14
De heer Bijkersma: Door de fracties van de PvdA en het CDA zijn in eerste instantie een aantal mo
ties ingediend. Ik heb begrepen dat er nog een aantal moties zal worden ingediend. In tweede instantie
zal ik reageren op de ingediende moties.
De financiële positie van de gemeente is in korte tijd drastisch gewijzigd. Ik ben zeker niet de
eerste die deze opmerking plaatst. Het zal steeds meer moeite kosten de begroting sluitend te krijgen.
Tot nu toe bent u daarin, zo te zien, nog geslaagd. Onvermijdelijk zullen in de nabije toekomst nog
bijstellingen noodzakelijk zijn. Wij zouden liever spreken van ombuigingen, waarbij wij niet moeten
schromen een reeds uitgestippeld beleid om der wille van het kostenaspect alsnog te herzien. U wilt een
aantal zaken op dit terrein realiseren via een grote herwaarderingsoperatie. Dit is op zich een doelstel
ling, waar wij ons wel in kunnen vinden. Wij vinden wel dat alle uitgaven daarbij aan de orde kunnen
komen en niet alleen die zaken, welke expliciet in de herwaarderingsnota aan de orde zullen worden
gesteld. Om deze reden zullen wij bij deze beschouwingen dan ook geen moties indienen voor het bij
stellen van bepaald beleid en het doen van andere uitgaven door middel van het korten van bestaande
uitgaven. Wij vinden juist dat al deze zaken in de herwaarderingsnota aan de orde moeten worden ge
steld.
Bij dit alles willen wij het volgende opmerken. Ook de individuele burger ontkomt er niet aan het
in zijn particuliere leven wat soberder aan te moeten doen. Zijn inkomen stijgt niet meer automatisch,
integendeel, het is te verwachten dat vrijwel voor iedereen gedurende een aantal jaren het besteedbaar
inkomen achteruit zal gaan. Dit kan en zal zijn weerslag vinden in de huishouding van de overheid en
dus onze gemeente. Het is daarom, laat ik dat voor alle duidelijkheid stellen, volgens mijn fractie on
juist dat het gemeentebestuur de lasten van zijn verminderde inkomsten zou afwentelen op de inwoners
van onze gemeente. Het is nodig naar wegen te zoeken, die - met een zo goed mogelijk behoud van de
kwaliteit en/of kwantiteit van het voorzienïngsaspect - leiden tot lagere uitgaven. In meerdere ge
meenten is onder andere reeds gebleken dat uitbesteding van bepaalde werkzaamheden aan het particu
liere bedrijfsleven in hoge mate kostenbesparend kan werken. Het is ook verleidelijk in alle sectoren
een procentuele vermindering te bewerkstelligen. Dit is naar onze mening een te simpele werkwijze.
Zoals reeds is gezegd, hebben wij er waardering voor dat het college een herwaarderingsprocedure
voor een aantal objecten in gang heeft gezet. Daarbij zijn helaas een aantal aspecten weggelaten, het
geen wij betreuren. Ik kom op een aantal voorbeelden nog terug. Eén ding is zeker, bij het maken van
een keuze wordt de herkenbaarheid van de partijen duidelijker. Een basis-principe van het liberale
denken is: Zelf, door eigen inspanning, bijdragen tot verbetering van onze positie. Het is verstandig
het idee: "Een ander moet de problemen oplossen" te ontwortelen, zodat de opmerking, welke ik laatst
hoorde: "Wat moet mijn buurman doen, opdat ik uit de problemen raak" geen grond krijgt. Bij dit alles
past een voortdurend kostenbesef: De uitgaven voortdurend bewaken, tijdig ingrijpen bij overschrijdin
gen en het achterwege laten van kosten verslindende plannen. Als voorbeeld wil ik noemen het wijkge
zondheidscentrum. Ook mag men daarbij zeker nog noemen het project stadsverwarming en de verhui
zing van gemeentediensten naar het gebouw Amicitia. Alles miljoenen kostend, zo het zich laat aan
zien, en voor onze gemeente financieel gezien onverstandig en onverantwoord.
In de nadere voorstellen tot herwaardering brengt u ook de invoering van rioolretributie, lees be
lasting, naar voren. Hoewel de discussie nog zal moeten plaatsvinden, wil ik thans reeds een enkele
opmerking daarover plaatsen. Retributie betekent vergoeding. In dit geval: vergoeding voor gebruik van
het riool. Naar onze mening zal het inwonertal van een huis daarom bepalend zijn voor het gebruik van
het riool en dientengevolge ook bepalend voor de te betalen vergoeding. Ontoelaatbaar, onredelijk en
naar onze mening ook oneerlijk zal het zijn deze vergoeding te koppelen aan bijvoorbeeld de onroe
rend goedbelasting, zo men hier en daar hoort verluiden. Een ander onderdeel van de nadere herwaar
dering betreft de verlaging van het onderhoudsniveau bij het Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf en de
Dienst Reiniging en Brandweer. Hierover hebben wij grote twijfels omdat wij later toch weer met grote
inhaalposten geconfronteerd zullen worden.
Uw wens om te komen tot een gefaseerde afbouw van het subsidie aan het operagezelschap Forum
betekent helaas een ondergraving van het culturele niveau in Leeuwarden en zal ook zeker de centrum
gedachte schade doen, maar het profijtbeginsel zal hierbij toch ook een rol moeten spelen. Wij zijn te
genstanders van aantasting van het subsidie aan het Frysk Orkest, als dit de kwaliteit van het orkest op
enigerlei wijze zou aantasten. Over de afschaffing van de tweejaarlijkse Piter Jellespriis heb ik bij de
desbetreffende afdelingsvergadering reeds gezegd dat men beter kan overwegen deze prijs een keer niet
toe te kennen dan over te gaan tot totale afschaffing.
De binnenlandse vakantie gaat een steeds belangrijker rol vervullen in onze vrije tijdsbesteding.
Het toerisme wordt een steeds grotere bron van inkomsten voor Friesland en ook voor Leeuwarden. Wij
zijn er voorstander van dat het particulier initiatief hierbij het voortouw neemt, doch wij vinden het
een gemeentelijke taak dat deze initiatieven door het gemeentebestuur ondersteund worden. Die onder
T 5
steuning kan onder meer gebeuren door het aantrekkelijk maken en houden van ons winkelcentrum.
Daarbij behoort ook een goede bewegwijzering naar dit centrum. Deze bewegwijzering vanaf de rand
van de stad naar de binnenstad en naar de belangrijkste gebouwen kan best simpel zijn, als ze maar dui
delijk is. Ik heb daar reeds eerder met klem op aangedrongen, maar het is schijnbaar aan dovemansoren
gericht. (De heer Ten Brug (weth.): Te simpel zeker!) Simpele oplossingen zijn vaak ook wel de goede
oplossingen, mijnheer Ten Brug. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat men het nalaten in deze als
een soort onwil zal ervaren. Het getuigt in ieder geval niet van een soepel inspelen op de wensen van
velen. Verbetering hierin blijft dan ook op korte termijn geboden en het zou ook onze hard werkende
middenstand stimuleren. Laten wij vooral niet onderschatten in welke belangrijke mate de middenstand
bijdraagt tot werkgelegenheid in onze stad.
Uit deze woorden zult u toch wel begrepen hebben dat wij de verlaging van de subsidie-toekenning
aan de VVV Friesland-Leeuwarden niet terecht vinden. Uitbouw van dit werk zal uiteindelijk zeer ze
ker terugverdiend worden. Als straks de evenementenhal gereed zal zijn, hopen wij, door manifestaties
daar, veel publiek te trekken. Bezoekers van buiten de stad zullen informatie over de stad willen heb
ben. Als wij graag willen dat deze mensen wat langer in de stad vertoeven, is juist de VVV het aange
wezen adres de bezoekers te wijzen op het attractieve van Leeuwarden. De centrumpositie van de stad
moet niet alleen beleden worden met woorden maar ook met daden.
In het afgelopen jaar bent u ertoe overgegaan de tijdens de raadsvergadering door het college ge
dane toezeggingen schriftelijk vast te leggen. Dit is een goede zaak en wordt door mijn fractie gewaar
deerd. Zo wordt het de leden van de raad gemakkelijker gemaakt na te gaan naar welke resultaten de
door hen aangedragen voorstellen leiden. Dit brengt mij tot het volgende.
Op 22 juni van dit jaar heeft u, mede naar aanleiding van onze opmerking in deze, de raad toege
zegd de problematiek van de bouw van de nissenhutten op de industrieterreinen aan de orde te stellen in
de Commissie voor de Ruimtelijke Ordening. Tot nu toe heeft dit er nog niet toe geleid dat dit aspect in
de raad is besproken. Mijn fractie is er voorstander van dat in deze zaak een opening wordt gevonden
voor het bedrijfsleven. In deze economisch moeilijke tijd is het een zaak van juist beleid om mogelijk
heden voor het bedrijfsleven te scheppen, welke kostenbesparend zijn. In deze is het negatief beoorde
len van een nissenhut qua uiterlijk zeer subjectief. Practisch en goedkoop zijn nissenhutten welIk er
ken dat men hierbij de oorspronkelijk genomen besluiten weer terug moet draaien. De ernst van de
slechte economische toestand rechtvaardigt dit. Bijstellingen op dit terrein behoeven immers nu juist
geen geld te kosten. Wij hopen dat u spoedig met voorstellen, welke in deze richting wijzen, in de
raad komt.
Industrie en dienstensector vormen nog steeds de belangrijkste bron voor de werkgelegenheid. Dit is
temeer belangrijk, omdat de laatste cijfers omtrent de werkloosheid in Leeuwarden triest te noemen
zijn. De gemeente moet daarom voortdurend een actieve rol blijven spelen bij het aantrekken van nieu
we vestigingen. Het is er bovendien op dit gebied niet gemakkelijker op geworden. Daarom zal de prijs
voor industrieterreinen concurrerend moeten zijn met die van andere kerngemeenten in Noord-Neder
land. Bij bedrijven uit de dienstensector worden tegelijkertijd hoge eisen gesteld aan de bereikbaarheid
voor de bezoeker. Voor mijn fractie betekent dit onder meer dat wij prioriteit geven aan de kantoor
functie in het stationskwartier. Vervolgens zijn wij van mening dat wij voor industrie, dienstensector en
middenstand geen extra belemmeringen in de weg moeten leggen. Een soepel inspelen op de wensen uit
deze sector getuigt van een goed economisch gevoelAls daarbij voor de langere tijd een herziening
van bestaand beleid nodig zal zijn, is dat voor ons geen bezwaar.
De verdere ontwikkeling van Camminghaburen is een gans andere dan wij ons oorspronkelijk hadden
voorgesteld. Nu de plannen voor Wiardaburen steeds meer naderbij komen, lijkt het ons een goede zaak
om bij het opstellen van de plannen voor deze buurt een zodanige flexibiliteit in te bouwen dat het daar
moge 'jk zal zijn op korte termijn ervaringswijzigingen aan te brengen, zonder dat daarbij aan de oor
spronkelijke karakteropzet geweld wordt gedaan. Een vertragend volstromen van de rest van Cammingha
buren zal onvermijdelijk verwerkt moeten worden in het aankoopbeleid voor de nieuwe buurt. Hoewel
nog ver van nu, hopen wij toch dat de ons inziens onjuiste beperkende bepalingen bij de grondverkoop
in Camminghaburen niet zullen worden voortgezet in Wiardaburen.
Wij hadden verwacht dat de vele inwoners van Camminghaburen nu eindelijk zouden vernemen of er
op korte termijn medische verzorging in hun buurt komt, want u bent degene immers die het daar wil re
gelen. (De heer Ten Brug (weth.): Neen, de raad.) Ronduit verwerpelijk vinden wij de huidige toestand
en de anderhalve regel, welke u eraan wijdt bij het desbetreffende hoofdstuk in het beleidsplan, is ge
woonweg mager. Naar mijn gevoel had het particulier initiatief in Camminghaburen een kans moeten
krijgen, hetgeen de gemeenschap geen cent had gekost. Uit een oogpunt van kostenbesparing en -bewa
king zou ik u voorts willen wijzen op een artikel in het weekblad "Gezondheidszorg" van 15 oktober
jIDaarin schrijft een zekere P. van Dijk - hij is zeker geen partijgenoot van mij - op pagina twee
