18
gaan. In de tweede plaats, werd de Hinderwet adequaat uitgevoerd. Wat het eerste punt betreft mag ik
misschien wel zeggen dat de kennis niet aanwezig was, maar ik kan dat niet verder invullen en dat lijkt
mij ook minder belangrijk. Dat de uitvoering van de Hinderwet gefaald heeft kun je op zijn minst con
stateren.
Wat is de huidige situatie? Op zich kun je nu constateren dat bodemverontreiniging een ons bekend
probleem is. Wij weten, alhoewel nog maar half, dat dit gevaar kan ontstaan op die plaatsen waar on
zorgvuldig in inrichtingen omgesprongen wordt met velerlei chemische middelen. De kennis is dus wel
aanwezig. Maar de vraag is of de uitvoering van de Hinderwet op dit moment beter is. Ik wil nog even
wijzen op de relatie van een adequate uitvoering van de Hinderwet en het gevaar van bodemverontrei
niging door te citeren uit een rapport dat het college op dit moment nog niet bekend is, maar wellicht
straks wel bekend zal worden. Er staat in: "Het aantal ontdekte saneringsgevallen neemt nog steeds toe.
Wat er nog onder water zit laat zich slechts bij benadering raden. Laat staan wat er nog bij ongewijzigd
beleid bij komt. In de praktijk moet dan ook steeds vaker een afstemming plaatsvinden tussen de taken
die verricht moeten worden in het kader van de Hinderwet en de Interimwet bodemsanering." Hoe staat
het er in Leeuwarden voor met de uitvoering van de Hinderwet? Op dit moment zijn in Leeuwarden
1.251 inrichtingen die hinderwetplichtig zijn. Hinderwetplichtig betekent dus dat de inrichting bij de
gemeente bekend is. De gemeente verstrekt een vergunning waarin voorwaarden staan hoe moet worden
omgegaan met bepaalde stoffen, waaronder stoffen die bodemverontreiniging kunnen veroorzaken. Van
deze 1.251 hinderwetplichtige inrichtingen beschikken thans 208 inrichtingen over een vergunning. In
procedure zijn vergunningen voor 67 inrichtingen. Dat betekent dus dat slechts 22% van de bedrijven in
Leeuwarden beschikt over een toereikende vergunning en dat wij van 78% van de bedrijven - potentieel
bestaat er permanent gevaar dat deze bedrijven alsnog een bijdrage kunnen leveren aan de bodemver
ontreiniging - niet de minste notie hebben wat zij doen, welke risico's zij lopen, hoe zij met bepaalde
stoffen omgaan en wat die voor ons aan nieuwe saneringsgevallen zouden kunnen opleveren. Ik wil niet
zeggen "kunnen opleveren" en ik wil ook niet suggereren dat al die bedrijven saneringsgevallen zouden
kunnen opleveren. Wij weten er echter niets van af. 22% van de bedrijven beschikt dus wel over een
vergunning.
Een goed Hinderwetbeleid is gebaseerd op vergunningverlening, wat betekent dat het bedrijf door
gelicht is, dat er voorwaarden zijn gesteld en dat wij menen dat door het stellen van voorwaarden een
aantal zaken binnen de perken blijft. Maar iedereen die zich met het Hinderwetbeleid bemoeit weet
ook dat controle van de inrichtingen een noodzakelijk middel is om in de gaten te houden hoe het be
drijf reilt en zeilt en of er misschien bewust of onbewust - meestal is het onbewust - nieuwe potentiële
bronnen voor bodemverontreiniging aanwezig zijn door onjuist omspringen met grondstoffen en bepaalde
chemische stoffen. Ook ten aanzien van de 22% van bedrijven die wel over een vergunning beschikt
moeten wij beseffen dat controle daar op dit moment - ik praat over recente cijfers, die mij ter ore zijn
gekomen - nauwelijks of niet plaatsvindt. Dat betekent dat ook bij de 22% van de bedrijven waarover
wij wel informatie hebben nauwelijks zicht is op wat daar werkelijk omgaat. Algemeen kan gesteld wor
den dat deze cijfers aanzienlijk ongunstiger zijn dan cijfers die elders in den lande gelden omtrent de
stand van zaken met betrekking tot de milieuvergunning in het kader van de Hinderwet.
Ik wil even een aantal zaken recapituleren. Algemeen erkend is zo langzamerhand dat een goed
milieubeleid gebaseerd is op preventief gericht milieubeleid. De sanering van de bodemverontreiniging
nabij het Hoeksterend kost veel geld, maar ik denk wel dat die sanering noodzakelijk is. Maar wat doen
wij op dit moment preventief? Bij de overheid bestaan daar weliswaar cijfers voor, die op dit moment
nog worden gehanteerd. Het gaat dan om de verhouding 70% opruimen en 30% preventief. Het percen
tage preventief moet volgens mij stijgen. Leeuwarden komt daar echter bij lange na niet aan toe. De
Hinderwet is een belangrijk middel om dit soort zaken in de peiling te hebben en eventueel te voorko
men. Het blijkt echter dat de Hinderwet in Leeuwarden nog bij lange na niet functioneert en dat er een
enorme achterstand is. Ik heb de laatste tijd wat stukken gelezen en ik moet constateren - dit is geen
constatering van mij zelf, want er is een duur bureau bezig geweest om de cijfers boven tafel te krij
gen - dat de cijfers in eerste instantie lijken te leiden tot een verdere uitbouw van de dienst Bouw- en
Milieutoezicht (BMT), want die zal primair een goed Hinderwetbeleid technisch en inhoudelijk moeten
onderbouwen. (De Voorzitter: U komt toch wel bij het Hoeksterend terecht, mijnheer Niemeijer, want
dat is aan de orde.) Ik ben bijna aan het einde van mijn verhaalIk ben bang dat bij b. en w. de ge
dachte leeft dat op dit milieubeleid te bezuinigen is.
Ik ben dan nu weer terug bij het Hoeksterend. Wij betalen straks heel veel geld om de misère op te
ruimen. Wat dut betreft heb ik nog steeds mijn twijfels. Onze fractie zal, als dat noodzakelijk is, bin
nenkort terugkomen op het feit dat wij veel meer zaken preventief moeten aanpakken, want dat is nog
steeds een ondergeschoven kindje. Dat is mijn zorg op dit moment.
19
Mevrouw De Jong: Opruimen van de verontreinigde grond nabij het Hoeksterend blijft een kostbare
en ook een zeer zorgelijke zaak. Mijn partij is het eens met het college dat de afgravingsvariant ge
hanteerd moet worden. De isoleringsvariant brengt namelijk veel risico's voor de volksgezondheid met
zich mee en bovendien geeft die voor lange tijd een beperking aan de bestemming van het terrein. Hoe
lang die tijd is is ook volstrekt onduidelijk. Zeker in een zo kwetsbaar stuk binnenstad lijkt ons de af
gravingsvariant de enig redelijke oplossing. Er zijn vele risico's ten aanzien van dit project. Wij kun
nen alleen maar hopen dat het hele project beheersbaar blijft. Wij vragen wat dat betreft geen garanties
aan het college, want wij vinden dat, zeker in deze situatie, niet reëel. Met het college hopen ook
wij dat de risico's beperkt blijven en dat het project beheersbaar blijft.
Ook ik pleit ervoor dat de verontreinigde grond wordt afgevoerd over het water. Dat de grachten
moeten worden uitgebaggerd mag geen argument zijn voor het niet kiezen van deze oplossing. Immers,
waar wegen zijn is ook onderhoud nodig. Wij hebben gelukkig in Friesland, en met name in Leeuwar
den, een waternet. Uitbaggeren daarvan zou, net als het onderhoud van wegen, een bijna vanzelfspre
kende zaak moeten zijn. Uitbaggeren is geen argument om afvoer van de verontreinigde grond over het
water niet in overweging te nemen. Waarom willen wij afvoer over water? Daardoor krijgen wij minder
verkeersoverlast op de weg. Bovendien speelt het veiligheidsaspect een rol. Uiteindelijk worden hier
geen zandbakken geleegd, maar gaat het om ernstig verontreinigde grond. Voor het afvoeren daarvan
moet een zo goed en veilige mogelijke oplossing komen.
Risico's blijven er tot aan het einde van de operatie. Ik heb het al gezegd, maar nogmaals, wij
kunnen alleen maar hopen dat het hele project beheersbaar blijft.
De Voorzitter schorst, om 21.00 uur, de vergadering voor de eerste pauze.
De Voorzitter heropent, om 21.20 uur, de vergadering.
De Voorzitter: Ik heropen de vergadering. Aan de orde is de voortgezette behandeling van punt 21
Punt 21 (vervolg).
De heer Miedema (weth.): Vooraf een paar algemene opmerkingen naar aanleiding van vragen van
raadsleden. De heer Buurman heeft de algemeen landelijke problematiek met betrekking tot de veront
reiniging aangehaald en hij vraagt zich af hoe een en ander er op dit moment bij staat. De problematiek
waar het rijk en de gemeenten voor staan leidt heel duidelijk tot het moeten maken van keuzen op basis
van de beschikbare financiën. Het rijk heeft een bepaalde hoeveelheid geld beschikbaar. De subsidie
sleutels zijn op dit moment in studie en in bespreking bij de Tweede Kamer. Men komt daar nog op te
rug. Gesprekken van het college ten departemente en met fracties uit de Kamer hebben heel duidelijk
aangetoond dat, gezien de verwachting dat men na 5 of 10 jaar de problematiek die nu aan de orde is
gemakkelijker en goedkoper kan oplossen dan op dit moment, voor de volgende stelling wordt gekozen:
de gevallen waar duidelijk gevaar aanwezig is koste wat kost opruimen, maar wel streng selecteren. De
bodemverontreiniging nabij het Hoeksterend is van de grote gevallen misschien de kleinste, maar wel
duidelijk erg urgent. Dat is de orde van bepaling op basis waarvan de minister bereid is deze lokatie te
subsidiëren
Mevrouw Van Dijk heeft gevraagd of er gevaar is. Nee, dat zal er niet van vandaag op morgen
zijn. Volgens mij is er niemand die kan aantonen dat er bepaalde dingen zijn gebeurd die te wijten zijn
aan de bodemverontreiniging nabij het Hoeksterend. Het is wel duidelijk dat de concentraties van ver
ontreiniging vrij hoog zijn, maar redelijk diep in de grond zitten. Iedere deskundige is het er echter
over eens dat de verontreiniging die nu aanwezig is nog een aantal decennia doorlekt en vervuilt. Wan
neer wij nu concentraties van verontreiniging aantreffen met de waarde C en wij doen daar niets aan,
dan zullen de concentraties steeds hoger worden en zal er een stadium ontstaan waarbij heel reëel van
gevaar gesproken kan worden. Dat is de ingang om te zeggen: de oorzaak wegnemen, maar als je toch
bezig bent doe het dan goed.
Een aantal leden van de raad heeft gesproken over afvoer van de verontreinigde grond over water.
Mevrouw De Jong heeft gezegd dat afvoer per schip niet over mag gaan omdat er dan gebaggerd moet
worden. Ik ben dat met haar eens. De raadsleden die mee zijn geweest naar Utrecht hebben kunnen
constateren dat men voor het vervoer van de verontreinigde grond over de weg speciale wagens gebruikt
die absoluut lekdicht zijn. Iedere vracht wordt afzonderlijk afgedekt. Voordat een vrachtwagen de lo
katie Hoeksterend gaat verlaten wordt die schoongespotenWat het gevaar en de verontreiniging betref
fen hoeft vervoer over de weg geen problemen op te leveren. Een ander probleem is dat men er verre de
voorkeur aan geeft in verband met lekwater, ook op de tijdelijke opslagplaats, dat de grond zo droog
