18
gen wij erop aan dat de Commissie voor het Onderwijs en de gemeenteraad meer en in een eerder sta
dium worden betrokken in het beleid van onderwijs: deze nota dient uitvoerig besproken te worden in
commissie en raad. Wij wensen zo spoedig mogelijk bespreking van de onderwijsmogelijkheden aan
culturele minderheden, met name de mogelijkheid van een internationale schakelklas om de aanslui
ting naar het voortgezet onderwijs voor deze leerlingen met beperkte taalbeheersing beter te doen ver
lopen.
De komende milieuwetgeving zal veel facetten van de samenleving beïnvloeden. De wet milieu
gevaarlijke stoffen zal zeker een aantal zaken regelen, welke hier in Leeuwarden nog altijd vragen
oproepen. Het vervoer van gevaarlijke stoffen per auto, maar ook het vervoer per schip, bezorgt ve
len nog een groot gevoel van onbehagen. Het is niet de eerste keer dat wij signaleren dat de regeling
hieromtrent in Leeuwarden gebrekkig is. Wij dringen erop aan dat het college, wanneer de wet van
kracht is geworden, die zaken, die het in dit kader moet regelen, snel laat uitvoeren. Ook de geluids
hinder zal in de nieuwe wetgeving zijn deel krijgen. Volgens de directeur van Bouw- en Woningtoe
zicht zullen in de nieuwe wet strengere normen worden gesteld ten aanzien van geluidsoverlast. Vol
gens deze directeur zal het nog maar de vraag zijn of gezien deze normen aan Hippo een vergunning
kan worden verleend voor zogenaamde levende muziek. Vooral nu een nieuw bestuur zijn best doet
om in goede samenwerking met het college de zaken daar goed te behartigen, is het noodzakelijk te
bezien of de investeringen daar nog eens moeten worden bekeken, al was het alleen maar om teleur
stellingen te voorkomen. Nu zich hele andere factoren vanuit de wetgeving aandienen, hebben wij
immers de plicht naar alle zijden waakzaam te zijn. Wat heeft men eraan als men, ook al zijn alle
voorzieningen getroffen, hier geen optimaal gebruik van kan maken? (De heer Van der Wal: Geldt dit
ook voor de Harmonie?) Ik dacht dat ik positief was geweest, maar u wilt dat nooit beluisteren en dat
is altijd uw tekortkoming in dezen.
Koppelen aan de geluidsoverlast wil ik de geluidsschade. Men heeft geconstateerd dat er bij de
jeugd steeds meer gehoorbeschadigingen optreden. Terwijl in publicaties regelmatig melding wordt ge
maakt van gehoorschade ten gevolge van bepaalde beroepen en terwijl actiegroepen stelling nemen
tegen lawaaioverlast bij vliegtuigen en gemotoriseerd vervoer, laten wij lijdzaam toe dat de jeugd
zich veelvuldig blootstelt aan het disco-lawaai, met alle gevolgen van dien. Wij zijn van mening dat
bezoekers van discotheken en popconcerten gevrijwaard zouden moeten zijn van gehoorbeschadigin
gen. Maatregelen op dit gebied zijn dan ook belangrijk in het kader van de volksgezondheid. De ge
meente zou op dit terrein best regels kunnen stellen. U zult in het kader van de nieuwe wet een ver
ordening ter beperking van de lawaaihinder voor alle recreatie-instellingen moeten maken. Hierin zou
den regels gesteld kunnen worden om bovenstaande nadelige gevolgen te voorkomen. Daarnaast bestaat
ook de mogelijkheid geluidshinderbepalingen in de politieverordening aan te passen. Deze zullen dan
moeten inhouden, dat bij het verstrekken van muziekvergunningen, de voorwaarde gesteld kan wor
den het geluid beneden het niveau te houden waarbij gehoorbeschadigingen kunnen optreden.
Op het gebied van recreatieve sportbeoefening zijn goede dingen te noemen. Jammer is echter dat
wij tot 1983 moeten wachten met het aanpakken van de andere helft van sportpark Cambuur. Is het niet
aanmerkelijk goedkoper dit aansluitend aan de eerste fase te doen? Wij denken dat wij, als er zich fi
nanciële mogelijkheden voordoen, dit dan zeker als een urgentiepunt moeten bekijken. De slechte er
varingen met de beweegbare vloer in het zwembad Kalverdijkje geven aan dat wij ons niet al te
veel met experimenten moeten inlaten. Een bekend feit is dat de bezetting van de kegelbaan optimaal
is. Deze positieve vrijetijdsbesteding vindt steeds meer aanhangers. Steun en stimulering tot realisatie
van meer kegelbanen juichen wij toe.
Tot slot nog het volgende. Het spijt ons dat u nog geen rekening hebt gehouden met een verhoogd
budget voor de public relations. In de betreffende afdelingsvergadering zijn daarover kritische gelui
den naar voren gebracht. Ik kan mij dat wel indenken, want de besluitvorming in deze commissie ver
loopt zeer traag. Ik geloof dat de integratie van externe en interne voorlichting in deze commissie een
van de oorzaken van de vertraging is. Tegengestelde belangen speelden een duidelijke rol. Nu wij
echter besloten hebben steun te zoeken bij een extern bureau, dienen wij niet iedere komma die zij
willen zetten aan een uitvoerige discussie te onderwerpen. Uiteraard geldt dit niet voor de door hen
in te dienen rekening. (Gelach) Wanneer men de hulp van deskundigen inroept, moet men hen ook la
ten werken. Ik kan mij voorstellen dat het voor het externe bureau een onbegrijpelijke zaak is dat men
juist in deze commissie met zo weinig voortvarendheid handelt en dat men niet de moed heeft knopen
door te hakken. Wil public relations in Leeuwarden goed functioneren, dan is verbetering hierin toch
wel geboden.
Graag wil ik via de voorzitter alle ambtenaren van onze gemeente, namens onze gehele fractie,
danken voor de uitvoerige steun die wij in het afgelopen jaar van hen weer hebben ontvangen.
Onlangs gepubliceerde berichten tonen aan dat de toekomst nog weieens somberder kan zijn dan
19.
zij op het ogenblik van samenstelling van deze begroting en vastlegging van het beleid voor 1981 was.
Mogen wij, dit wetende, allen bereid zijn gezamenlijk en in goede harmonie de schouders te zetten
onder het werk dat ons het komende jaar wacht.
De Voorzitter schorst, om 15.55 uur, de vergadering voor de pauze.
De Voorzitter heropent, om 16.45 uur, de vergadering.
De Voorzitter: Ik stel voor onze werkzaamheden te hervatten. U kunt, nog voordat mevrouw Van
der Werf het woord heeft genomen, al in de krant lezen wat zij tegen ons zal zeggen. Het geeft haar
dus de geweldige beperking dat zij niets anders meer kan zeggen dan wat in de krant staat; anders
wordt zij ongeloofwaardig. (Mevrouw Van der Werf: Ik heb de krant nog niet gelezen, dus ik weet niet
wat in het artikel staat.) Ik neem aan dat de verslaggevers van de krant het niet verzonnen hebben maar
de tekst van u hebben gekregen. U hebt dus wel een rem.
Mevrouw Van der Werf: Als wij nadenken over wat wij als fractie belangrijk vinden om dit jaar bij
de algemene beschouwingen naar voren te brengen, twijfelen wij nog sterker dan op andere momenten
aan de zinvolheid van het raadswerk of, anders gezegd, hebben wij twijfel over het perspectief van
de politieke activiteit op gemeenteraadsniveau. Met perspectief bedoel ik dan niet louter en alleen
de vraag of de PAL-voorstellen op korte of lange termijn worden aangenomen; of de PAL-opvattingen
direct of indirect een bijdrage leveren aan de besluitvorming; of wij een of twee zetels meer krijgen
bij de verkiezingen in 1982, maar vooral de vraag of, en zo ja hoe, er op gemeentelijk niveau een
bijdrage geleverd kan worden aan de oplossing van problemen waardoor mensen erg in de knel komen.
Onder grote delen van de bevolking heerst twijfel en onzekerheid over de toekomst. Vage gevoelens
van angst en uitzichtloosheid nemen toe. Op dit moment is de vernietiging van alle leven op aarde
technisch realiseerbaar. Een angstige, reële bedreiging, die door de gevoerde politiek steeds dichter
bij lijkt te komen: de bewapening schrijdt voort, de conflictsituaties nemen toe. Andere reële bedrei
gingen zijn de kernenergie en de milieuvervuiling. Ook op economisch gebied heeft de zogenaamde
welvaartsstaat de laatste jaren veel van haar glans verloren. Er treedt een steeds grotere scheiding op
tussen mensen met goed werk en hoog loon en mensen die daar niet over beschikken. Zij hebben er
ook geen uitzicht op en bovendien worden ze voor hun werkloos zijn nog eens gestraft door de bedrei
ging van hun inkomsten. Er ontstaat een steeds grotere tegenstelling tussen hen, die onbeschaamd riant
wonen, beloond met rente-aftrek van hypotheken, en hen die al jaren op wachtlijsten staan en voor
lopig ook nog geen uitzicht op een woning hebben. Dit zijn schrijnende tegenstellingen in de wes
terse samenleving, om van de tegenstelling tussen de rijkdom in het Westen en de uitbuiting en de hon
ger in de Derde Wereld nog niet eens te spreken.
De slachtoffers van deze sterke tegenstellingen wordt door de grote partijen geen adequaat poli
tiek perspectief geboden. Integendeel, met name de huidige regering maakt in haar antwoord op de
maatschappelijke en economische problemen van nu gebruik van het zogenaamde doemdenken. Er wor
den uitspraken gedaan als: we staan met de rug tegen de muur, we zitten aan alle kanten klem, het
gaat de verkeerde kant op, om vervolgens uiterst rechtse maatregelen als enige oplossing te verkopen.
Zo vindt er een ingrijpende aantasting van ons sociale verzekeringsstelsel plaats, met als enig reëel
motief: er moet geld in het laadje van de ondernemers komen. De niet-actieven en de minimumloners
krijgen fors de duimschroeven aangedraaid. Ongerichte subsidiestromen verdwijnen naar het bedrijfs
leven, omdat meer winst meer werkgelegenheid op zou leveren.
Maar niet alleen in economische zin wordt een rechts antwoord op het doemdenken gegeven, ook
ideologisch. Bij voorbeeld: vrouwenemancipatie is best, zolang de arbeidsdeling binnenshuis vrouwen
en buitenshuis mannen maar niet wezenlijk wordt aangetast. Maar niet alleen de regeringspartijen CDA
en VVD bieden een onvoldoend perspectief, ook de PvdA biedt ons inziens een onvoldoend perspectief
op de langere termijn en durft geen radicale standpunten in te nemen over bijv. kernbewapening.
Gelukkig is er ook een groeiende groep mensen die zich niet neerlegt bij de huidige situatie. Het
gaat volgens ons steeds meer om "nu of nooit", het inzicht dat er radicale veranderingen moeten plaats
vinden op alle niveaus van de maatschappij. Kijk maar naar de totale eisen die bij voorbeeld een ac
tiegroep als Onkruit stelt: "Wij willen leven". Of kijk naar de massale protesten tegen kernenergie.
Een gevolg van het feit dat met name de grote politieke partijen er niet in slagen aansluiting te vin
den bij deze bewegingen is dat deze groepen met hun eisen het vertrouwen verliezen in de parlemen
taire democratie. Dit blijkt uit vormen van sociale actie als kraken, bezettingen en dergelijke.
PAL vindt het een goede zaak dat mensen niet lijdzaam afwachten, maar zelf greep op hun eigen
levenssituatie en toekomst opeisen. PAL ziet haar taak dan ook niet alleen op parlementair vlak maar
