10
Punt 13 (bijlage no. 23).
De heer Meijerhof: Zoals bekend heeft mijn fractie de nodige moeite met de voorgestelde inves
tering in het complex Harmonie. Bij de behandeling van de verdeling van saldi ten bedrage van 6,4
miljoen gulden op 17 mei van vorig jaar heeft mijn fractie gemeend een hogere prioriteit aan de stads
vernieuwing te moeten toekennen. De meerderheid van de raad heeft toen anders beslist, hetgeen een
meerderheid in mijn fractie nu tot de conclusie brengt dat zij met het collegevoorstel mee wil gaan.
Een deel van mijn fractie zet nog wel een vraagteken bij het gevraagde extra krediet van 208.250,
Is hier sprake geweest van een redenering als: Hier is 2,4 miljoen, maak daar een plan voor? Of heeft
men gezegd: Maak een plan en ondertussen gaan wij als gemeentebestuur reeds gelden reserveren? Ik
zou graag weten welk uitgangspunt het juiste is.
Met betrekking tot de ter inzage gelegde plannen heb ik nog een vraag. Uit een overzicht blijkt
dat van de vier kolommen die worden genoemd, twee kolommen betrekking hebben op het onderhoud,
namelijk een kolom "noodzakelijk onderhoud" en een kolom "gewenst onderhoud". Een en ander met een
totale waarde van 187.000,inclusief B.T.W. bijna twee ton. Het verbaast mij dat dit onderhoud
niet in de exploitatie wordt meegenomen. Wij mogen aannemen dat de grote verbouwingen van de Har
monie straks tot het verleden behoren. Komen dan deze posten voor onderhoud tot ons? Momenteel
hebben wij een versluierd beeld van wat de Harmonie ons jaarlijks kost en gaat kosten. Mijn fractie
is van mening dat er een onderhoudsschema moet komen.
Op bladzijde 2 van de raadsbrief geeft u aan dat voor de kapitaallasten uit een investering van
950.000,reeds dekking is aangegeven. Uit de bijdrage a fonds perdu van anderhalf miljoen vloei
en geen jaarlijkse lasten voort. Bij de behandeling van de ijshal is echter wel een afschrijvingsbedrag
in de exploitatie opgenomen. U, mijnheer de voorzitter, heeft dit toen verdedigd met de opmerking
dat over 40 jaar vermoedelijk geen miljoenen beschikbaar zouden zijn om de ijshal te vervangen en
dat het ook daarom terecht is om af te schrijven op een investering welke via een bijdrage a fonds
perdu wordt gerealiseerd. Het feit dat het bij dit voorstel niet gebeurt, brengt mij tot de conclusie
dat over 50 jaar deze gelden wel aanwezig worden geacht. Ik zal het wel mis hebben en zou daarom
graag de opvatting van het college willen vernemen waarom bij de ijshal wel en bij de Harmonie niet
rekening wordt gehouden met een bedrag aan afschrijving.
Tot slot wil ik namens mijn fractie nog eens onderstrepen wat ook reeds in de raadsbrief staat ver
meld, namelijk dat beide fasen als zelfstandige eenheden kunnen functioneren. Voor ons betekent dit
dat wij vanavond een beslissing nemen over de eerste fase en dat deze beslissing los staat van de te
nemen beslissing over de tweede fase.
De heer Heere: Mijn fractie gaat akkoord met deze wijze van besteden van reeds door ons in het
algemeen uitgetrokken gelden. Wij zijn van mening dat de wijze, waarop de gelden nu besteed wor
den, kan leiden tot een zodanige verbetering van de huidige accommodatie van de Harmonie dat toch,
zonder dat er overigens sprake moet zijn van een "cultuurtempel", een adequate voorziening voor
allerlei zaken die daar moeten kunnen plaatsvinden kan worden gerealiseerd. Wij spreken daarbij de
hoop uit dat, als deze verbouwing achter de rug is, allerlei denkbare groeperingen zich in het com
plex zoals dat er straks zal uitzien, mede door het gevarieerde aanbod dat dan mogelijk is, zo goed
mogelijk zullen kunnen thuis voelen. Wij spreken bovendien de hoop uit dat, mede gelet op de grote
bedragen die wij van gemeentezijde nu in deze zaak stoppen, ook de bedrijfsvoering zo efficiënt
mogelijk zal zijn. In dat verband wil ik het probleem van het onderhoud, waarover de heer Meijerhof
zojuist heeft gesproken, nog even noemen. Indertijd, toen wij als kleine commissie deze zaak voor
bereidden, is mij ook al opgevallen dat het een wat wonderlijke zaak leek en ook ik zou er de voor
keur aan geven dat het voortaan op een andere wijze wordt geregeld. Er zou of een onderhoudsfonds
moeten worden gesticht of er zou jaarlijks in de exploitatiebegroting duidelijk moeten worden gemaakt
waar het ten aanzien van dit onderhoud om gaat.
Tenslotte een vraag: Hebben de nu geïnvesteerde bedragen consequenties voor de exploitatiere
sultaten in de toekomst? Zo ja, welke zijn dan die consequenties?
Mevrouw Van der Werf: Graag wil ik enkele vragen stellen naar aanleiding van de onderhavige
verbouwing van de Harmonie. Natuurlijk zijn wij van mening dat Leeuwarden een culturele voorzie
ning als de Harmonie zo nu en dan moet aanpassen. Een aantal jaren geleden is er in de Harmonie
voor miljoenen verbouwd. Nu staat er weer een verbouwing in twee fasen op stapel. De eerste fase
moet meer dan 2,6 miljoen gulden kosten. In aanmerking genomen dat de Harmonie een aantal jaren
geleden is verbouwd, vragen wij ons nu af hoe noodzakelijk deze verbouwing op dit moment is. Na
vragen in de commissie hierover en herhaald lezen van de stukken, is mij dit nog steeds niet duidelijk
11
geworden. Ik mis in de stukken een duidelijke argumentatie, gezien vanuit de doelstellingen van de
Harmonie, en een aanvaardbare exploitatie. Vragen die dan opkomen, zijn: In hoeverre is deze ver
bouwing voor de bedrijfsvoering noodzakelijk? Zijn alle voorgestelde veranderingen absoluut nood
zakelijk voor de bedrijfsvoering, of zijn er ook onderdelen die dienen ter verfraaiing? Worden deze
veranderingen voorgesteld door klagende bezoekers of klagende artiesten? Gaat het bezoekersaantal
omlaag, als er niet verbouwd wordt? Verwacht men dat het bezoekersaantal omhoog gaat, wanneer er
wel verbouwd wordt? Zijn er groepen van artiesten of individuele artiesten die nu niet in de Harmonie
willen optreden? Stel dat deze onderdelen allemaal strikt noodzakelijk zijn, gebeurt de verbouwing
dan nu op de meest sobere wijze of op een luxe wijze? Er is nogal variatie tussen deze wijzen van ver
bouwing en ook dat wordt mij uit de stukken niet duidelijk.
Er komt een nieuw ventilatiesysteem met koeling en bevochtiging. Uit de voorgelegde stukken
blijkt niet voldoende waarom dit noodzakelijk is en evenmin waarom voor een zo duur ventilatiesys
teem wordt gekozen. Wel blijkt dat ten gevolge hiervan ook de verwarmingscapaciteit moet worden
uitgebreid. Dit brengt verhoogde kosten voor de exploitatie met zich mee. Bovendien zal ook het toe
genomen electriciteitsverbruik op de exploitatie gaan drukken. Betekent dit dat de toegangsprijzen
van de Harmonie straks nog verder omhoog zullen gaan? Dit zijn allemaal vragen, waarop wij in de
stukken geen antwoord krijgen. Als een buurt een buurtcentrum wil verbouwen, dan moet zij op alle
mogelijke manieren duidelijk maken dat de verbouwing noodzakelijk is met het oog op de voortgong
van de werkzaamheden. De begroting wordt dan systematisch doorgeplozen om te zien of het niet goed
koper kan. Ook wanneer een buurt een bepaalde straatverbetering wil, wordt er eindeloos gepraat over
het wel of niet doen van een uitgave en wordt er ook gekeken of het niet goedkoper kan.
Wij hebben al gesteld dat wij een goede culturele voorziening in Leeuwarden nodig vinden. Dit
wil echter niet zeggen dat wij er voor zijn dat de Harmonie een luxe theater wordt dat de vergelijking
met voorzieningen in grotere steden aan kan. Wij vragen ons ook af of, gezien bij voorbeeld de accom-
modatienood van allerlei andere sociaal-culturele voorzieningen, een uitgave als de onderhavige wel
verantwoord is. Hopelijk kan de wethouder alsnog antwoord geven op mijn vragen.
De heer Van den Eist: Ik wil nog even in herinnering brengen dat een beperkt deel van mijn fractie
de lijn van de fractie bij de behandeling van de te verdelen saldi wil voortzetten. Wij denken dat het
nu gaat om hetzelfde probleem als waar wij toen voor stonden. De heer Buising heeft dat toen met on
geveer de volgende woorden aangeduid. Hij vroeg zich toen af of het niet veel beter was om te wach
ten tot de accommodatienota uit zou komen, omdat men dan een veel betere afweging van zaken zou
kunnen krijgen. Een minderheid van mijn fractie vindt dat die afweging ook nu niet kan plaatsvinden
en stelt middels een motie voor om de uitgaven voor de eerste fase te beperken tot het bedrag dat in
1978 beschikbaar werd gesteld. Als men dit bedrag namelijk gaat verhogen voor loon- en prijsstijgin
gen, doet men opnieuw een beroep op de overschotten van vorige jaren. Zonder dat een afweging
heeft plaatsgevonden, gaat men weer ruim twee ton besteden. Ik wil u dan de volgende motie voorleg
gen:
"De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 8 januari 1979, besluit: ten be
hoeve van de eerste fase van de renovatie van de Harmonie aan de Stichting Culturele Centra een kre
diet beschikbaar te stellen van 2.450.000,
Deze motie is behalve door mijzelf ook door de heer Schagen ondertekend.
De heer De Pree (weth.): Ik zal proberen door een aantal opmerkingen te maken een deel van de
vragen die gesteld zijn te beantwoorden. Daarna zal ik nog nagaan of er vragen zijn die nog niet zijn
beantwoord om die dan alsnog te beantwoorden.
Als men zou moeten zeggen wat nu eigenlijk de bedoeling is van de renovatie die aan de raad wordt
voorgesteld, dan kan men het volgende zeggen. Deze renovatie is niet bedoeld als een renovatie die
vooral ten dienste staat van voorstellingen; die renovatie is in het verleden reeds gebeurd. Mevrouw
Van der Werf vroeg of er ook artiesten hadden geklaagd. Van de artiesten die in de grote zaal optre
den heeft niemand geklaagd. De bedoeling van deze renovatie is een andere, namelijk om ervoor te
zorgen dat in de Harmonie meer dan tot dusverre een multifunctioneel gebruik mogelijk moet zijn
Wat is namelijk het geval? Met de maatregelen die nu worden voorgesteld en die in het algemeen
niet betrekking hebben op de grote zaal maar op de andere ruimtes die er zijn en met de poging om
het klimaat - in letterlijke zin bedoeld - te verbeteren hebben wij de bedoeling om bij voorbeeld een
functie als congrescentrum beter mogelijk te doen zijn dan nu het geval is. Dit is daarom van belang
omdat de gemeente voor de functie van congrescentrum geen ander gebouw beschikbaar heeft. De Har
monie is wat betreft die functie uiterst gunstig gesitueerd. Het gebouw ligt dicht bij het station, is cen
traal gelegen enz. Dit wat betreft de bedoeling van deze renovatie. Bij de beantwoording van de vra
gen van mevrouw Van der Werf zal ik hier nog nader op ingaan.
