je af te vragen wat er zo bijzonder is aan Leeuwarden. Als je een landelijke actie die in alle
gemeenteraden in Nederland plaatsvindt wilt blokkeren, dan moet je heel sterke argumenten
hebben waarom iets dergelijks in Leeuwarden niet en in andere plaatsen wel kan.
Ik ben ook blij met de reactie van de PvdA-fractie dat zij in ieder geval de intentie van
de motie steunt. Ik begrijp overigens niet wat zij tegen punt 1 van het besluit van de motie
heeft, want het daarin gestelde is de letterlijke tekst die het college van b. en w. van Hee
renveen aan de raad heeft voorgesteld. Ik ben het er op zich mee eens dat onder punt 3
van het besluit van de motie de meeste elementen van punt 1 wel terugkomen. Punt 1 wil ik
wel schrappen als daarmee de motie voor de PvdA-fractie acceptabel wordt, met dien ver
stande dat hetgeen gesteld is onder het tweede aandachtsstreepje van dit punt wordt onder
gebracht bij punt 3 van het besluit. Ik heb namelijk van de PvdA-fractie begrepen dat dat
element wel opgenomen "mag" worden. De strekking van de motie verandert daarmee niet. Ik
blijf overigens zeer benieuwd wat in Leeuwarden nou anders is dan in Heerenveen. Ik neem
aan dat de PvdA-fractie na deze wijziging de motie zal ondersteunen. Wij handhaven de mo
tie en horen graag van de wethouder wat zijn concrete problemen zijn met de uitvoerbaar
heid daarvan. (De heer Heere (weth.): Als u punt 1 van het besluit van de motie laat val
len, dan hoef ik dat niet meer uit te leggen.) Maar dan kunt u ingaan op de andere punten.
(De Voorzitter: Ik begrijp dat punt 1 van het besluit van motie II komt te vervallen, met
dien verstande dat het gestelde onder het tweede gedachtenstreepje wordt toegevoegd aan
punt 3 van het besluit van deze motie.)
Ik ga nu over naar het anti-discriminatie artikel in de ASV. Het zal duidelijk zijn dat wij
teleurgesteld zijn over het antwoord van de wethouder, vooral ook omdat wij geprobeerd
hebben om nieuwe argumenten naar voren te brengen omdat de situatie volgens ons is ver
anderd. Ik heb daarbij een aantal elementen genoemd. Ik wil in ieder geval in herinnering
roepen het feit dat hier sprake is van een landelijke campagne van de Algemene Bond van
Onderwijzend Personeel (ABOP), het COC (Nederlandse Vereniging tot Integratie van de
Homosexualiteit)het Humanistisch Verbond en de Federatie Nederlandse Vakbeweging
(FNV) die ertoe geleid heeft dat in een aantal gemeenten en provincies in ons land dit anti
discriminatie artikel is opgenomen. Voor die colleges is een dergelijk voorstel wel uitvoer
baar en kan dat een handvat zijn voor beleid. Ik wil er bijvoorbeeld op wijzen dat de ge
meente Maastricht wat dat betreft al verder is dan de gemeente Leeuwarden, hoewel de poli
tieke samenstelling in Maastricht toch wat anders is dan die in Leeuwarden.
B. en w. hebben gezegd dat wij moeten vertrouwen op hun intentie en dat die voldoende
zou moeten zijn. Toen is opnieuw gezegd dat zij daarom geen behoefte hebben aan een con
creet instrumentarium. Ik ben het daar niet mee eens, want het college is immers niet opge
treden tegen het Leger des Heils en Cambuur. Ik wil nog opmerken dat er over het verzoek
van PvdA en PAL om op te treden tegen Cambuur uitdrukkelijk is gezegd dat dat niet kon
omdat een artikel in de ASV ontbrak. Met andere woorden, b. en w. hebben er toen zelf op
gewezen dat zij behoefte hadden aan een instrumentarium, maar dat dat niet voorhanden
was. Wij hebben gezegd dat er een anti-discriminatie artikel moet komen. Maar daarmee is
niet gezegd dat dus allerlei groepen automatisch hun subsidie zouden verliezen. Het gaat
erom dat je met elkaar een kapstok weet te vinden, op grond waarvan je de discussie met el
kaar kunt voeren. Volgens mij is dat ook de inzet geweest van een groot deel van de PvdA-
fractie. Het gaat niet om de gewetensrust van de PAL-fractie. Wat dat betreft zijn wij niet
tevreden met het antwoord van wethouder Heere alsof het voldoende is dat je individueel als
fractie kunt tegenstemmen. Het gaat erom dat er een artikel komt op grond waarvan je el
kaar kunt aanspreken: is er wel of geen sprake van discriminatie.
Ik wil proberen deze zaak aan de hand van het voorbeeld van het Leger des Heils iets
verder uit te werken, omdat daarmee volgens mij duidelijk wordt dat een dergelijk artikel
een handvat zou kunnen zijn. Ik wil daarbij ook meteen ingaan op de reactie van de VVD-
fractieomdat ik teleurgesteld ben over het feit dat juist zij de betreffende motie niet on
dersteunt. De VVD-fractie zegt dat het Leger des Heils een goede organisatie is - onze
fractie heeft dat vorig jaar ook naar voren gebracht - en dat het, gezien in het licht van
het feit dat het zo'n goede organisatie is, niet eerlijk is om alleen die aan te pakken. Daarbij
speelt volgens ons een aantal problemen tegelijkertijd. Het Leger des Heils heeft toegegeven
dat het homoseksuele mensen discrimineert en uitsluit van een aantal activiteiten. (De heer
Dubbelboer: Dat doet het Lesbisch Archief toch ook?) Het Lesbisch Archief sluit geen men
sen uit om daarmee mensen achter te stellen. Het is een verschil of je discrimineert om onge
rechtvaardigd verschil op te heffen of dat je dat doet om groepen in achterstandssituaties te
houden. Wat dat betreft is het goed om de tekst van de motie even te lezen, mijnheer Dub
belboer, want daarin wordt het onderscheid ook gemaakt.
De vraag is dus hoe erg je discriminatie vindt voordat je er wat aan wilt gaan doen. Wij
moeten constateren dat, zolang er geen anti-discriminatie artikel is, er dan gezegd wordt
dat wij alleen maar incidenten zouden willen aanpakken, terwijl juist door een dergelijk arti
kel een algemeen beleid van de grond zou kunnen komen.
Een anti-discriminatie artikel kan twee dingen doen: preventief en repressief werken.
Dit is meteen ook een antwoord in de richting van de PvdA. Wij denken dat het inderdaad zo
93
is dat onze motie een uitnodiging is aan b. en w. om zelf met. een voorstel bij de raad te ko
men om duidelijk te maken dat je de discriminatie als beschreven in het voorstel niet accep
teert. Dus wel sommige vormen van onderscheid maken, maar niet deze vorm van onder
scheid. Maar de manier waarop je daar mee omgaat moet je met elkaar bepraten. In het lan
delijk voorstel wordt gezegd dat je bijvoorbeeld in het subsidieformulier kunt opnemen dat
iedereen die de subsidie accepteert daarmee ook het anti-discriminatieverbod onderschrijft.
Dat is dus niet een heksenjacht op groepen, maar gewoon het onderschrijven door de groe
pen van zo'n verbod. Mocht er dan een klacht komen van burgers of van cliënten van zo'n
organisatie dat er iets niet klopt, dan heb je een voet om op te staan, omdat de organisatie
immers heeft onderschreven dat zij niet zou discrimineren. Met andere woorden, je kunt dan
alsnog repressief optreden.
Belangrijker vinden wij echter de preventieve werking. Daarom moet de raad ook duide
lijk maken dat hij discriminatie niet tolereert. Ik wil in dit verband één sprekend voorbeeld
noemen. In Amsterdam is een anti-discriminatie artikel aangenomen. In Amsterdam is het nu
ook zo dat het Leger des Heils heeft uitgesproken dat het zijn discriminatie van homoseksue
len niet meer zal doorvoeren. Met andere woorden, in Amsterdam is het beleid gewijzigd on
der invloed van het anti-discriminatie artikel. Het artikel heeft dus een preventieve wer
king. Daarbij is er geen debat geweest in de raad over wat het dan wel niet was. Je kunt
constateren dat de discussie in groepen zelf aan de orde van de dag is. Ik denk dat dat een
heel belangrijke werking is.
Het artikel heeft een preventieve en repressieve werking. Ik wil hiermee aangeven dat
het artikel een handvat en mogelijkheden biedt om een anti-discriminatiebeleid van de grond
te tillen. Aan de leden van de PvdA-fractie die zeggen dat daarmee alleen maar interpreta
tiediscussies op tafel komen, wil ik vragen hoe zij dan een anti-discriminatiebeleid van de
grond willen tillen. Wat is dan hun basis om, als je tegen discriminatie bent zoals is om
schreven in de motie, daar wat aan te doen? Want ik vind dat je dan ook verplicht bent een
alternatief te stellen. Wat is het alternatief en waarom wordt dan niet aangesloten bij een
landelijke actie, die in een aantal gemeenteraden en provinciale staten succes heeft gehad?
Ik hoop en dring er nog eens bij de raad op aan dat eindelijk het anti-discriminatie arti
kel wel wordt aangenomen omdat wij daar niemand tekort mee doen, maar omdat het ons wel
demogelijkheden geeft om eindelijk een start te maken met het anti-discriminatiebeleid.
Dit was mijn bijdrage in tweede instantie.
Mevrouw De Jong: Ik begin met het geven van een reactie op het antwoord van het col
lege.
Ik heb in de richting van de burgemeester een vraag gesteld over de te treffen voorzie
ningen van arrestanten ten behoeve van Justitie. De burgemeester zegt dat het antwoord op
die vraag heel eenvoudig is, namelijk dat er gewoon meer ruimte in het Huis van Bewaring
moet komen. Ik onderschrijf die oplossing van harte, want ik ben het daar helemaal mee
eens. Specifieke voorzieningen worden er volgens de burgemeester echter niet getroffen.
Wel, dat lijkt mij nou in tegenspraak met de in de afdelingsvergadering gedane uitspraak
van de commissaris van politie dat er enkele hoogst noodzakelijke voorzieningen zullen wor
den getroffen, omdat de uitbreiding van het Huis van Bewaring nog niet in zicht is. Mijn
vraag was en is: welke zijn dan die voorzieningen? Op welke termijn kunnen wij die tegemoet
zien? De huisvesting in het politiebureau, een noodoplossing, kan daarmee wellicht zo goed
mogelijk worden ondervangen.
Wat betreft de vliegbasis het volgende. Het college blijkt inmiddels wat beter geïnfor
meerd te zijn. De vraag blijft natuurlijk door wie: door de regering of door de pers. Ik heb
de indruk dat de regering zeer terughoudend is geweest met het geven van informatie. De
vergaarde kennis lijkt in ieder geval geruststellender ten opzichte van eerdere berichtge
ving. Er is geen sprake van een forse toename van vliegtuigen en dus van vliegbewegingen.
De Postbank. Het zal duidelijk zijn dat ik het volkomen eens ben met de burgemeester
dat Leeuwarden vasthoudt aan de gedane toezeggingen. Mijn uitspraak "Giroblauw fut met
jou" heeft iets bedreigends. Wij moeten met vereende krachten die dreiging zien te voorko
men. Overigens, ik heb een en ander twee jaar geleden ook al eens naar voren gebracht.
Frigas. De burgemeester zegt dat er ooit is gekozen voor de NV-vorm en dat de kans
er in zit dat je overstemd wordt. Het gaat hier om een derving van nota bene :f500.000,en
dat bij een dergelijk beleidsplan. Ik blijf erbij dat het college op zijn minst alle moeite had
moeten doen te voorkomen dat deze zaak in een besloten zitting van de commissie naar voren
werd gebracht. Deze zaak had in alle openheid in de commissie of in de raad besproken moe
ten worden, zodat iedereen kennis had kunnen nemen van wat er nu eigenlijk gebeurt. Ik
blijf erbij dat de afweging op dit moment plaats had moeten vinden en dat het college op zijn
minst de moeite had moeten nemen om dat mogelijk te maken. Of je dan overstemd wordt is
een tweede.
Wethouder Kessler geeft aan dat er beslist een tegenstroom is. Dat is een gegeven en
dat onderschrijf ik, want een en ander brengt de gemeenten diep in de problemen. Ik denk
dat er nooit fel genoeg geprotesteerd kan worden tegen de onevenredige bezuinigingen die
de gemeenten moeten ophoesten.
