24
en rapporten van deskundigen en werkers in het veld een eigen beleidslijn volgt met een ei
gen en misschien daardoor wat afstandelijker en objectiever visie op een schrijnend maat
schappelijk probleem. In de uitvoering van de opdracht, zoals het catalogiseren van zaken
als aantal druggebruikers, hun problemen, de hulpverleningsvoorzieningen en het ontbre
ken daarvan, is men in zoverre geslaagd dat er - dat is niet onbegrijpelijk - bij het vastge
stelde aantal druggebruikers en dus ook bij de statistiek op bladzijde 17 een aantal grote
vraagtekens moet worden geplaatst. De details waarop nog kan worden teruggekomen bij de
behandeling van de definitieve nota betreffen onder andere zaken als het wonen en werken,
gezondheid en problemen met politie en justitie, waarvan ik verwacht in de komende maan
den bij de behandeling in de commissie een nader en beter inzicht te kunnen krijgen, ook na
de inspraakmogelijkheid voor alle belanghebbenden. Dan komt er misschien ook een antwoord
op een aantal vraagtekens over de effectiviteit van enkele van de opgesomde "voorzienin
gen", waarvan op dit moment de deskundigheid nog ter discussie staat.
Waar voor onze fractie geen vraagtekens over mogen bestaan is het, zoals de nota op
bladzijde 20 het noemt, voor de overheden onaanvaardbare risico van drugs voor het indivi
du en de samenleving en voor wat betreft het gemeentelijk beleid de uitspraak dat de ver
slaving aan harddrugs ongewenst is en zoveel mogelijk moet worden tegengegaan. Zonder
voorbij te gaan aan de realiteit van het toenemend gebruik en ons daarbij realiserend dat
daardoor de gevolgen van dit gebruik moeten worden opgevangen en begeleid, bespeuren
wij een tendens van maatschappelijke acceptatie van druggebruik en daarmee kunnen wij het
niet eens zijn. Wanneer wij constateren dat handel en gebruik van drugs toenemen, dan zul
len wij er landelijk maar ook lokaal naar moeten streven om niet alleen de gevolgen maar ook
de handel in deze middelen, die in toenemende mate plaatsvindt, te bestrijden. Wanneer in de
nota over het hulpverleningsbeleid wordt gesteld dat er naast een strategie, die is gericht
op uitroeiing van het probleem, een zo effectief mogelijke hulpverlening centraal moet staan,
zijn wij het daarmee volkomen eens. Wij kunnen er dan ook mee instemmen dat daarvoor in
het kader van de komende beleidsperiode als nieuw beleid voldoende middelen ter beschik
king worden gesteld.
Met het voorgestelde tweesporenbeleid, te weten beperking van het aanbod en handha
ving van de openbare orde alsmede hulpverlening met het doel de vraag naar drugs en de
risico's en de gevolgen van het gebruik terug te dringen, kunnen wij zonder meer instem
men.
Over enkele andere aspecten, die ook bij de behandeling in de Commissie voor Volksge
zondheid en Maatschappelijke Dienstverlening al aan de orde zijn geweest, zoals bijvoorbeeld
maatschappelijke achtergronden, de handel in softdrugs, begeleiding van gebruikers en
verslaafden onder etnische minderheden, de inschakeling van bestaande instellingen, huis
artsen en wijkagenten, de signaalfunctie van bepaalde instellingen en de wijze van reageren
hierop, huisvesting, werk, enzovoort, zijn in de nota al de nodige standpunten ingenomen.
Daarop willen wij eerst het commentaar van de betrokken instellingen en organisaties horen.
Hiermee rekening houdend gaan wij akkoord met de in het besluit genoemde drie punten: het
voorlopige karakter, de voorwaarde tot rijkssubsidie en de onderbrenging bij de Stichting
Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs (CAD). Daarbij moeten in grote lijnen ook nog' de
definitief vast te stellen beleidsvoornemens in ogenschouw worden genomen, zoals beschre
ven op de bladzijden 72 en 73 van de voorlopige nota.
De hear Jansma: Om te begjinnen earst in fraach. Yn it riedsbrief stiet "bijlage no.
425", wylst op de agenda 411 stiet. Ik gean der mar fan üt dat 425 de goede bijlage is.
It wittenskiplik ynstitüt foar it CDA hat yn 1983 in temabondel ütjün ünder de hiel wat
sizzende titel "Drugs, het einde?" By it trochlêzen dêrfan waard it der foar mannichien net
iens makliker op om in stanpunt oer de drugsproblematyk te bepalen. It is in hiel komplekse
matearje. Hiel wat mieningen en feiten wurde der troch ferskate auteurs yn nei foaren
brocht. It hat altyd al sa west: nammerste mear saakkundigennammerste mear mieningen
en nammerste langer duorret it om ta in beslütfoarming te kommen. In bekend sechje is:
Wolle jo foarlopich fan in probleem óf wêze, set der in stel saakkundigen oer gear en jo bin-
ne der in pear jier fan óf. Yn dit gefal koe it net oars en dêrom haw we wy der ek frede mei
dat wy lang wachtsje moasten op in nota. It hat lang duorre; it gie stadich mar wis. In kom-
plimint foar de gearstallers en üs tank oan de meiwurkers yn it projekt.
De üntwerp-nota dy't wy jün foarlopich fêststelle sille - wat de CDA-fraksje oangiet kin
dat, dat sis ik al yn't foar - jout in goed byld fan de harddrugs problematyk yn üs gemeen
te. Wat noch belangriker is, der wurde beliedsütgongspunten en doelstellingen yn fêststeld
en der wurdt fierder yn oanjün wat de beliedsfoarnimmens foar de neiste takomst binne. De
grutte wearde fan de üntwerp-nota is dat, nettsjinsteande it ferskaat yn opfettingen, it kol-
leezje - ik neam dan mei namme wethalder Heere - der yn slagge is mei ütstellen te kommen
dêr't de Advyskommisje foar Folkssünens, de meast kundige kommisje op dit mêd dy't wy
hawwe, yn syn gehiel efter stiet. De Riedsadvyskommisje foar Folkssünens en Maatskiplike
Tsjinsferliening is it mei de haadsaken iens. Om üs kin de üntwerp-nota no nei de ferskate
maatskiplike ynstellingen en organisaasjes ta om harren de gelegenheid te jaan yn te sprek-
ken.
25
Wy wolle yn't foar op in pear dingen de klam lizze. Neffens üs is, Bibels sprutsen, alle
ferslaving in kwea. It is in macht dy't üs yn syn greep besiket te krijen. Wy allegearre sille
dér tsjin stride moatte, al sil de iene der mear striid mei hawwe as de oare. De gebrüker fan
drugs hat rjocht op help. Foar dy help moat de mienskip soargje. De helper sil neist de fer-
slaafde stean moatte. It belied moat ynearsten foaral basearre wêze op it lot fan de ferslaaf-
de en moat perfoarst net allinnich rjochte wêze op fermindering fan it lést dat de mienskip
fan de gefolgen ünderfynt. Yn dit ferban wol ik wize op in yn myn eagen gefaarlike üntjou
wing; ik bedoel in filosofy dy't yn it moanneblêd Geastlike folkssünens fan febrewaris 1984
ferwurde waard troch de adviseur fan de Am sterdam ske gemeenteried, dr. Cohen. Hy
skriuwt dêr"Men zal moeten leren het verslaafd zijn van een persoon te accepterende
persoon te helpen met deze verslaving om te gaan door hem de gebruikte drugs te verschaf
fen en door hem in staat te stellen te beschikken over een stuk verbeterde techniek om de
drugs te doseren en te gebruiken, met als doel de maatschappelijke positie van de verslaaf
de zoveel als mogelijk is te verbeteren." Dat is de toanoanjouwende tendins fan it Amster-
damske drugsbelied, dat op'en doer foar in kompleet oar foarsjenningsstelsel soargje sil. Yn
myn eagen is it belangryk dat it prinsipe hanthavene wurdt dat eltse foarm fan ferslaving,
dus ek fan alkohol om mar ris wat te neamen, yn begjinsel net te aksep tear jen is. De help-
ferliening sil dan ek yn prinsipe op in trochbrekken fan de ferslaving rjochte wêze moatte
en op dat kriterium ek beoardield wurde moatte. Dat is wat oars as it ferslaafd wêzen te ak-
septearjen. In mooglike konsekwinsje fan de akseptaasje fan ferslaving liket my dat it brü-
ken fan heroïne en oare swiere drugs in minder riskant karakter krijt. Dêrtroch sil de öf-
skrikking foar it brüken lytser wurde en op dy manier wurdt de drompel om mei drugs te
eksperimentearjen leger. Der sil minder oantrün fanüt de om jouwing op de gebrüker fan f er-
slavende middels ütoefene wurde om der mei op te halden en op oaren om der mei te begjin
nen. Yn pleats fan in ófnimmen fan it gebrük koe der wol ris in tanimmen efterwei komme.
Just om't binnen de koördinaasjekommisje net eltsenien oeral gelyk oer tinkt, alteast dat haw
ik üt de diskusje ferline wike moandei preaun, liket it my goed ta itjinge ik no neamd haw
yn de definitive nota mei te belüken.
In twadde punt dêr't wy de oandacht op fêstigje wolle is it folgjende. Wat yn de ünt
werp-nota amper neamd wurdt is dat it gemeentlik drugsbelied ek stal krije kin op it mêd
fan it hanthavenjen fan de iepenbiere oarder. Yn üs eagen is it iene net los fan it oare te
sjen. Yn elts gefal moat der sprake wêze fan in goede ófstimming tusken om sa mar te sizzen
it juridysk model en it folkssünensmodel. Men moat elkoar net ünferwachts tsjinkomme en
noch minder elkoar yn'e tsjillen ride. Ut de üntwerp-nota blykt op gjin stikken nei hoe't
soks foarkommen wurde kin. Wy soenen der dochs wol wat mear fan witte wolle. Yn hoefier
wurde binnen it tripartite-oerlis de folkssünensaspekten bygelyks belutsen?
In tredde punt. Wy fine, lyk as wy dat fiif jier lyn ek al blike litten hawwe, it CAD de
ynstelling dy't fanwege de deskundichheid fierder stal jaan moat oan it gehiel. Foar üs is
dat in stringint betingst. De tagongsdrompel om as gebrüker en as ferslaafde dêr terjochte
te kinnen soe yn üs eagen wat leger moatte as no blykber it gefal is.
In fjirde en léste punt is dit. Oan de krisisopfang moat heechnedich wat barre. It komt
der op dit stuit op del dat immen dy't yn in krisissituaasje sit yn in sel op it polysjeburo te-
lane komt. De ferslaafden binne dêr deabenaud foar. De hüsdokter kin se nearne kwyt, it
sikehüs soe de oplossing wêze kinne mar dêr wol men se faak net hawwe. Troch bepaalde
foefkes slagget it soms noch immen der yn te krijen, mar dat moast net nedich wêze moatte.
It is nammerste mear needsaaklik om sa gau mooglik ta in goed op elkoar ynspyljend foar-
sjenningspakket te kommen. De nota jout dêrta neffens üs goede foarsetten. En as de nota
aanst fêststeld is fait der noch in ünbidich stik wurk te fersetten.
Wy kinne akkoart gean mei de nije ütstellen fan it kolleezje, sa't dy nei ferline wike
moandei by üs kommen binne.
Mevrouw Vlietstra: Ik wil in mijn reactie ingaan op twee punten: de procedure van be
handeling van de nota en de inhoud van de nota.
Voor wat betreft de procedure moet ik zeggen dat onze fractie daarover nogal ontevre
den is. Pas een week geleden is in de Commissie voor Volksgezondheid en Maatschappelijke
Dienstverlening voor het eerst uitvoerig over deze problematiek gediscussieerd, even afge
zien van een korte notitie over het werken vanuit een acceptatiemodel, die al eerder in de
commissie aan de orde is geweest. Hoewel een zo korte termijn voor een problematiek waar
mee wij als raad regelmatig worden geconfronteerd misschien nog acceptabel zou zijnvinden
wij dat in dit geval zeker niet. Het leidt ertoe dat besluitvorming in een te hoog tempo moet
plaatsvinden, terwijl bovendien de reactie van instellingen, deskundigen en betrokkenen
nog niet bekend is en dus niet in de standpuntbepaling kan worden meegenomen. Onzes in
ziens was het bovendien niet nodig geweest om de discussie pas nu te voeren, omdat al in
december 1984 de nota van de stuurgroep gereed was en de nota van wijzigingen al in april
1985 is verschenen. Wij hadden daarover dus al veel eerder in de commissie kunnen discus
siëren. Wij vinden het dus een slechte procedure. De vraag is dan wat de raad in zo'n geval
zou moeten of kunnen doen. Het meest voor de hand liggend zou zijn om de behandeling van
