4
basis van politieke stellingname vrij gedetailleerd keuzen zijn gemaakt. Ik denk dat een volgende
keer het ambtelijk apparaat, bij voorbeeld door het aangeven van keuzemodellen, bij de vervaardi
ging van het collegeprogram nuttig werk kan verrichten. Een nauwere samenhang tussen collegepro
gram en beleidsplan in vorm en inhoud zal het politieke bestuur vergemakkelijken.
Zoals gezegd kunnen wij ons verenigen met de door u gestelde prioriteiten. Wel willen wij eni
ge nuanceringen aanbrengen. De prioriteiten met betrekking tot de stadsvernieuwing dienen verfijnd
te worden. Wij hebben de indruk dat wel erg sterk aandacht wordt gegeven aan de harde sector van
de stadsvernieuwing in casu de uitvoering van civieltechnische werken. Ik wil hierbij nog wel een
kanttekening maken. Als ik sprak over mogelijke temporisering in die sector, had ik het natuurlijk
over het gemeentelijk aandeel hierin. Dat onze stad een aantal verbeteringen op dat vlak nodig heeft,
staat buiten kijf. Wij zullen echter moeten trachten voor dit doel nog meer subsidies van andere over
heden te krijgen, bij voorbeeld in het kader van het Integraal Structuurplan Noorden des lands (ISP).
Ik kom daarop straks terug.
Ook het uitgangspunt handhaving en versterking van de centrumfunctie kent zijn financiële be
perkingen. Bekend is dat het inkomen van de inwoners van Leeuwarden gemiddeld lager is dan dat van
de inwoners van omliggende gemeenten. In hoeverre kan men die inwoners blijven laten opdraaien voor
het instandhouden van die voorzieningen die een bovengemeentelijk belang dienen, bij voorbeeld door
het opschroeven van de onroerend-goedbelasting? Men kan hierbij bij voorbeeld denken aan steeds ho
ger wordende lasten voor de infrastructuur voor de Harmonie en het Frysk Orkest. Moeten we nog een
fase van de verbetering van het Cambuurstadion aanpakken?
De keuze is nu gevallen op temporisering van de investeringen die niet als beleidsprioriteit kun
nen worden aangemerkt, alsmede sterke beperking van de personeels- en huisvestingskosten. Voorts
zal wegens de verslechterde inkomenspositie van talloze inwoners door de slechte sociaal-economische
situatie van Nederland de gemeentelijke belastingdruk niet verhoogd worden.
De gevolgen voor de werkgelegenheid van deze keuze moeten wij niet onderschatten. Verminde
ring van investering in de bouwsector door de gemeente heeft vermindering van de werkgelegenheid
in die sector tot gevolg en heeft tevens een negatieve invloed op de herbesteding. Noodzakelijk zal
zijn in ieder geval de woningbouwproductie op peil te houden.
Het ambtelijk apparaat zal door de keuzebeperking personeelskosten onder zware druk komen te
staan. De raad zal zich moeten beperken in het vragen naar allerlei beleidsnota's. Er zal efficiënt
gewerkt moeten worden. De coördinatie tussen de werkzaamheden van diensten en afdelingen dient
verder te worden verbeterd.
Het is met de werkgelegenheid in Leeuwarden niet best gesteld. U kent de cijfers. De spreiding
van rijksdiensten verloopt traag. De Postbank is in nevelen gehuld. Wij vinden dat u op de van u be
kende wijze moet blijven streven overheidsdiensten naar Leeuwarden te halen.
Ook moet aandacht gegeven worden aan de particuliere sector. In dit kader kan de Oude Vee
markt worden genoemd. Hiervoor dienen snel stedebouwkundige visies te worden ontwikkeld. Het moet
niet zo zijn dat wij wegens het argument werkgelegenheid elke concessie die van ons wordt gevraagd,
moeten doen. Van te voren dienen wij een eigen visie ontwikkeld te hebben.
In het ontwerp-Streekplan Friesland is uitgesproken dat de top en de basis versterkt dienen te wor
den. Het begrip "groeipool" dient voor Leeuwarden nadere uitwerking te krijgen. Ik kan mij voorstel
len dat het nuttig zou zijn indien uw college een schrijven aan provincie en rijk doet uitgaan, waar
in verzocht wordt bij de besteding van de ISP-gelden een zwaarder accent aan Leeuwarden te geven.
Tegengeworpen kan worden dat Leeuwarden al de ISR heeft. Ik zou dit een onjuiste tegenwerping vin
den. De ISR is aan Leeuwarden toegekend wegens de specifieke problemen die er zijn. Daarnaast is
toekenning van ISP-gelden aan Leeuwarden goed te motiveren ter invulling van het begrip "versterking
van de top" en het begrip "groeipool". Ik denk hierbij aan subsidies in de gezondheidszorg en in de
stads- en dorpsvernieuwing (bij voorbeeld subsidies DGD, gezondheidscentrum Camminghaburen of
stadsvernieuwingsactiviteiten, waarvoor niet de ISR of de 80%-regeling geldt, of subsidies voor de in
frastructuur; Leeuwarden kent een pendelsaldo van 16.500 mensen). De fractievoorzitter van het
CDA heeft er in de Tweede Kamer voor gepleit de ISP-gelden gerichter te besteden. De provinciale
staten hebben met algemene stemmen een motie aanvaard, waarin ervoor wordt gepleit in overleg met
andere ISP-partners te streven naar vermindering van het aantal beleidsrubrieken en bij het'opstellen
van het beleidsprogramma 1982-1985 projecten voor uitvoering op te nemen welke meer dienstbaar zijn
aan blijvende werkgelegenheid. De zuidtangent lijkt ons hierin een project bij uitstek.
Op het probleem van de kazerne komen we in de verdere begrotingsbehandeling nog terug. Nu
het besluit is genomen dat in de kazerne geen gemeentelijke diensten zullen worden ondergebracht,
blijven we wel zitten met het probleem huisvesting van de diensten. Dit betreft vooral de DSO en de
GSD. In dit verband willen wij de mogelijkheden opperen die het oude politiebureau kan bieden.
De Commissie Een goede raad heeft deze zomer zijn interim-rapport uitgebracht. Dit heeft ge
leid tot een goede discussie in de raad. De werkzaamheden van de commissie zullen doorgaan en dat
is ook nodig. Het gaat tenslotte om het optimaliseren van het functioneren van de locale democratie.
Een van de zaken die gaan gebeuren, is de evaluatie van het stelsel van raden en commissies. Bij de
ze evaluatie zullen maatschappelijk nut en financieel offer kritisch tegenover elkaar moeten worden
geplaatst.
Ik heb zojuist gewag gemaakt van de sterke afhankelijkheid van het rijksbeleid en de problemen
die zich daarbij kunnen voordoen. Een erg sprekend voorbeeld is de geschiedenis rond de SHF en het
bestemmingsplan CamstraburenWas indertijd door de hoger-onderwijsinstellingen en het Ministerie
van Onderwijs de nadrukkelijke eis gesteld van beschikbaarheid van een terrein van ca. 12 ha dicht
bij de binnenstad - terwijl reeds een terrein daarvoor in de Bullepolder was aangewezen -, nu spreekt
de minister van Onderwijs zijn verwondering erover uit dat destijds een moeilijk gebied dichtbij de
binnenstad is aangewezen. Als klap op de vuurpijl stelt hij dan dat hij alleen de onder zijn verant
woordelijkheid gedane toezeggingen gestand zal doen. Hij gaat hierbij volledig voorbij aan de voor
geschiedenis. Zijn eigen ministerie heeft ingestemd met een rapport van een projectgroep, waarin is
vastgelegd dat voor de gezamenlijke bouw van de hoger-onderwijsvoorzieningen 8 tot 10 ha beschik
baar zou moeten worden gesteld. Daarna zijn er nog toezeggingen gevolgd voor andere uitbreidingen,
zodat de totale ruimtebehoefte 12 ha zou zijn. De gemeente Leeuwarden heeft hierop ingespeeld. In
middels zijn voor ruim tien miljoen aankopen verricht, terwijl nog andere aankopen wachten, zodat
dit bedrag tot vijftien miljoen zou kunnen oplopen.
De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft zich bereid verklaard dit te finan
cieren middels een speciale ISR-regeling die niet concurrerend zal werken ten opzichte van de overi
ge ISR-plannen, omdat het hier niet om een specifiek Leeuwarder belang gaat. Hiervoor is echter no
dig een akkoordverklaring van de minister van Onderwijs. Deze lijkt niet bereid die te geven. Wij
achten dit zeer laakbaar. Ik dacht dat bij behoorlijk bestuur behoort dat toezeggingen van ambtsvoor
gangers gestand worden gedaan, tenzij zich veranderde omstandigheden voordoen. Dat laatste is niet
het geval; ons is tenminste niets bekend. Het tegenovergestelde is het geval: uitbreiding zaï worden ge
geven met een studierichting ontwikkelingskunde, waarvoor 25 miljoen beschikbaar is gesteld. Of wor
den de veranderde omstandigheden bepaald door de twijfel aan de wetenschappelijke waarde van een
afstudeerscriptie?
Kortom, wij kunnen de gedachten van de minister niet volgen. Wij achten zijn standpunt laakbaar
en wij willen onverkort vasthouden aan de oorspronkelijke opzet. Om ons standpunt kracht bij te zet
ten dienen we de volgende motie in.
"De raad der gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op maandag 15 december 1980,
overwegende
dat van de zijde van de hoger-onderwi jsinstel lingen en het Ministerie van Onderwijs in
1973 geëist is dat voor de vestiging van hoger-onderwijsinstellingen een terrein van ca.
12 ha beschikbaar moest worden gesteld;
dat de gemeente Leeuwarden op basis daarvan bestemmingsplannen heeft ontwikkeld voor
Camstraburen-Noord en -Zuid;
dat op grond daarvan de nodige gronden zijn verworven waaronder door middel van ruiling
een terrein van 4,5 ha dat eerst bestemd was voor scholenbouw voor de rijksscholengemeen
schap;
dat inmiddels door de gemeente voor ongeveer 10,5 miljoen gulden is geïnvesteerd, wat de
nodige renteverliezen oplevert;
dat er geen objectieve reden aanwezig is de oorspronkelijke plannen te wijzigen;
dat daarentegen in het belang van Friesland en Leeuwarden met kracht gestreefd dient te
worden naar verdere uitbouw van de gezamenlijke hoger-onderwijsvoorzieningen (weten
schappelijk onderwijs, AAF en Ubbo Emmius);
dat de minister van VRO de financiering middels ISR extra afhankelijk stelt van goedkeu
ring van de minister van Onderwijs;
dat erop gerekend mag worden dat de regering zijn verplichtingen in dezen nakomt,
dringt er bij de minister van Onderwijs op aan deze goedkeuring op korte termijn te ver
lenen."
Ik zal nu trachten bij de verschillende beleidssectoren een aantal algemene opmerkingen te ma
ken.
Wij zijn er blij mee dat naar een vorm gezocht zal worden om het politiebeleid periodiek in de
raad te bespreken. Onze suggestie is dit te doen naar aanleiding van een nota - ik durf het haast niet
