24
De hear Jansma: De takomstige wethalder fan Folkssunens haf al in stanpunt ferkundige. Hy hat him
al aardich ynwurke.
De opstelling fan de CDA-fraksje yn de Kommisje foar de Folkssunens en yn de ried hat fanof it
earste praten oer it eksperimint fan in sunenssintrum yn Camminghabuorren posityf west. Wy woenen,
lykas ferskate oare gemeenten, ek wolris sjen wat sa'n eksperimint opleverje soe. Wy gienen safier dat
wy it, nei nochal wat ynterne diskusje, iens wienen mei it bekende artikel 8 yn de ferkeapbetingsten.
Doe't der totaal gjin skot yn kaam, hawwe wy twa jier ferlyn sein dat it artikel 8 der neffens üs nei in
healjier üt moast. Dan soe der in beslüt nommen wurde moatte, want oars runen wy it risiko dat der neat
fan alles kaam; dêrom hiene wy der ek gjin inkel beswier tsjin om dit punt jun te behanneljen en net
moarntejun. Der soe wolris gjin sunenssintrum, gjin dokter, gjin wykferpleging, gjin fysioterapeut en
gjin oare helpferlieners komme kinne, wie it risiko. Wy wienen dus foar it eksperimint om ta in sunens
sintrum te kommen. Dat soe bygelyks kinne frochdat de ferskate disciplines yn de foarm fan in maatskip
de saak eksploitearren, lykas by de measte sunenssintra yn if Ian it gefal is. Dêr hoecht gjin gemeente-
jild by.
It soe ek kinne troch in tal disciplines yn leantsjinst te nimmen, bygelyks fan in stichting of sa.
Om 't der foar in maatskip blykber gjin belangstelling bestie, keas de gemeentlike wurkgroep foar de
stichting, wêrby't in oanfal disciplines yn leantsjinst komme moast. Bekend wie dat it dan de gemeente
jild kostje soe. Hoefolle jild, wist doe noch gjinien. Yn de ofdielingsgearkomste fan novimber 1979,
dus sa'n healjier nei't üs fraksje sei dat it artikel 8 üt de ferkeapbetingsten moast, sei de wethalder te
hoopjen dat yn jannewaris 1980 de finansiéle kant fan de saak besjoen wêze soe. Hy hope op dat stuit
beoardielje te kinnen wat dat aspekt oangie oft der al as net mooglikheden foar in sunenssintrum wêze
soenen. Hy sei derby dat it mooglik wie dat de ried, as bliken die dat der bygelyks tonnen tsjin oan
goaid wurde moasten, dêr net mei ynsfimme koe. It hat dêrnei mear as in jier duorre, ear't de finansiéle
sifers kamen. Foardat dy sifers der wienen, funen guon yn dizze ried al dat it sintrum der yn elts gefa!
komme moast. Us fraksje wie foar in eksperimint, mar net te'n koste fan alles. Wy woenen yn elts gefal
oer in finansiéle analyse beskikke. En de sifers dy't no foar üs lizze, wize üt dat it yndied tonnen ge-
meentlik jild kostje moat. It earste jier mear as twa ton, it twadde jier justjes minder as twa ton, it
tredde jier krapoan twa ton, it fjirde en it fyfte jier begjint der wat op te lykjen, mar alfyd noch res-
pektivelik 75.000,en 25.000,
Om't der üt de stimulearringsregeling en üt de AWBZ nei fiif jier eksperimintearjen gjin jild mear
komt, springe de tekoarten dêrnei wer tige omheech. Yn it sechsfe en it sande jier - Camminghabuorren
is dan fol - moat der elts jier sa'n 1 00.000,by. It soe, tinkt üs, best ris in ton yn it jier bliuwe kin
ne. Dêrby is der noch gjin rekken halden mei de oanlis fan parkearplakken, terreinofwurking, grien-
foarsjennings en sa. Der is dan ek allinne noch mar in needgebou. Fierder is men der fan ütgien dat fyf-
tich persint fan de bewenners nei trije jier him as klant ynskriuwe litte by it sintrum. Us liket dat per-
sinfaazje foar de Ljouwerfer sitewaasje oan de hege kant. It moat yn elts gefal mar foargoed ofwachte
wurde. As wy no wisten dat dit sintrum de bewenners fan Camminghabuorren te'n goede kaam en as wy
rejaal yn'e sinten sitte soenen, dan soenen wy sizze: "Set it sinfrum der mar del." Mar gjinien fan bei
de is i t gefalEk de minsken dy't der no wenje, rinne der blykber net sa waarm foarTroch de Sike-
funsried - en dêr sitte echt wol deskundigen yn - is in rapport gearstald dêr't yn stiet dat net befêstige
wurde kin dat de soarch foar de sunens troch sa'n wyksintrum ferbettere wurdt. Ek troch iennich witten-
skiplik undersyk is by myn witten, op plakken dêr't men al wat jierren draait, sa'n bewiis nea levere.
De hear Geerts hat sein dat it sosiale rendemint en it finansiéle rendemint wêze sille: minder ferwi-
zings. Dat binne ferwachtings dy't oant no ta net bewezen binne, op gjin inkele wize. Wol moat der
gearwurking wêze, seit de hear Geerts en dat bin ik alhiel mei him iens. Mar dy gearwurking kin der no
fansels like goed wêze: dy kin der wêze mei de wykferpleechsters, mei de maatskiplik wurkers, mei de
fysioterapeuten. Mar it hoecht net sa te wêzen dat men perfoarst yn leantsjinst wêze moat en dat it de
gemeente Ljouwert sa'n protte sinten kostje moat: it kin ek yn maatskipferban, dêr kin men ek gearwurk-
je. Sa soe it neffens üs it béste wêze, want dan hoecht der gjin gemeentejild by. It jild heart üteinliks
te kommen fan de ynstansjes dy't der foar binne en dat is yn it foarste plak net de gemeente mar it sike-
funs en de AWBZ, Dêr moat it wei komme. As dy it dan net wol Ie en as it dêrtroch fierstente djoer
wurdt, dan fine wy dat wy as fraksje yn de Ljouwerter sitewaasje en mei dizze hege bedragen net efter
sa'n sunenssintrum stean kinne. De finansiéle posysje fan Ljouwert lit neffens üs net ta dat wy yn dit
eksperimint om te begjinnen de earste trije jier krapoan seis ton stekke en dêrnei in bongel oan de foet
halde. Wy binne - it mei düdlik wêze - dan ek tsjin it kol leezje-ütstel
Dêr komt noch wat by. As wy no "ja" sizze en it sintrum soe nei ferrin fan tiid dochs te djoer wêze,
dan kinne wy ridlikerwize net wer werom. Wy wolle yn elts gefal dus dan ek mar net wachtsje oant de
july-operaasje, wy fine dat wy no dizze beslissing al nimme moatte.
25
De heer Bijkersma: Ik kan het, evenals mijn fractie, met vele opmerkingen van de heer Jansma eens
zijn. Ik zal straks enkele andere aspecten naar voren brengen, maar eerst ingaan op datgene, wat de heer
Geerts naar mijn mening op zeer simpele wijze heeft getracht te bewerkstelligen. Hij probeerde name
lijk het CDA via vroeger gedane uitspraken van die partij over het beding in de verkoopvoorwaarden tot
voorstemmen te bewegen. Ik weet wel dat het CDA weieens wat wankel is, maar dat geldt mijns inziens
in dit geval niet zo erg.
Verder heeft de heer Geerts getracht mij tot een andere visie te brengen door de staatssecretaris
van mijn partij, onder wie de gezondheidszorg ressorteert, te citeren.' Zij is inderdaad voor het realise
ren van wijkgezondheidscentra, maar dat is voor mij helemaal geen reden om er ook voor te zijn, mijn
heer Geerts, zo simpel ligt dat in mijn partij niet. (Gelach) (De Voorzitter: Was u erbij toen het politie
probleem aan de orde was? Hoe simpel lag dat in uw partij?) Ik heb toch een heel ander standpunt in
genomen dan u? (De Voorzitter: Jawel, maar wij hebben het nu over de vraag hoe simpel het in uw par
tij ligt.) Ik ben toch niet verantwoordelijk voor wat andere partijleden zeggen? Ik ben alleen verant
woordelijk voor mijn woorden en ik vind dat het in mijn partij niet zo simpel ligt zoals ik reeds heb ge
zegd. (De Voorzitter: Daarmee ben ik het eens.) Dank u vriendelijk.
Ik vind ook dat de heer Geerts wel op heel simpele wijze de financiële aspecten heeft benaderd. In
zijn verhaal legde hij de nadruk op heel andere kanten van de zaak. In een tijd van overvloed en in
een tijd waarin alles kan, zou men zo'n experiment inderdaad weieens kunnen wagen, maar een experi
ment dat veel geld kost, is naar mijn mening in deze tijd niet op zijn plaats. Straks kom ik dan wel tot
een bepaalde eindconclusie.
Toen de Commissie voor de Volksgezondheid op 10 februari 1978 tot de conclusie kwam dat realise
ring van een wijkgezondheidscentrum in de wijk Camminghaburen mogelijk zou kunnen zijn, viel in dat
oordeel toch twijfel te bespeuren. Er was twijfel omdat in die vergadering door de huisartsen reeds en
kele argumenten werden aangedragen die niet in het voordeel van een wijkgezondheidscentrum waren.
Aangezien de artsen in de eerste plaats de deskundigen zijn op het gebied van het werken in zo'n cen
trum, werd aan het oordeel van hen groot gewicht toegekend. Niet voor niets is daarom toen in de com
missie vastgesteld dat het welslagen van een gezondheidscentrum in de nieuwe wijk Camminghaburen in
belangrijke mate afhankelijk is en zou zijn van de medewerking van de Leeuwarder huisartsen. Men zou
kunnen zeggen: een conditio sine qua non. Uit de vorige week gehouden vergadering van de Commissie
voor de Volksgezondheid is gebleken dat de medewerking der Leeuwarder huisartsen er niet is.
Deze houding van de artsen zal voor een deel zeker zijn voortgekomen uit rapporten over elders
aanwezige wijkgezondheidscentra. Die rapporten lijken hier en daar veel minder optimistisch dan inder
tijd misschien werd gedacht. Het is voor mij dan ook niet te begrijpen en misschien is het zelfs verwijt
baar - een zwaar geladen woord - dat het college deze voorwaarde voor het welslagen van het gezond
heidscentrum, namelijk de medewerking van de huisartsen, in het geheel niet zeker heeft gesteld. Ik
constateer dat dit een tekortkoming is. Eveneens vind ik dat het college minder zorgvuldig optreedt,
wanneer het de financiële aspecten - punt 6 van de raadsbrief - althans naar onze mening niet voldoen
de onderbouwt. Immers, een van de voorwaarden om voor subsidie in aanmerking te komen, is dat er op
zijn minst een voorlopige verklaring, een intentieverklaring, moet zijn. Het afwezig zijn van zo'n in
tentieverklaring op dit ogenblik, stelt de gemeente bloot aan een groot financieel risico. Ik kan dit niet
op voldoende wijze benadrukken.
Op een zelfde wijze is de financiële deelname van het Ziekenfonds Leeuwarden-Sneek op een
wankele basis komen te staan. Een van de voorwaarden voor het door dit ziekenfonds verstrekken van
een lening is immers dat er sprake moet zijn van een dienstverband. Er is echter geen dienstverband. Er
is daarom dus geen zekerheid dat het Ziekenfonds Leeuwarden-Sneek medewerking zal verlenen.
Er bestaat voor mij op dit ogenblik geen behoefte uitvoerig in te gaan op de vraag of er al of niet
een wijkgezondheidscentrum moet komen. Onze opvattingen daarover heb ik elders reeds geventileerd.
Een en ander is ook uitvoerig besproken in de Commissie voor de Volksgezondheid. Veel erger vind ik
het dat er bij dit experiment grote financiële risico's voor de gemeente Leeuwarden zijn, veel groter
dan het college naar voren brengt in punt 6 van de raadsbrief. In dat deel van de raadsbrief wordt dui
delijk aangetoond dat er de eerste jaren van een groot tekort sprake zal zijn. Het gaat om grote bedra
gen, die vandaag de dag, nu wij voor een grote bezuinigingsoperatie staan, toch zeker te denken moe
ten geven. (De heer Van den Eist: Voor dat zelfde feit stonden wij toch bij de beslissing over de realise
ring van een evenementenhal, vorig jaar?) Ik wil graag even uitspreken, want ik vind dit een zeer ern
stige zaak. (De heer KnohToen ook?) Het financiële aspect weegt bijzonder zwaar. Het college pre
senteert hier een raadsbrief zonder een advies van de Commissie voor de Financiën. Er werd gezegd dat
het quorum van die commissie indertijd niet aanwezig was. Als wij achter de collegetafel zouden zitten,
maar dat is helaas niet zo omdat onze partij niet in dit college is vertegenwoordigd, dan hadden wij
gezegd dat er eerst een zitting van de commissie moest worden belegd om alles op zijn merites te bekij-
