22
er behoefte aan in het algemeen wat opmerkingen te maken over de context van een gemeen
telijk promotie- en acquisitiebeleid. Nu de verkiezingen achter de rug zijn kan daar mis
schien weer op een nuchtere en zakelijke manier over worden gepraat. PAL wordt wel eens
verweten onvriendelijk voor het bedrijfsleven te zijn. Met name van de zijde van de VVD
krijgt onze fractie nog wel eens opmerkingen in die richting te horen. Ik zal de laatste zijn
om te ontkennen dat PAL vanuit een andere invalshoek naar het economisch gebeuren kijkt
dan de VVD. Dat bevordert de duidelijkheid in de politiek alleen maar.
PAL is echter niet per definitie tegen het particuliere bedrijfsleven. De onvriendelijke
houding die de VVD ons regelmatig verwijt heeft er waarschijnlijk mee te maken dat wij niet
bij voorbaat juichen voor alles wat het bedrijfsleven doet. Een bedrijf dat produceert voor
het militaire apparaat of handelt met een land als Zuid-Afrika, waar de gelijkwaardigheid
van mensen wordt ontkend door het apartheidssysteem, krijgt niet de steun van PAL. Onze
fractie juicht dus niet bij voorbaat, maar dat wil niet zeggen dat wij het belang van particu
liere bedrijven voor de werkgelegenheid, welvaart en welzijn onderschatten. Zeker niet. Al
leen is PAL van mening dat bedrijven binnen zekere wettelijke kaders moeten opereren, be
trekking hebbende op veiligheid, gezondheid en welzijn van werknemers, op arbeidsrechte
lijke condities, op veiligheid van milieu en omwonenden, op zeggenschap van werknemers en
op nadere regelgeving door nationaal en lokaal bestuur. PAL is geen voorstander van de na
tionalisatie van alle particuliere bedrijven, geenszins, hoewel de heer Bijkersma op 4 maart
PAL in de orthodox-communistische hoek trachtte te duwen. Maar goed, dat soort demagogie
is kennelijk onderdeel van de verkiezingsstrijd. PAL is kritisch ten aanzien van het be
drijfsleven zoals zij kritisch is ten aanzien van allerlei instellingen en instanties. PAL voelt
niets voor deregulering, wanneer daarmee de positie van werknemers, de veiligheid van het
milieu en de kwaliteit van het bestaan kan worden aangetast. Daarnaast vindt PAL dat het
bedrijfsleven in behoorlijke mate een bijdrage moet leveren aan het in stand houden en be
vorderen van de kwaliteit van allerlei collectieve voorzieningen. Ik wilde dit zeggen om dui
delijk te maken vanuit welke invalshoek PAL naar een promotie- en acquisitiebeleid van de
gemeente Leeuwarden kijkt.
Daarmee kom ik meteen op mijn belangrijkste kritiekpunt op de voor ons liggende nota.
In de nota wordt niets geschreven over de positie van Leeuwarden in de nationale economie.
Voor een deel valt dat te verklaren uit het feit dat die positie een aspect is van de sterkte-/
zwakte-analyse van Leeuwarden. Maar toch had over de positie van Leeuwarden in deze nota
al iets opgenomen kunnen worden. De positie van Leeuwarden in de nationale economie wordt
naar de mening van PAL vooral bepaald door het feit dat Leeuwarden zich aan de periferie,
aan de rand, van Nederland bevindt en verder door het feit dat er door de huidige CDA/
VVD-regering een regionaal sociaal-economische beleid wordt gevoerd dat slecht is voor de
regio - dus ook voor Friesland - en goed is voor het Westen van Nederland. Dat houdt met
een in dat Leeuwarden met andere gemeenten in het Noorden en andere perifere gebieden
moet concurreren om nog wat bedrijvigheid binnen de poorten te houden. Bedrijven die voor
de nationale of internationale markt produceren kunnen alleen met vele extra's naar Leeu
warden gelokt worden en zelfs dan staan zij niet te dringen. Dat houdt in dat het produkt
dat Leeuwarden heet zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt moet worden voor het bedrijfsleven
en zo aantrekkelijk mogelijk verkocht moet worden. Maar hoever gaat de gemeenteraad hier
mee? Het is nu nog niet aan de orde, maar er worden wel al voorzetten door lokale politici
gegeven.
De heer Bijkersma wordt ertoe gebracht te zeggen dat linkse gemeentebesturen niet
aantrekkelijk zijn voor het bedrijfsleven en claimt op grond van zijn goede contacten met het
bedrijfsleven een wethouderspost. Anderen brachten bij de bespreking van deze nota in de
Commissie voor de Werkgelegenheid zelfs het niveau van de criminaliteit als aandachtspunt
naar voren en weer anderen de Friestaligheid in Leeuwarden. Dergelijke opmerkingen tende
ren in de richting van een rechts gemeentebestuur en een „law-and-order"-beleid als pana
cee voor het oplossen van de werkloosheid. PAL gaat daar in ieder geval niet in mee. Overi
gens lijkt het een algemene tendens te zijn om veel heil van de marktsector te verwachten,
alsof alle kritiek uit het verleden op de negatieve aspecten daarvan ineens niet meer zouden
gelden. Gezien de discussie binnen de PvdA is ook daar inmiddels een vrij grote stroming
bereid vergaande compromissen te sluiten met de marktsector. Die bereidheid wordt onzes
inziens niet alleen door overwegingen van strategische aard bepaald.
Kortomde positie van Leeuwarden in de nationale economie is in het huidige economi
sche stelsel tamelijk zwak en kan door een promotie- en acquisitiebeleid slechts marginaal
worden verbeterd. Maar dat moet natuurlijk wel gebeuren.
Ik heb al aangegeven dat er op de inhoud van de nota niet zoveel kritiek is te leveren.
Onze fractie heeft ten aanzien van de produktidentificatie twijfels met betrekking tot het ef
fect van het voorgenomen onderzoek, in die zin dat wij ons afvragen of een dergelijk onder
zoek resultaten zal hebben die wij al niet kennen of waar wij niets aan kunnen veranderen.
Het lijkt ons in ieder zinvol niet alleen thans in Leeuwarden gevestigde bedrijven te onder
vragen, maar ook die bedrijven die de laatste jaren uit Leeuwarden zijn vertrokken. Daarbij
denk ik ook aan die bedrijven die ten gevolge van de stadsvernieuwing naar elders in Leeu
warden zijn vertrokken. Van de vertrokken bedrijven kunnen wij misschien horen wat zij de
23
zwakke punten van Leeuwarden vinden. Het kan natuurlijk heel goed zijn dat andere bedrij
ven dat geen zwakke maar zelfs sterke punten vinden. Verder pleit PAL ervoor om in de
stuurgroep die het onderzoek zal begeleiden ook vertegenwoordigers van de vakbeweging op
te nemen. Het liefst de plaatselijke vakbeweging, omdat die vanuit een andere invalshoek de
economische bedrijvigheid in Leeuwarden benadert en beschouwt. Ik wil graag van het colle
ge vernemen of het deze suggestie wil overnemen.
Ik heb geen opmerkingen over de paragraaf Doelgroepidentificatie.
Iets anders ligt dat met de paragraaf Marketing-mix. Onze fractie kan op zich instemmen
met de aanbevelingen, maar heeft wat moeite met de misschien onbedoelde suggestie dat het
klimaat in Leeuwarden tot voor kort bedrijfsonvriendelijk was. Natuurlijk kunnen de contac
ten met het bedrijfsleven beter gecoördineerd wordennatuurlijk kunnen aanvragen om ver
gunningen sneller worden afgehandeld en natuurlijk moet de rechterhand van de gemeente
weten wat de linkerhand doet. Maar naar de mening van PAL gaat het te ver om de indruk
te wekken dat het alleen aan een ontoereikend gemeentelijk beleid ligt dat er in Leeuwarden
te weinig werkgelegenheid is. Of is de nota bedoeld om door middel van een openbare
schuldbelijdenis het bedrijfsleven te paaien? Bovendien, wat voor het bedrijfsleven geldt,
geldt natuurlijk ook voor andere burgers want die willen ook snel en correct worden behan
deld. Overigens vindt onze fractie dat naast schriftelijk materiaal ook een dia-serie ontwik
keld moet worden die de aantrekkelijke kanten van Leeuwarden laat zien en visueel het een
en ander over onze gemeente rechtzet. Op beurzen en bedrijvencontactdagen zou dat zeker
niet misstaan.
Onze fractie kan instemmen met de gedane aanbevelingen wat betreft de follow-up en de
organisatorische aspecten van promotie en acquisitie.
Ook kan onze fractie instemmen met de gemaakte kanttekeningen, met name die betref
fende een mogelijk regionaal of provinciaal promotie- en acquisitiebeleid. Het zou goed zijn
wanneer in het kader van het intergemeentelijk of provinciaal overleg gedragsregels worden
vastgesteld met betrekking tot het wervingsbeleid, om te voorkomen dat de gemeenschap on
evenredig veel moet bijdragen aan het behoud of het verkrijgen van werkgelegenheid.
Tot slot nog een opmerking over de dekking van de kosten. Onze fractie vindt het niet
gewenst dat het werkgelegenheidsfonds is uitgeput na het ter beschikking stellen van het
bedrag van 265.000,ten behoeve van een sterkte-/zwakte-onderzoek. PAL vindt dat zo
spoedig mogelijk - daarmee sluiten wij ons aan bij de woorden van de heer Janssen - bezien
moet worden met welk bedrag en ten behoeve van welke activiteiten dit fonds weer gevuld
kan worden.
De heer Buurman: Wij zijn bijzonder ingenomen met de aanzet tot een gemeentelijk pro
motie- en acquisitiebeleid zoals dit in de nota is omschreven. Dat het beleid er primair op
gericht zal zijn om, naast het scheppen van een zo gunstig mogelijk vestigingsklimaat in
Leeuwarden, de lokale vestigingsplaatsvoordelen onder de aandacht van potentiële inves
teerders te brengen heeft zonder meer onze instemming. Van belang is een bedrijfsvriende-
lijk klimaat te scheppen als doelstelling in het sociaal-economisch beleid. Wij hopen dat iede
re fractie zonder enige uitzondering hiermee zal kunnen instemmen, zij het dat PAL, zoals
wij zojuist hebben kunnen vernemen, een en ander voorziet van een aantal kanttekeningen.
De goede arbeidsmentaliteit als positieve vestigingsplaatsfactor is voor Leeuwarden een
pluspunt. Scholing zal voortdurend onze aandacht moeten hebben. Het moet ook geen vraag
zijn of het wenselijk is te komen tot een aanzet tot een algemeen export-promotieplan ten be
hoeve van met name het midden- en kleinbedrijf.
Wij stemmen van harte in met deze aanzet en vertrouwen er op dat de activiteiten met
voortvarendheid zullen worden aangepakt. Met het benodigde bedrag hebben wij geen moeite
en met de dekking stemmen wij in.
De heer Bijkersma: De woorden „een gemeentelijk promotie- en acquisitiebeleid" wekten
een aantal jaren geleden alleen maar aversie op bij de in de raad zittende fracties met uit
zondering van de VVD-fractie. Ik denk dat ik dat rustig zo mag stellen. De VVD-fractie
heeft een aantal jaren geleden - wij hadden toen een andere voorzitter van de raad - naar
voren gebracht dat de gemeente zich los moest koppelen van een regionaal of provinciaal ac
quisitiebeleid en ter zake een eigen koers moest varen. Ik ben daarom blij dat alle fracties
datgene wat vanavond op tafel ligt zo positief waarderen. Toen wij dit voorstel in mijn frac
tie bespraken en hoorden dat er in de Commissie voor de Werkgelegenheid voor het meren
deel positieve geluiden klonken, hebben wij gezegd dat er toch wel iets is veranderd in
Leeuwarden. De VVD-fractie heeft er waardering voor dat nu ook andere fracties de koers
zijn gaan varen, waarvan wij vinden dat dat een goede koers is voor de gemeente Leeuwar
den. Dit ter inleiding van hetgeen nu op tafel ligt. (De heer De Jong: Was dat jullie koers?)
Ja, dat was onze koers, mijnheer De Jong. Ik wil dat best nog eens herhalen, want - dat
zult u begrijpen - ik zeg dat met vreugde en een bepaalde trots.
Promotie en acquisitie is niet alleen een zaak van techniek, maar is in de eerste plaats
een zaak van mentaliteit. Je kunt natuurlijk nog zulke goede produkten maken of nog zo'n
prachtige etalage hebben, maar degenen die dat produkt daadwerkelijk moeten verkopen
