58
ook niet meer als een kanttekening, plaatsen dat de activiteiten waar het hier om gaat activiteiten zijn
die nog het dichtst aanliggen tegen werkgelegenheid binnen de civiele sector. Nogmaals, het is slechts
een kanttekening. Wij verschillen van mening met de PAL-fractie over de argumentatie die zij heeft
aangevoerd. Wij zien - zo staat het ook in het collegevoorstel - geen aanleiding om op de door ons ge
stelde kandidatuur terug te komen.
Wenst iemand in tweede instantie nog het woord te voeren? Ik constateer dat dat niet het geval is.
Besloten wordt overeenkomstig het voorstel van b. en w. met aantekening dat de PAL-fractie wenst
te worden geacht tegen te hebben gestemd.
Punten 32, 33 en 34 (bijlagen nrs. 404, 403 en 422).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen van b. en w.
Punt 35.
De Voorzitter: Wij zijn nu toe aan de interpellatie van PAL, inzake de voorgenomen maatregelen
van de regering om met ingang van één januari 1984 de lonen en uitkeringen van ambtenaren, trendvol
gers en uitkeringsgerechtigden extra te korten met 3%.
Voor de goede orde deel ik nog even mede dat mevrouw Van der Werf in eerste instantie vragen
stelt waarna wethouder Kessler antwoordt. Vervolgens komt de tweede instantie, waarbij mevrouw Van
der Werf de eerste spreekster is en de andere raadsleden zich in één termijn in het gesprek kunnen men
gen. Daarna vindt de afsluiting plaats door wethouder Kessler.
Mevrouw Van der Werf: Gisteren deed de FNV-karavaan Leeuwarden aan. Talloze ambtenaren en
trendvolgers onderbraken hun werk en kwamen te zamen met uitkeringsgerechtigden bijeen in Zalen
Schaaf. Prikacties, stiptheidsacties en andere acties zijn aan de orde van de dag. De kranten staan bol
van de ingezonden stukken. Bij een deel van het publiek nemen de irritaties onmiskenbaar toe en de
sfeer is behoorlijk aan het verharden. De PAL-fractie wil de gemeenteraad uitnodigen het in onze ogen
gerechtvaardigde protest van ambtenaren, trendvolgers en uitkeringsgerechtigden tegen de 3% korting
per één januari op lonen en uitkeringen te ondersteunen.
Waarom moeten wij als gemeenteraad een uitspraak doen over het regeringsbeleid? De gemeente
raad van Leeuwarden heeft op twee manieren zeer duidelijk te maken met dit regeringsbeleid en dus met
deze acties. In de eerste plaats zal de gemeente, als werkgever van een grote groep ambtenaren en als
subsidiënt van talloze instellingen met zogenaamde trendvolgers in dienst, de maatregelen van de rijks
overheid met betrekking tot de salariskorting moeten doorvoeren. In de tweede plaats is het de gemeente
die als uitkeringsinstantie rechtstreeks geconfronteerd wordt met grote groepen mensen die steeds meer in
hun bestaanszekerheid worden bedreigd.
Om verschillende redenen steunen wij de ambtenaren en uitkeringsgerechtigden in hun protest. Ten
eerste hebben wij te maken met de korting van 3%. Van vele kanten hoor je de kreet: ambtenaren heb
ben het tot nu toe altijd nog beter dan vele mensen in het bedrijfsleven die de afgelopen jaren bij bosjes
op straat zijn komen te staan. Hieruit blijkt de enorme misleiding die er op dit moment plaatsvindt. Het
kabinet roept met een beleid, dat groepen mensen tegen elkaar uitspeelt en daardoor tegen elkaar op
zet, dergelijke reacties op. Uit cijfers blijkt dat ambtenaren al lang niet meer de voorsprong hebben op
werknemers uit het bedrijfsleven die zij in het verleden hadden. Integendeel, de loonontwikkeling van
ambtenaren loopt sinds 1977 achter. Er zijn al vele kortingsmaatregelen geweest. Ging het daarbij tot
nog toe om minder meer, in 1984 gaat het om een echte verlaging van het brutosalaris. De interdeparte
mentale werkgroep die zich bezig houdt met de Inventarisatie besparingen arbeidsvoorwaarden collec
tieve sector heeft becijferd dat eind 1984 de achterstand van ambtenaren, in vergelijking met werkne
mers in het bedrijfsleven, zal zijn gegroeid tot een percentage dat ligt in de orde van grootte van 10.
De verwachting is dat dat percentage in 1986 zal zijn toegenomen tot 20. Over de exacte cijfers valt te
redetwisten, maar het gaat mij duidelijk om de indicatie die daaruit spreekt. Met andere woorden, zo
luxe is de positie van de ambtenaar niet meer. Herman Bode zei gisteren in Zalen Schaaf - en dat is be
langrijker - dat ambtenaren lang niet allemaal die dikbetaalde topambtenaren uit Den Haag zijn - het
stereotype beeld dat velen nog hebben -, maar dat het in grotere getale de minimumloners, de plant
soenarbeiders, de vuilnisophalers, het schoonmaakpersoneelenz. zijn. Minimumloners die nu het ene
loonoffer na het andere brengen, allemaal onder het mom van bescherming van de eigen werkgelegen
heid, maar die een zeer reële kans maken straks toch hun werkgelegenheid kwijt te raken als de rege
ring of de lagere overheid taken afstoot.
Ten tweede gaan de protestacties ook om de positie van uitkeringsgerechtigden. De uitkeringsge
rechtigden zijn de mensen die eerst door het bedrijfsleven bij bosjes op straat zijn gezet en nu keer op
keer moeten inleveren en verder worden uitgekleed of jongeren die helemaal niet meer aan de bak ko
men. Deze korting van 3% is de zoveelste aanval op de bestaanszekenheid van deze groep. Ik wil een
greep doen uit de maatregelen die de uitkeringsgerechtigden al hebben getroffen: in 1979 verlaging van
de RWW-uitkering, in 1981 verlaging jeugdlonen en uitkeringen, in 1981 verlaging van de RWW-uitke-
ring, in 1982 afschaffing van de RWW-uitkering voor 16 en 17-jarigen, in 1983 afschaffing van de
WWV-uitkering voor alle jongeren onder de 23 jaar. Per één januari 1984 vindt er een korting plaats
van 3%, terwijl per één juli bovenminimale uitkeringsgerechtigden nog eens 10% worden gekort. Er zijn
in deze raad al eerder moties aangenomen, waarin het onaanvaardbaar werd uitgesproken over de zojuist
door mij genoemde kortingsmaatregelen. Het zal duidelijk zijn dat voor ons de maat al lang vol is en
dat de aanstaande kortingen ongehoord en schandalig zijn.
Een andere reden waarom wij het protest steunen gaat om de wijze waarop de regering zich als
werkgever misdraagt en meent een personeelsbeleid te voeren. Wordt in het bedrijfsleven in ieder geval
nog onderhandeld over de hoogte van de lonen, de regering geeft een eenzijdig dictaat. De lonen en
uitkeringen worden gekort, punt uit. Minister Ruding zegt dat ambtenaren, trendvolgers en ontvangers
van uitkeringen moeten inleveren, omdat daardoor zijn uitgaven lager worden en daarmee ook het fi
nancieringstekort wordt verlaagd. Ambtenaren en uitkeringsgerechtigden: de sluitpost op de begroting.
Kortom, wij wijzen deze maatregelen, die groepen tegen elkaar uitspelen en maatschappelijk de onge
lijkheid vergroten doordat met name de laagste inkomens het hardst worden getroffen, volstrekt van de
hand. De gemeente als werkgever van ambtenaren en als uitkeringsverstrekkende instantie mag niet met
deze maatregelen akkoord gaan.
Een ander hiermee samenhangend punt waar ik vragen over wil stellen is de houding van b. en w.
ten aanzien van de acties. Mijn fractie is van mening dat die houding als tegenstrijdig en tweeslachtig
valt te kenschetsen. Kregen de Leeuwarder gemeente-ambtenaren twee weken geleden via een schrijven
aan diensthoofden te horen dat zij in de baas zijn tijd hun werk mochten onderbreken om aanwezig te
zijn op de demonstratieve actiebijeenkomst in de Harmonie, op tien november jl. stuurden b. en w. een
brief rond waarin werd meegedeeld dat ambtenaren slechts in eigen tijd de FNV-manifestatie van giste
ren mochten bijwonen. Wij begrijpen dit niet. Eerst de acties ondersteunen door vrij te geven en dat
even later niet meer doen voor dezelfde acties. De eerste brief werd bij ons bijzonder positief ontvan
gen. Een historisch moment zou je kunnen zeggen; b. en w. van Leeuwarden in actie tegen de regering
als werkgever. Maar deze vreugde was van korte duur. Wij willen het college nadrukkelijk herinneren
aan de eerder ten toon gespreide houding en verzoeken b. en w. dan ook alsnog een brief te doen uit
gaan analoog aan de eerste brief, waarin wordt meegedeeld dat ook aan deze en eventueel volgende
acties deelgenomen mag worden in de baas zijn tijd. Ik heb hiervoor een motie gemaakt die ik hierbij
indien en die als volgt luidt.
"De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 15 novem
ber 1983,
kennis genomen hebbende van de voorgenomen maatregelen van de regering
om met ingang van één januari 1984 de lonen en uitkeringen van ambtena
ren, trendvolgers en uitkeringsgerechtigden extra te korten met 3%,
overwegende dat:
- ten gevolge van deze maatregelen de zoveelste onaanvaardbare inkom-
stenvermindering optreedt voor met name de laagste inkomensgroepen (van
zowel uitkeringsgerechtigden als ambtenaren en trendvolgers);
- het motief van deze maatregel eerder lijkt te zijn ingegeven door het op
een zo simpel mogelijke wijze terugdringen van overheidsuitgaven, dan
door het voeren van een integraal inkomensbeleid voor ambtenaren,
trendvolgers, uitkeringsgerechtigden en werknemers in het bedrijfsleven;
- de regering als werkgever zich op zijn minst volgens de geldende normen
zou moeten gedragen, in die zin dat lonen tot stand komen op basis van
onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers en niet op basis van
eenzijdige maatregelen,
spreekt uit:
a. de voorgestelde maatregelen onaanvaardbaar te vinden en besluit de re
gering dringend te verzoeken van haar voornemens af te zien en de voor
gestelde maatregelen in te trekken;
b. b. en w. te verzoeken gemeente-ambtenaren toestemming te geven om
binnen werktijd deel te nemen aan het protest tegen de genoemde maat
regelen
De motie is mede-ondertekend door de heer Siemonsma.
