woningen niet te renoveren.
De heer P.D. van der Wal: In grote lijnen kan ik wel instemmen met het rapport Huizum-west. Even af
gezien van de Hollanderwijk en de Simon de Vliegerstraat, zijn er in eerste instantie inderdaad weinig
reacties vanuit de wijk gekomen. Dat is ook niet verwonderlijk. Op zich is het een goede woonwijk, er
zijn relatief weinig problemen. Goed, de straten raken enigszins vol met geparkeerde auto's, er zou meer
groenvoorziening in de straten aangebracht kunnen worden, maar die problemen worden in het structuur
rapport gesignaleerd. Er worden ook oplossingen voor aangedragen, b.v. door scholen af te breken die
overbodig zijn geworden, bedrijven die storend werken weg te halen en op de plaatsen die zo vrij komen
parkeerplaatsen en speelvoorzieningen aan te leggen. Een dergelijk beleid heeft onze instemming.
Dan de drie hete hangijzers. Ik begin bij het lauwste hangijzer, het Triool. Het rapport stelt voor dit
gebied een conserverende bestemming voor. Dat wil overigens niet zeggen dat je dit gebied dan maar aan
zijn lot moet overlaten. Onlangs zijn de woningen aangesloten op de riolering. In tegenstelling tot de
heer Miedema heb ik, wanneer ik in die buurt kom, niet de indruk dat in deze buurt een verpauperings
proces aan de gang is, integendeel. (De heer Miedema: Dat heb ik ook niet gezegd.) Nou, dan neem ik
mijn opmerking wel voor eigen rekening. Ik denk dat er op het ogenblik in deze buurt een positieve ont
wikkeling aan de gang is. Ik ben er dan ook niet zo bang voor dat die conserverende bestemming zal be
tekenen dat het woonklimaat achteruit zal gaan. In ieder geval moet de gemeente - en ook de raadsle
den zelf - daar goed op letten. Ditzelfde geldt natuurlijk ook voor de bewoners.
Dan de Hollanderwijk. In tegenstelling tot de V.V.D. - een kleine misrekening van de heer Miede
ma, die dacht dat iedereen voor renovatie zou zijn - juichen wij renovatie toe. (De hear Miedema: :Dat
binne se dochs ek? Dou moast better Idsterje.) Omdat de V.V.D. met haar vijfmansfractie niet tegen de
meerderheid op kan, maar men had liever kantoren! Dat is duidelijk gezegd. (De hear Miedema: Ik haw
sein dat hja der foar stimme soenen en dat dogge hja ek.) Mijn fractie juicht de renovatie van de Hol
landerwijk meer dan toe. Het is inderdaad een karakteristieke wijk die het renoveren meer dan waard is.
Het is ook een knap resultaat van de acties van de bewoners die daarmee, al ver voordat de gemeente er
maar aan dacht om de plannenmakers op die wijk los te laten, zijn gestart. Ook dat hebben zij met hun
acties veroorzaakt. Het heeft evenwel lang geduurd en het is daarom zaak om snel met de renovatie te
starten. Er zijn moeilijkheden - dat weten wij allemaal - met de huidige eigenaresse van het complex,
de Woningvereniging Leeuwarden. Deze woningvereniging voelt zich niet erg in staat om de renovatie uit
te voeren en men vraagt zich ook af of renovatie wel de beste oplossing is. Wel legt men zich neer bij
een eventueel positief besluit van de gemeenteraad, maar men staat niet te trappelen om die renovatie
uit te voeren. Om wat druk achter een snelle renovatie te zetten, heb ik een motie gemaakt die als volgt
luidt:
,|De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 16 mei 1978, behandelende het
structuurrapport Huizum-west, van harte instemmende met het daarin opgenomen voorstel tot renovatie
van de Hollanderwijk, draagt het college van b. en w. op al die maatregelen te treffen die noodzakelijk
zijn om binnen de termijn van één jaar afgeronde uitvoeringsplannen en geldmiddelen beschikbaar te heb
ben voor dit renovatieproject, een en ander in nauwe samenwerking met het buurtcomité Hollanderwijk
en de huidige of toekomstige eigenaresse van dit complex woningen."
De motie is mede-ondertekend door de heer Singelsma.
Ik maak nu even een sprongetje naar de Simon de Vliegerstraat door in te gaan op de redenatie die
de vorige spreekster namens de V.V.D. heeft gehouden. Zij heeft gezegd dat het eigenlijk maar beter is,
gezien de nieuwbouw in Camminghaburen, dat er een doorstroming op gang komt en dat Camminghabu
ren - ik citeer haar woorden nu vrij - voor een groot gedeelte gevuld zal worden door mensen uit de flats
van Bilgaard, Heechterp en Lekkumerend. Deze flats zullen leeg komen te staan en moeten dus opgevuld
