7
It wichtichste punt dêr't wy it hjoed oer hawwe moatte, is de oare opset. Wy binne seis mei fra-
gen kommen om dy opset ris to bisjen. Mefrou Brandenburg seit wol dat de opset likernoch deselde is
as dy yn Aldlan-East, mar ik soe hast sizze: ik woe dat dat wier wie. Ik tocht net dat wy yn Ljouwert
earder sa'n opset hawn hienen. Nettsjinsteande dat binne de problemen dy 't der by de foarige wurk-
wize wienen, sa dódlik nei foaren kommen dat ik leau, wy kinne net oars en akseptearje dit. In fraech
oan de stêddeboukundige yn de kommisjeforgadering oft wy frij binne hwat it type wenning oan de dyk
dy't wy fêstlein hawwe oanbilanget, is bifêstigjend biantwurde. Yn de praktyk sille hjir noch wolris
probleemkes untstean kinne, mar dy binne fêst lytser as by it foarige systeem, dat wy geane foarót.
Men kin der dan net omhinne om by in ynfolling fan it sódlik part fan Camminghabuorren to tinken
oan tokoarten yn wenningtal, oan wenningbounota's en oan swierrichheden fan lju dy't gjin hus mear
hawwe. As men nei de wenningmerk sjocht, dan wizigje de réalisearringsmooglikheden om de trije
moanne. Myn fraksje hat hwat muoite mei de foorstellen foar frij greate oantallen lytse wenten. Fan
de wenningwetwenten moat 20% lytse wenten wurde en fan de preemjekeapwenten moat ek in part lyt
se wenten wurde. Op groun fan de bikende sifers moat soks barre, oft men it nou moai fynt as net. Wy
binne wol fan bitinken dat hwat stadiger de wenningbou giet, hwat hurder it tal minsken dat om in hus
yn Ljouwert siket omheech giet. Dat is ek normael, mar as it mei sa'n faesje omheech giet, dan is it
net normael mear. Wy hawwe der üs twifels oer oft dit allegearre wol réeel is. Wy binne tige binijd
nei de sifers fan de sintrale registraesje, om't wy dan sjen kinne hwat der fan dat oantal oerbleaun is.
Wy hoopje dat wy dan in réeel byld krije. Eltsenien skermet mei tuzenen wenningsykjenden yn de sek-
tor ien- en twapersoanshóshaldingen. Dat studearjende en wurkjende jongerein rjocht op hüsfêsting
hat, wurdt ek troch myn fraksje underskreaun. It skermjen mei dy tuzenen wenningsykjenden yn de sek-
tor ien- en twapersoanshóshaldingen wurdt stadichoan in kreet. Wy hawwe bihoefte oan in düdlike ót-
splitsing fan dat greate oantal, of fan dat lytse oantal, krekt hwat der mar oerbliuwt. Yn it oantal ien-
en twapersoanshóshaldingen binne ommers minsken fan alle aldens bigrepen. Nou binne de weneasken
fan de forskillende leeftydsgroepen alhiel forskaet. As wy hjir stelle dat 20% fan de wenningwetwen
ten foar de ien- en twapersoanshóshaldingen bistimd wurde moat, dan freegje ik: foar hokker kategory?
Ik soe it op priis stelle as wy by de sintrale registraesje sifers krije dy't ótsplitst binne yn sifers oer de
leeftydsgroepen en yn sifers oer de bihoefte dy't der is. Ik nim oan dat soks nou kin. Sa krije wy dan
in utsplitsin'g fan de sifers oer de totale fraech nei wenten foar ien- en twapersoanshOshaldingen. Us
hiele plan is groune op in frij great oantal wenten foar de kategory fan allinnesteanden en twapersoans
hOshaldingen.
Yn it noardlik part fan Camminghabuorren hawwe wy, noch ütsein de problematyk fan it ta stan
kommen fan it plan, dochs ek wol hwat swierrichheden hawn om to kommen ta in oanfurdbere priis, bi-
nammen by de steapele bou. As de wenten yndied foar in hiel leech bidrach boud wurde moatte en alle
aerdichheit moat derfan of om't it hiel ienfaldige wenninkjes yn steapele foarm wurde moatte, dan haw
we wy to krijen mei twa swierrichheden en ien foardiel. It foardiel is dat men in probleem oplost en
dat is wichtich. De neidielen binne dat men sterk ofbrek docht oan it wervjend karakter en dat men,
as de tiden wer oars wurde - dat is faker bard -, gjin mins mear yn dy wenten kriget. De risiko's foar
de opdrachtjower, ek de foriening of de korporaesje, binne sadwaende net lyts.
Dit binne hwat bispegelingen oer dizze problematyk. Myn fraksje giet op dit momint akkoart
mei de sifers, mar haldt him dódlik it rjocht foar om by de earstkommende wenningbounota op dizze
sifers werom to kommen, hwerby't wy de hope hawwe dat fia de sintrale registraesje eksakte sifers bi-
kend wurde oer de leeftydsopbou fan de kategory ien- en twapersoanshóshaldingen dy't om in hus syk-
je. Wy witte hiel goed dat de earste dielplannen op de tekentafel komme. Wy witte ek dat dy op groun
fan dit plan réalisearre wurde. Wy geane der mei akkoart, dat kin ek net oars, mar dochs hawwe wy
der bihoefte oan om nou al to stellen dat it mooglik is dat wy fan't hjerst, by de bihanneling fan de
wenningbounota, op dizze saek werom komme.
Hoe't it mei de frije sektor en de oare keapwenten komt, is in fraech dêr't ek mefrou Brandenburg
op yngien is. Gjinien fan ós hie tinke kinnen dat de preemjekeapwenten yn it noardlik part fan Cam
minghabuorren in probleem wurde koenen. Gjinien tinkt nou dat It yn it sódlik part flot rinne sil. Mis
kien wurdt it wer oars en giet it der best. As men in bilied fierje wol, dan hat it lykwols gjin sin en
foroarje by elk suchtsje de koerts.
De heer De Jong is inmiddels ter vergadering gekomen.
De heer De Beer: Gezien de resultaten van de aanpak van het noordelijk plandeelgebied van Cam-
minghaburen, zijn wij blij dat wij nu een andere opzet hebben. Wij zijn daar dan ook volledig mee
akkoord. Ook wij zouden graag de verbinding van het zuidelijk plangebied naar de Hemrik open wil
len laten. Wij dringen erop aan om met de Spoorwegen een basis te vinden om te komen tot de plaat-
sing van een treinhalte in dat gebied. Ik heb gehoord dat hierover is gepraat, dus ik wacht het ant
woord van de wethouder maar af.
Wel vinden wij het belangrijk dat wij, hoe wij de situatie ook bekijken en hoe wij ook gaan ver
schuiven!, ten koste van alles zo veel mogelijk onze woningproductie trachten te halen. Dit is voor
ons als Leeuwarden erg belangrijk, gezien de vraag naar woonruimte. Verder gaan wij akkoord met
de deelplannen VIII en XI, zoals in het voorstel wordt voorgesteld.
De heer Van der Wal: Zoals u zich wellicht zult herinneren, heb ik al in een vroeg stadium van
de ontwikkeling van Camminghaburen namens mijn fractie mijn visie op inhoud en werkwijze bij de
planvorming ten beste gegeven. Op zowel principiële als praktische punten week onze zienswijze
nogal af van het voorstel van b. en w. Met wat marginale wijzigingen ging de grote meerderheid van
deze raad bijna als vanzelf akkoord met de voorstellen van het college. Wij zitten nu dan ook in een
wat moeilijke positie wat de beoordeling van de planvorming van Camminghaburen-Zuid betreft. De
planvorming borduurt immers voort op de planvorming van Camminghaburen-Noord, waartegen wij
overwegende bezwaren hadden. Zonder de vroegere principiële discussie opnieuw te voeren, kom ik
er toch niet onderuit bij de behandeling van de voorgestelde besluiten op deze standpunten terug te
komen. Voor de duidelijkheid zal ik de volgorde van de bij de raadsbrief behorende besluiten volgen.
Wij hebben geen problemen met de reservering van ruimte voor de aanleg van een verbinding met
de Hemrik. Wel wil ik er, nu het hier over een verkeersplannetje gaat, nogmaals op aandringen dat
de fietsverbinding tussen de Hemrik en Camminghaburen snel wordt uitgevoerd.
Vervolgens punt 2, de gewijzigde werkwijze voor het ontwikkelen van gedetailleerde uitwerkings
plannen. Met dit punt hebben wij meer problemen. Onze eerdere voorstellen kwamen, ruw geschetst,
hierop neer: op basis van door de raad vastgestelde kwantitatieve en kwalitatieve richtlijnen en rand
voorwaarden, waaronder die van milieudifferentiatie, door de gemeente per deelgebied selecteren van
architecten. Deze architecten zouden dan samen met stedebouwkundigen, budgetbewakers en project
leiders een planteam moeten vormen. De totale planontwikkeling komt onder de leiding en onder de
verantwoordelijkheid van de gemeente te vallen. De gemeenteraad stelt vervolgens de uitwerking van
het deelplan, compleet met de definitieve schetsontwerpen en nagerekende begroting met de daaruit
voortvloeiende huur- c.q. koopprijzen, vast. Pas op dat moment worden deze plannen aangeboden
aan projectontwikkelaars, pensioenfondsen, woningbouwverenigingen en dergelijke. Die instellingen
functioneren dan pas als opdrachtgevers voor aannemer en architect. Op deze manier hebben wij de
beste garantie dat er gebouwd wordt zoals de volksvertegenwoordiging - deze gemeenteraad - dat wil.
In Camminghaburen worden echter eerst de opdrachtgevers geselecteerd op voor mij nog steeds on
duidelijke criteria. De opdrachtgevers - projectontwikkelaars enz. - kiezen zich een architect. De
gemeente mag vervolgens akkoord gaan met de keuze. De projectontwikkelaar is dan al opdrachtgever
van de architect en brengt vanuit zijn sterke positie allerlei wensen en eisen naar voren die soms wel
maar vaak ook niet stroken met de bedoeling van de gemeenteraad. In het laatste geval treedt er op
zijn minst vertraging op. Soms geeft de gemeente, onder druk van de tijd, toe. Een andere keer haakt
een.projectontwikkelaar af en daarmee ook de architect met zijn vergevorderde plannen.
Deze gang van zaken zuig ik niet uit mijn duim, maar staat - in andere bewoordingen weliswaar -
op bladzijde 15 van het rapport te lezen. In het hoofdstuk "Enkele knelpunten" staat onder het kopje
"De kwaliteit": "In het algemeen kan gesteld worden dat het naleven van de (door het beleid vastge
stelde) richtlijnen en randvoorwaarden ten aanzien van de ruimtelijke structuur bij de uitwerking vaak
problemen oplevert. Niet omdat deze ruimtelijke structuur als zodanig wordt verworpen, maar wellicht
omdat getracht wordt aan eisen van opdrachtgevers "van binnenuit" vorm te geven; min of meer nood
gedwongen omdat de begrenzing van de projecten nog niet concreet is (vooral in de eerste fase) of om
dat de opdrachtgevers het belang van de grotere structuur vaak nauwelijks onderkennen. Het bereiken
van een onderlinge afstemming van woning en woonomgeving is vaak eveneens problematisch. In en
kele situaties is een verkavelingsplan onder andere gebaseerd op bepaalde woningontwerpen. (De
hear Miedema: Jo sitearje dochs net ót in boek dat wy net hawwe? Ik haw dit allegearre ek al lezen
en nou wurdt it nochris foarlêzen. Ik ergerje my der oan.) Ik heb anders niet uit uw verhaal kunnen
opmaken dat u op deze tekst in het rapport bent ingegaan, dus laat mij mijn gang maar gaan. Ik ci
teer verder: "Wijzigingen in deze woningontwerpen (door dezelfde opdrachtgever, hetzij door een an
dere opdrachtgever) omdat de eerdere ontwerpen financieel niet haalbaar bleken te zijn, leiden dan
tot kwaliteitsverlies, omdat het inmiddels bepaalde stratenpatroon was gebaseerd op specifieke ontwer
pen. Tot zover dit citaat. Er staan nog veel meer aanwijzingen in het rapport dat de knelpunten op
dit vlak liggen.
Behalve deze gesignaleerde of gevreesde kwalitatieve achteruitgang, die een gevolg is van deze
werkwijze, is er ook nog het voor een ieder te constateren feit dat de woningbouw in Camminghaburen
