2
punt
omschrijving bijlage blz.
12 10
17 10
5 10
9 10
10. Wijzigen huurovereenkomst met de onderlinge waarborgmaatschappij
Onderling Pensioenfonds CV U.A., gevestigd te Leeuwarden.
11. Wijzigen huurovereenkomst met Aral Nederland NV betreffende een
aan de Drachtsterweg gelegen perceel grond.
12. Het beschikbaar stellen van een krediet ten behoeve van het ver
richten van haalbaarheidsonderzoeken naar de mogelijkheden van
restauratie c.q. rehabilitatie van verspreide panden van het Gemeen
telijk Woningbedrijf in 1985.
13. Elektriciteitstarieven 1985.
14. Voorstel tot het vragen van een voorziening bij de Kroon tegen de
beschikking van de staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen
inhoudende een weigering tot opneming in het Plan van Scholen 1985-
1986-1987 van de gemeentelijke avondschool voor lmo/lhno/leao en Ito
te Leeuwarden.
15. Verzoeken om medewerking ingevolge artikel 72 van de Lager-onder-
wijswet 1920, juncto artikel 183 van het Besluit buitengewoon onder
wijs 1967.
16. Vaststellen kostenbegroting per leerling ex artikel 10Iter, eerste lid,
van de Lager-onderwijswet 1920 over het jaar 1981 voor de Titus
Brandsmaschool en over het jaar 1982 voor de Teake Jan Roorda-
skoalle
17. Enige bouwkundige voorzieningen ten behoeve van de openbare lage
re Plataanschool.
18. Nota Werkgelegenheid gemeente Leeuwarden.
19. Het vaststellen van voorschriften op grond van artikel 16k van de
Wet op de bejaardenoorden.
20. Wijzigen van de gemeentebegroting en van de begrotingen van de
Dienst Stadsontwikkeling, de Dienst voor het Marktwezen en de
Frieslandhal, de Dienst voor Sport en Recreatie, de Dienst voor Rei
niging en Brandweer en het Woningbedrijf voor het dienstjaar 1985. 20 33
De Voorzitter: Dames en heren, leden van de raad van Leeuwarden, ik open de vergade
ring.
"Bij ieder beschaafd mensch gaat de liefde tot zijnen geboortegrond en tot de plaats zij
ner opvoeding en inwoning, aan welke hij door zoovele banden en betrekkingen gehecht is,
gepaard met eene levendige belangstelling in al wat haren tegenwoordigen toestand en wel
vaart betreft en met eene warme zucht, om zoveel mogelijk tot haar welzijn bij te dragen."
Zo begon 140 jaar geleden het Leeuwarder natuurtalent Eekhoff zijn Inleiding tot de Ge
schiedkundige Beschrijving van de Stad Leeuwarden. En hij vervolgt: "Maar niet minder le
vendig is zijne belangstelling in alles, wat hem haren vroegeren toestand, hare wording, op
komst en uitbreiding kan verklaren."
Zijn woorden, geactualiseerd, als uitgangspunt kiezende brengt mij ertoe te stellen dat
1985 het jaar lijkt te worden van de spanning tussen de viering van het 7e eeuwfeest van de
stad, de herdenking van 40 jaar bevrijding, bezorgdheid over achterblijvende ontwikkelin
gen en vertrouwen in de toekomst. Een viertal vensters bij het doorschouwen waarvan een
aantal gedachten op hun plaats zijn. Vieren, herdenken, zorg en vertrouwen.
Vieren.
De viering van een 700-jarig bestaan van een stad, van onze stad, bepaalt ons bij de
historische opeenvolging van generaties en gebeurtenissen die in hun unieke, eenmalige ver
schijningsvorm geleid hebben tot het Leeuwarden van vandaag. Het is goed, terugblikkende,
de haast conjuncturele wisselwerking te ervaren van voor- en tegenspoed, van vreugde en
verdriet, van opkomst en neergang: de golfbeweging in de tijd. Godfried Bomans heeft ge
schreven dat "elke gebeurtenis in de geschiedenis haar belang ontleent aan de verandering,
die zij in ons denken teweegbrengt. De feiten zelf betekenen niets. Het is pas door hun re
flectie in ons bewustzijn, dat zij iets uitwerken."
11 10
3 10
13 10
10 10
6 11
8 32
3
Vieren is daarnaast ook bezig zijn; betrokken zijn bij de dingen die aanleiding geven tot
de viering.
Vieren in 1985 heeft te maken met zich deel te mogen weten van het stedelijke gebeuren
van Leeuwarden.
De viering van een 7e eeuwfeest wordt zo tot een kristallisatiepunt van gezamenlijk bele
ven; een kathalysator voor gezamenlijk ondernemen; een krachtbron om, kennende de be
trekkelijkheid van tegenslag, de veerkracht op te brengen die nodig is om tegenslagen het
hoofd te bieden.
Herdenken
De meest sombere periode in de recente historie, ook van Leeuwarden, wordt gevormd
door de jaren 1940-1945. Het was tegelijkertijd de periode waarin de eensgezindheid een hoge
graad van perfectie bereikte. Nog onlangs mochten wij stilstaan bij de herdenking van de
Overval, de bevrijding van 51 gevangenen uit de strafgevangenis van Leeuwarden op 8 de
cember 1944.
Het is goed dat in dit jaar onze gedachten ook naar die tijd teruggaan. De jaren waarin
langzamerhand de beperking van de vrijheid gestalte kreeg. De politieke partijen werden
ontbonden en de pers werd onder censuur gesteld. Het gehate persoonsbewijs werd inge
voerd, een avondklok ingesteld en tienduizenden werden ver van huis buiten het land te
werkgesteld. Razzia's vormden de zweep waarmee de ondergedoken landgenoten werden op
gejaagd. Hoe ondraaglijk waren in veel gevallen de spanningen waaraan onze opgedreven
landgenoten waren onderworpen. Hoeveel te erger was dat nog het geval bij onze joodse me
deburgers, die op alle mogelijke manieren het leven in de Nederlandse samenleving onmoge
lijk werd gemaakt; die werden beperkt in hun bewegingsvrijheid en in het bekleden van be
paalde beroepen; aan wie de toegang tot restaurants, parken, theaters en bioscopen werd
ontzegd; die zelfs niet vrij waren hun eigen woonplaats te kiezen. Het getto van Amsterdam
werd hun voorlopig domicilie. In ons eigen land betekende het kamp Westerbork een wacht
kamer op weg naar de dood. De Nederlandse joden passeerden dit kamp op weg naar de Pool
se vernietingskampen. Ook Leeuwarder ingezetenen ondergingen dit lot. De auteur H. Beem
bracht in zijn boek De Joden van Leeuwarden zoals hij het zelf in zijn woord vooraf ver
woordde, een aandenken tot stand aan de omgekomen leden van de Joodse Gemeente Leeu
warden, wie geen graf en geen grafschrift beschoren was. Een gedenkteken van gehouwen
steen zou naar mijn mening daarnaast alleszins op zijn plaats zijn. Langzamerhand werd de
strop om de Nederlandse hals verder aangetrokken. De eerste verzetsstrijders werden te
rechtgesteld. Hoe werden wij geschokt door de berichten die daarvan in de pers verschenen.
Velen volgden daarna. Als represaille voor bepaalde verzetsdaden werden willekeurige gijze
laars, vaak in het openbaar, gefusilleerd. Duizenden landgenoten gingen de zware gang
naar het concentratiekamp
Het is inmiddels historie geworden. Wij hebben het overleefd. Wij hebben de kans gekre
gen te bouwen aan een nieuwe samenleving in een Europa waar de gewijzigde landsgrenzen
en internationale barrières de lidtekens vormen van een voorbij verleden. Wij zijn er in ge
slaagd een hoge mate van welvaart te bereiken, hoewel de huidige sociaal-economische om
standigheden ons de betrekkelijkheid daarvan doen ervaren.
Het is ons niet gelukt de honger van deze wereld weg te bannen, de ongelijkheid van
rassen te vernietigen, de onderdrukking van mensen om des geloofs wil te doen verdwijnen.
Op minder dan een dagreis afstand van ons land leven miljoenen mensen aan de rand van het
bestaansminimum; deel van de mensheid lijdt honger. Nog steeds ondervinden op onze aar
de mensen de consequenties van de kleur van hun huid. Nog steeds leven deze gediscrimi-
neerden in de onvrijheid van het gediscrimineerd zijn. Nog immer is het aanhangen van een
bepaalde geloofsovertuiging reden voor vervolging en terreur. Het is bedroevend te moeten
constateren dat daarbij zelfs tussen de belijders van verwante overtuigingen de vrijheid niet
wederkerig wordt hooggehouden.
In eigen land:
moesten we discussiëren over de legitimiteit van de niet-jood-verklaring;
zoekt het neo-nazistische denken een politieke bedding;
vergiftigt op tal van plaatsen het discriminatoire denken het intermenselijk samenleven.
Het heeft er de schijn van dat iedere generatie voor zich de vrijheid opeist door schade en
schande wijs te worden om wijs geworden zijnde tot de ontdekking te komen dat het nog niet
zo dwaas is terug te kijken om van de geschiedenis die zich herhaalt te leren. Ida Gerhardt
spreekt in haar gedicht Kosmos van de "wetten van wisseling en wederkering". Daarmee zijn
wij al aangeland in de weerbarstige materie van ons eigen beleid.
Zorg.
Het jaar 1984 overziende is er reden voor bezorgdheid over de achterblijvende ontwikke
lingen op een aantal terreinen. Tijdens de behandeling van de begroting werd uwerzijds
reeds uitgebreid stilgestaan bij de volstrekte noodzaak de verbindingen van en met Leeuwar
den de hoogste prioriteit toe te kennen.
