meer te zeggen en zeg dus maar "notaatje" -, waarin algemene aspecten van het gevoerde en van
het te voeren beleid worden belicht. Het is nodig de gemeenteraad meer bij het politiebeleid te be
trekken; hierover heerst landelijk een communis opinio. Het politiebeleid moet meer open en democra
tisch controleerbaar worden en dat is dan ook de reden waarom deze sector, zoals de meeste andere
beleidssectoren, regelmatig onderwerp van bespreking in de raad moet worden.
Het is met name de taak van de gemeenteraad om op basis van centrale politieke doelstellingen
een gefaseerd programma voor de ruimtelijke ontwikkeling op te stellen. Dit periodiek bij te stellen
programma zal een duidelijk werk- en tijdschema moeten bevatten, dat voor alle betrokkenen de keu
ze- en/of beslissingsmomenten vastlegt, zodat ieder weet wanneer wie in de daarna volgende bestem-
mingsplanprocedure een inbreng heeft c.q. beslist. Ik citeerde het verkiezingsprogramma van het CDA
pardon, van de PvdA. (Gelach) (De heer Pruiksma:Freudiaans, freudiaans!) Het CDA kan de tekst zo
overnemen, dat zou inderdaad heel verstandig zijn.
Wij hebben in dit kader meermalen aangedrongen op een stadsvernieuwingsnota waarin de prioritei
ten, beter dan nu uit de praktijk blijkt, omschreven staan. Wij achten een beter gecontroleerde plan
ning noodzakelijk. Nu is het nog te vaak nodig vanuit gegeven omstandigheden ad hoe te handelen.
In dit verband kunt u in de loop van deze begrotingsbehandeling een voorstel verwachten over de Wil
lemskade-zuidoostzijde. Wij zijn er daarom blij mee dat de stadsvernieuwingsnota binnenkort in de
raden en commissies zal kunnen worden behandeld.
Het parkeerbeleid baart ons zorgen. De inkomsten blijven achter op de ramingen. De consequen
ties van maatregelen op andere gebieden zijn waarneembaar vooral in de gebieden rond de binnenstad.
Het tarievenbeleid behoeft nadere waardering. Daarnaast is er het probleem van de effectiviteit van
de controle. Verkeerd parkeergedrag wordt onvoldoende gecorrigeerd. Ik denk dat het nodig is dat wij
ons hierover op korte termijn diepgaand beraden.
Wij krijgen in de komende tijd te maken met een teruglopende markt van "eigen" woningen. Het
gevolg zal zijn een relatieve vermeerdering van het aantal huurwoningen. Wij hebben daar op zich
uiteraard geen bezwaar tegen. Bij de exploitatieopzet van Camminghaburen zijn wij echter uitgegaan
van een flinke portie premie-B- en vrije-sector-woningenDeze markt stagneert. Wat zijn hiervan de
financiële consequenties? Kan de exploitatieopzet van Camminghaburen sluitend gemaakt worden? Is
hier een verhoging van de locatiesubsidies voor nodig?
Binnenkort zullen we de knelpuntennota, een nota die vooruitloopt op een volkshuisvestingsplan,
gaan bespreken. Nodig is dat de woningbehoefte per categorie nader gedefinieerd wordt. Het is niet
voldoende te zeggen: zoveel woningen hebben we nodig in de woningwetsfeer. Nader zal bepaald
moeten worden of dit gaat om goedkope gezinswoningen, zeer grote woningen voor ethnische minder
heden of woningen voor een- en tweepersoonshuishoudens, waarbij niet slechts gedacht moet worden
aan jongeren maar ook aan bejaarden en de grote groep die daar tussen in zit; zo zijn een aantal cate
gorieën aan te geven. Verleden jaar hebben wij uitvoerig uiteengezet waarom wij een volkshuisves
tingsplan noodzakelijk achten. Wij denken dat de komende knelpuntennota wat dat betreft een eerste
stap in de goede richting zal kunnen zijn. Ook bij de woningbouw worden wij geconfronteerd met
vreemd rijksbeleid. Het is noodzakelijk, daar zijn wij het allen over eens, dat er stimulerende maat
regelen genomen worden om de woningwetsector te laten groeien. Maar wat gebeurt er? Wij worden
geconfronteerd met een circulaire van de staatssecretaris, waarin aangegeven wordt dat er geen prijs
compensatie wordt gegeven. Stichtingskosten worden teruggedrukt in eindeloze onderhandelingen. Ver
sobering wordt geëist waar geen versobering meer mogelijk is. Het wordt steeds moeilijker de curve-
prijs te halen. Het systeem van vergelijkingshuren en garantiehuren in stadsvernieuwingsgebieden wordt
afgeschaft. Nu geldt alleen de 25%-regeling, ongeacht het resultaat. Daar overheen komen berich
ten over versnelde huuraanpassing aan de gestegen bouwkosten van nieuwbouw voor woningen ouder
dan vijf jaar. De stichtingskosten stijgen, maar de tabellen van de individuele huursubsidies blijven
gelijk. De maatschappelijke consequenties van deze maatregelen zijn voor de gemeenten: die zoeken
het ter plaatse maar uit.
De huurgewenningsbijdrage vervalt voor een aantal categorieën en hiermee toch één van de in
strumenten ter bevordering van de doorstroming. Waar blijft overigens een wettelijke regeling voor een
zittenbl ij versheffing voor hen die een gesubsidieerde woning bezet houden, zonder daarvoor een vol
gens hun inkomen mogelijke huur te betalen? De verhuiskostenregeling blijft op een te laag-niveau
van 3.000, De verhuisbewegingen lopen - trouwens niet alleen daardoor - dan ook geweldig te
rug. De subsidieregeling voor verbetering van particuliere woningen is ingekrompen. Het effect daar
van is duidelijk signaleerbaar, het geld blijft in de pot, vernieuwing stagneert en de werkgelegenheid
krijgt een klap. Een goede graadmeter hiervoor zijn de werkzaamheden van de SVK. De productie
daar is ten opzichte van drie jaar geleden met ruim 40% teruggelopen.
Ook b innen de gemeente gebeuren overigens vreemde dingen. Bij de toepassing van het punten
7
systeem worden door de verschillende corporaties verschillende criteria toegepast. Daarom komen voor
al de huren van de huizen in de nieuwe wijken hoger uit de bus. Ook dat werkt niet doorstroombevor
derend. Wij verzoeken u uw invloed op de corporaties aan te wenden opdat zij dit verschil in toepassing
corrigeren. Overigens behoeft het gehele door het rijk opgelegde puntensysteem herwaardering. Wij zijn
het eens met uw standpunt niet over te gaan tot herinvoering van de Woonruimtewet. De komende Leeg-
standswet biedt goede mogelijkheden tot vordering en leegstandsregistratie zonder de vergaande finan
ciële consequenties van de Woonruimtewet. Het toewijzingsbeleid is inmiddels op bevredigende wijze
door middel van de centrale woningtoewijzing geregeld.
Er zal met voortvarendheid doorgewerkt moeten worden aan de samenwerking van de Leeuwarder
ziekenhuizen. Ons is bekend dat een aanvraag voor nieuwbouw slechts dan gehonoreerd kan worden
als de rechtspersoon, hier in de vorm van een B3-stichting, gerealiseerd is. De bouwvergunning, op
basis van het in voorbereiding zijnde bestemmingsplan Huizum-Badweg, kan nog de nodige complica
ties veroorzaken, blijkens uw beantwoording van de vragen 307 en 308. Noodzakelijk is dat met spoed
aan het rechtsgeldig maken van het bestemmingsplan wordt gewerkt.
De onderhandelingen over de totstandkoming van het wijkgezondheidscentrum Camminghaburen
duren voort. Wij willen met kracht aandringen op de realisatie ervan. Het idee van interdisciplinaire
samenwerking op voet van gelijkwaardigheid spreekt ons zeer aan. Door de wisselwerking tussen de di
verse disciplines zal een bredere behandeling mogelijk zijn. Hierbij hoort een gelijksoortige honore-
ringswijze voor de verschillende categorieën. Dienstverband lijkt ons dan een logische keuze. De van
medische zijde hiertegen ingebrachte bezwaren lijken ons niet zuiver. De vrijheid van het medisch han
delen komt niet in het geding bij dienstverband met een functionele afhankelijkheid van een bestuur.
Talloze voorbeelden kunnen dit staven. Wij vinden dan ook dat u met kracht op de ingeslagen weg
voort moet gaan.
U hebt dit jaar een belangrijke stap gedaan in het kader van de energiebesparing. Er zal een stads
verwarmingsproject worden gestart dat gebruik zal maken van de warmte van de vuilverbranding. Een
gedurfd experiment met hoge investeringen, dat evenwel goede kans van slagen lijkt te hebben. Ik heb
mij verwonderd over de wijze waarop sommige vertegenwoordigers van de regiogemeenten over dit pro
ject spraken bij de behandeling van het provinciale afvalstoffenplanHet verhaal kwam erop neer dat
Leeuwarden maar goedkope energie zou krijgen uit hun afval. Ik heb dit een miskenning gevonden van
het goede initiatief om nu eens werkelijk wat aan het energieprobleem te doen, met alle risico's die
daar toch nog wel aan vastzitten. Ik denk weieens dat sommigen in de suburbane gemeenten het een
doodnatuurlijke zaak vinden te kunnen profiteren van de faciliteiten van Leeuwarden, faciliteiten die
als een loden last op de schouders van de inwoners van Leeuwarden rusten, maar bij voorbaat Leeuwar
den ieder, zelfs eventueel, voordeel misgunnen.
Er is een grote behoefte aan bejaardenwoningen. Dat durven wij te stellen, ook voordat wij de re
sultaten van de knelpuntennota, die een aanzet zal geven tot een kwalitatieve planning, kennen. Ons
lijkt duidelijk dat nu reeds iets moet worden gedaan en dat elke mogelijkheid, projecten te realiseren
moet worden aangegrepen
De directeur van de GSD heeft de noodklok geluid over de netelige situatie waarin werklozen ver
zeild dreigen te raken. Hij denkt dat maatregelen in de sfeer van verregaande matiging van salarissen
de enige remedie zijn. Zonder hier nu nader op in te gaan, lijkt het wel goed een aantal dingen op
een rijtje te zetten. .Het regeringsbeleid is erop gericht het volume van de WAO, AWW, WW en WWV
te beperken. We vinden dit op zich al een te verwerpen streven, maar de consequentie hiervan zal zijn
dat steeds meer mensen in de RWW terechtkomen, waarvoor de gemeente uitkeringen op voorschot-ba
sis moet doen, maar waarvan tevens 10% voor rekening van de algemene middelen van de gemeente
blijft. Daarnaast zal dit voor de GSD een enorme taakverzwaring tot gevolg hebben.
Voorts stijgt het aantal werklozen in Leeuwarden onrustbarend. Ik kan niet nalaten toch enige cij
fers te noemen. Was het percentage werklozen in 1979 in Nederland 4,1in Leeuwarden was dat 5,2.
In 1980 zijn de cijfers aanmerkelijk ongunstiger. Landelijk geldt dan een cijfer van 5,4%, voor Leeu
warden 7,6% (oktober 1980). De werkloosheid in Leeuwarden blijkt dus geweldig te zijn gestegen, iets
wat niet in die mate opgaat voor het Friese gemiddelde en ook niet voor de suburbane gemeenten. De
voorgenomen gemeentelijke maatregelen, met name de temporisering van bouwactiviteiten, zullen ook
niet werkgelegenheidsbevorderend werken. Kortom, wij krijgen toch te maken met een sombere situa
tie. Ik heb al gepleit voor een aantal werkgelegenheidsbevorderende maatregelen. Ik wil dat in het
belang van de zaak nogmaals doen. Met alle kracht zal ernaar gestreefd moeten worden verdere sprei
ding van rijksdiensten naar Leeuwarden te realiseren. Het investeringsniveau dient op een breder peil
gebracht te worden, met name door subsidies in het kader van het ISP. De woningbouwproductie dient
op peil te blijven, alsook het stadsvernieuwingsgebeurenDaarnaast zal de GSD voldoende bemand
moeten worden om de stijgende hoeveelheid werk aan te kunnen.
