6
hebben. In hem mag ik de personificatie zien van het apparaat waarover de gemeente Leeuwarden zowel
administratief, technisch als specialistisch de beschikking heeft.
Er is nog een derde afhankelijkheid waarmee ik bij mijn werk rekening te houden zal hebben. Het
is stellig niet de minste. Ik bedoel de afhankelijkheid van de bevolking van deze gemeente, degenen
ten behoeve van wie wij ons werk mogen verrichten.
Grote waarde hechten wij, mijn vrouw en ik, aan het contact met de bevolking. Wij willen trach
ten, voorzover de schaal van Leeuwarden dit toelaat, dit contact zoveel mogelijk te bevorderen. Wij
hopen de gelegenheid te vinden tot de ontmoeting met brede lagen van de Leeuwarder bevolking, al of
niet georganiseerd, in vrije tijds- of werksfeer. Vanzelfsprekend hopen wij op goede contacten met de
levensbeschouwelijke groeperingen in de samenleving waaronder nadrukkelijk begrepen de kerkgenoot
schappen, voor een deel de oudste rechtspersonen in de gemeente. Overal waar samenwerking en sa-
menspreking wordt nagestreefd zal men op mijn steun mogen rekenen.
De dialoog met de bevolking in zijn verschillende geledingen zal een essentieel element van mijn
werken in uw midden moeten zijn. Graag wil ik daartoe meedenken over en meezoeken naar kanalen
waarlangs de interne gemeentelijke democratie haar eigentijdse loop kan vinden. Een essentiale daar
voor zal moeten zijn het onderhouden van goede contacten met de publiciteitsmedia. Dat daarbij een
activerende voorlichting vanuit het gemeentebestuur een onmisbaar gegeven is spreekt voor zich.
Een nadere inwerking in de problemen van de gemeente Leeuwarden zal zonder enige twijfel een
immens werkterrein voor mij openleggen. Al werkende zal het inzicht moeten groeien, zullen eigen in
zichten getoetst moeten worden aan die van anderen, zullen zeker ook thans nog aanwezige inzichten
moeten worden gecorrigeerd. Ik ben bereid de werkkracht die mij gegeven is in dienst te stellen van de
ze gemeente. Ik ervaar het als een voorrecht dit te mogen doen. Ik ben bereid door reizen, spreken en
werken, door het leggen en onderhouden van contacten mij in te zetten voor de belangen van de ge
meente Leeuwarden.
Uiteraard, ik heb het reeds eerder gezegd, zal ik dat alles niet alleen kunnen, maar dient er een
zekere teamgeest te bestaan tussen de gemeentelijke bestuursorganen als uw raad, het college van bur
gemeester en wethouders en de burgemeester enerzijds en het gemeentelijk apparaat, in uw raad verper
soonlijkt door de gemeente-secretaris, anderzijds.
Van harte hoop ik dat wij erin zullen slagen deze teamgeest op te brengen, doordat wij vanuit de
diversiteit van levens- en wereldbeschouwing ons één weten in het streven het gemeentebelang van
Leeuwarden te behartigen en doordat wij, wanneer althans deze eensgezindheid zou dreigen te worden
verstoord, elkaar op openhartige wijze tegemoet zullen treden teneinde tot een oplossing te geraken.
Bedenkt u daarbij dat mijn vrouw en ik, wij zijn ons daarvan ten diepste bewust, twee gewone mensen
zijn, met alle consequenties, ook die in ongunstige zin, van dien.
U hebt een burgemeester gekregen met een duidelijke levens- en wereldbeschouwelijke overtuiging
en met een eigen mening. Deze drie factoren tesamen krijgen in een democratisch bestel de ruimte om
in vrijheid te functioneren. Dan heeft men te maken met een mens van vlees en bloed, denkend en han
delend niet vanuit een star dogmatisme, maar vanuit een zeer persoonlijke beleving.
Tenslotte Leeuwarden. Hoofdstad van Friesland. Centrum in velerlei opzichten voor deze markante
provincie. Een stad waar veel zo niet alle draden samenkomen. Een stad met herkenbare banden met het
verleden, met merktekenen van het heden en met verdere mogelijkheden voor de toekomst. Een stad
waar behalve het lokale ook het provinciale bestuur zijn vestigingsplaats vindt. Waar in drie lagen
rechtgesproken wordt. Waar in de vorm van de vliegbasis ook de de overheid toekomende zwaardmacht
een verschijningsvorm heeft.
Het is een voorrecht in zo'n stad te mogen werken. Om daar niet slechts te mogen reageren op,
maar ook te denken over vragen van recht en macht, van vrijheid en recht. Om daar te mogen proberen,
door werkzaam te zijn in het lokaal gestructureerde openbaar bestuur, gestalte te geven aan een recht
vaardige samenleving. Het genie Blaise Pascal heeft het in een van zijn "Gedachten" als volgt aan ons
voorgehouden:
"Het is billijk dat wat recht is gevolgd wordt, het is noodzakelijk dat wat
het sterkst is gevolgd wordt. Recht zonder macht is machteloos, macht zon
der recht is dwingelandij. Recht zonder macht wordt weersproken, omdat er
altijd bozen zijn, macht zonder recht wordt beschuldigd. Men moet dus
recht en macht samenvoegen en daarvoor moet wat recht is sterk worden ge
maakt of wat sterk is recht.
Met de hartgrondige wens dat het ons gegeven mag zijn ook in die geest iets tot stand te brengen in
het belang van de burgerij, aanvaard ik het ambt van burgemeester van Leeuwarden. (Applaus)
7
Mevrouw Brandenburg—Sjoerdsma: Burgemeester, mevrouw Te Loo, aanwezigen. Namens de PvdA-
fractie heet ik u, burgemeester Te Loo, en uw vrouw van harte welkom in Leeuwarden.
Toen de gemeenteraad in december 1982 besloot tot het instellen van een vertrouwenscommissie,
die zich bezig zou houden met het geven van advies aan de Commissaris van de Koningin over de te be
noemen burgemeester, kon niemand zich voorstellen dat er over die benoeming, nadat het advies al was
uitgebracht, nog zoveel deining zou ontstaan. Die deining betrof niet uw persoon, maar de politieke
kleur van de te benoemen burgemeester. Dat u hier nu toch zit is het resultaat van een niet alledaagse
bundeling van krachten tegen het Haagse, namelijk van de PvdA, het CDA (plaatselijk en provinciaal)
en, voor wat de VVD betreft, van de heer Wiegel. Het hele gebeuren laat zien dat zo democratisch op
gezette structuren voor advisering bij dit soort benoemingen gemakkelijk aan de kant kunnen worden ge
schoven als partij-politieke belangen of wat daar voor door moet gaan in het geding komen.
Maar terug naar vandaag. Uit de door de raad vastgestelde profielschets blijkt dat wij hoge eisen
stellen aan de persoon van de burgemeester. U kunt onmogelijk voor 100% voldoen aan al die eisen,
maar uw bestuurlijk verleden geeft aanleiding tot vertrouwen.
In september 1982 hebben de fracties van PvdA en CDA de reeds bestaande samenwerking in deze
raad in het college voortgezet, op basis van een uitvoerig en vrij gedetailleerd collegeprogram, dat ook
door enkele andere fracties op hoofdlijnen positief is benaderd. Onze inbreng in dat collegeprogram is
afgeleid van ons verkiezingsprogram 1982-1986, waarvan ik u straks een exemplaar zal geven. De eer
ste prioriteit in dat program is: de stadsvernieuwing. Leeuwarden is gestart met wat wij hier noemen: de
100 miljoen operatie; vaste jaarlijkse stortingen uit de algemene middelen voor een periode van min
stens 15 jaarWij zijn ISR-gemeente geworden. Er is al heel wat gebeurd; enkele wijken zitten al in de
uitvoeringsfase. Deze fractie is vast van plan die operatie stadsvernieuwing, die wel nooit zal eindigen,
door te zetten. De eerste na-oorlogse woonwijken dienen zich al aan voor verbetering.
Daar hoort ook bij het voorwaarden scheppen voor een goed functionerend winkelcentrum. Momen
teel fiets je van de ene zandhoop in de andere, maar dat is van voorbijgaande aard. Er gebeurt iets. Als
ik strand met mijn fiets, voel ik mij toch ergens trots, omdat ik denk: Het komt van de grond.
Daar komt ook bij een goed cultureel klimaat. Leeuwarden heeft veel voorzieningen op dat terrein.
De financiële problemen, gevolgen van averechts werkende rijksmaatregelen tegen een stagnerende
economie, mogen onzes inziens niet leiden tot afbraak van deze voorzieningen, alleen tot herverkave
ling en een zeer efficiënt gebruik.
Deze drie zaken: goede woonwijken, een goed functionerend centrum en een optimaal cultureel
kl maat, met daarbij nog een breed scala van onderwijs- en vormingsmogelijkheden voor iedereen, zijn
naar de mening van de PvdA-fractie randvoorwaarden voor het welzijn van de inwoners van deze stad.
Daarbij vinden wij dat de participatie van mensen van groot belang is. Onzes inziens zijn deze moge
lijkheden tot inspraak op dit moment in Leeuwarden zeer redelijk geregeld, maar het kan natuurlijk al
tijd nog optimaler.
Een groot probleem in Leeuwarden is de werkloosheid. In maart 1983 waren 5.363 mensen in deze
gemeente zonder werk. Werkgelegenheidsbeleid is onze tweede prioriteit. Helaas blijft dat wat aantallen
banen betreft voor de gemeentelijke overheid ritselen in de marge, tenzij wij kans zien de ons toege
zegde rijksdiensten binnen onze grenzen te halen.
Onze problemen zullen in grote lijnen niet afwijken van die van andere gemeenten van eenzelfde
grootte en structuur. Wethouder De Vries heeft een aantal genoemd.
Dit korte praatje had de bedoeling de PvdA-fractie en haar ideeën aan u voor te stellen. Ik denk
dat dat in de komende tijd in het werk nog veel beter zal lukken.
Mevrouw Te Loo, u heeft stellig ook de profielschets gelezen en gezien dat door de raad eventuele
geschiktheid van de partner van de burgemeester geen wegingsfactor moest zijn bij de benoeming. Dat
klonk naar u toe misschien niet zo vriendelijk, maar zo was het niet bedoeld. U bent wat ons betreft dus
vogelvrij. (Gelach) Ik zeg het fout, ik dacht al: Ik moet mij niet verspreken, en nu zeg ik het natuur
lijk toch verkeerd! Op mijn papier staat: U bent wat ons betreft dus zo vrij als een vogel in de lucht.
(Gelach) Wij hopen dat u ook spoedig hier uw draai zult vinden en dat zal, gezien uw activiteiten in
het verleden, geen probleem zijn.
Nogmaals, hartelijk welkom burgemeester Te Loo, mevrouw Te Loo en kinderen. Ik dank u wel.
(Applaus)
De heer Pruiksma: Mijnheer de burgemeester, de benoeming van een burgemeester van PvdA-huize
hier in Leeuwarden is, naar ook u uit perspublikaties zal zijn gebleken, aan mijn fractie niet geheel
onopgemerkt voorbijgegaan. Het stemt mijn fractie om die reden tot tevredenheid nu te kunnen consta
teren dat ook in het verkeer tussen lokale politiek en het Haagse Jeruzalem de aanhouder zijn achter
stand ziet verkeren in een straatlengte voorsprong. Dat is uit democratisch oogpunt een heel goede
