12
De heer IJestra: De tussentijdse investeringen die blijkens de jaarrekening nu worden
voorgesteld moeten naar mijn mening los worden gezien van wat wij in de toekomst met het
multifunctionele Cultureel Centrum De Harmonie gaan doen. Die discussie is nu niet aan de
orde, maar te zijner tijd als de werkgroep die zich bezighoudt met de invulling van de toe
komst van De Harmonie ons daarover rapporteert. In het voorliggende raadsvoorstel gaat het
om het feit dat de eenmalige hogere opbrengst als gevolg van Leeuwarden 700 en de verbouw
van het Oranje Hotel het bestuur van De Harmonie op de creatieve gedachte heeft gebracht
met deze investeringsvoorstellen te komen. Ten aanzien van deze instelling is niet formeel
besloten de methodiek van de budgetfinanciering toe te passen. Je kunt je daarbij afvragen
of de toegepaste systematiek strijdig is met de afspraken. In de commissie zijn wij met dit
voorstel akkoord gegaan en dat standpunt handhaven wij.
De heer Duijvendak De PAL-fractie is het eens met de minderheid van de PvdA-fractie.
Ik zal met name op de ingediende motie reageren, want dat lijkt mij voor de discussie het ge
makkelijkst. De motie is boekhoudkundig gezien wel juist, maar bestuurlijk volgens ons on
gewenst en wel om de volgende redenen. Een eerste reden, die ook al enigszins door de VVD
naar voren is gebracht, is dat er in de commissie al vaker is gediscussieerd over de vraag
van wat voor soort begroting er bij De Harmonie in feite sprake is. Daarbij verschuift de
discussie zich steeds meer in de richting van budgetfinanciering. Het hoofd van de afdeling
Financiën constateert dat er eigenlijk in de praktijk al wordt gewerkt met het systeem van
budgetfinanciering. Wij zijn het er mee eens dat dat gebeurt. Ik ben het met die constate
ring van het hoofd van de afdeling Financiën dus wel eens, zij het dat wij het niet eens zijn
met de kanttekening dat een dergelijk systeem altijd goed is zolang dat maar binnen de ge
stelde financiële marges gebeurt. Budgetfinanciering betekent niet dat de raad iedere greep
zou verliezen. Wij moeten in de commissie nog maar eens praten over de vraag welke voor
waarden wij als raad in dat verband kunnen stellen.
Ik heb in de commissie gezegd dat wij het in de huidige financiële situatie van De Harmo
nie eens zijn met een systeem van wat ik genoemd heb creatief boekhouden. Er worden name
lijk uitgaven gedaan die noodzakelijk zijn en losstaan van de toekomstige discussie over De
Harmonie, maar die naar onze mening onuitstelbaar zijn. Ik wil er op wijzen dat er niet alleen
een aantal uitgaven worden gedaan die noodzakelijk zijn en die anders niet gedaan hadden
kunnen worden - of heel misschien uit toekomstige begrotingen -, maar dat er in deze jaar
rekening ook een tekort van 1984 wordt verrekend. Wij mogen er heel blij mee zijn dat op die
manier ook negatieve periodes van De Harmonie alsnog worden gecompenseerd. Creatief
boekhouden in moeilijke tijden moet dus mogelijk zijn, zeker daar de ruimte voor De Harmonie
de komende jaren alleen maar minder wordt nu er een 4%-operatie door de raad is aangenomen.
Wij zijn het eens met de uitspraak van het college dat er een andere omschrijving gebruikt
had moeten worden. Je mag als instelling geen omschrijving gebruiken als "afschrijving op
toekomstige investeringen". B. en w. noemen dat dan keurig "reservering voor herstofferen
van schouwburgstoelen in de toekomst". Wij zijn het met een dergelijke herformulering van
de tekst wel eens als de noodzakelijke uitgaven maar door kunnen gaan. Wij zijn benieuwd
van de PvdA te horen waar de uitgaven dan anders uit bekostigd hadden moeten worden.
De hear Bilker: Oer de jierrekken 1985 fan de Stichting De Harmonie hawwe wy yn de
kommisje ferskate opmerkings makke dy't ik jün net wer nei foaren bringe wol. Ik haw dy
opmerkings doe makke yn it ljocht fan de plannen foar de takomst fan De Harmonie. Ek haw
ik in opmerking pleatst dat it net alhiel neffens de regels is om ófskriuwings plakfine te lit—
ten op ynvestearrings dy't noch barre moatte. It stichtingsbestjoer hat lykwols ta dizze
needoplossing syn heil socht omdat it dêrby dochs binnen de finansjele grinzen bliuwt en
omdat it dan aansens gjin ekstra kredyt hoecht oan te freegjen. It bestjoer hat dat foaral
dien fanwege eksterne faktoren dy't in geunstich resultaat oan de opbringstekant sjen litte.
Yn de kommisje hawwe wy sadwaande mei dit ütstel ynstimd en dat dogge wy no wer. It sil
dan ek düdlik wêze dat wy net foar de moasje fan de PvdA stimme sille.
De heer Buurman: Tijdens de in het verleden gehouden vergaderingen van de Commissie
voor Welzijnsaangelegenheden is bij de bespreking van de jaarrekeningen van De Harmonie
meer dan eens de vraag opgeworpen welke waarde het eigenlijk heeft wanneer de diverse
afwijkingen in de onderdelen van baten en lasten onder de loep worden genomenHet stereo
type antwoord hield steeds in dat weliswaar het belang daarvan werd onderkend maar dat
De Harmonie volledig in het tekort werd gesubsidieerd en dat derhalve, zolang de stichting
binnen het door de raad vastgesteld bedrag bleef, er eigenlijk niet zoveel over bleef om tot
wijziging over te gaan.
De toelichting op de raadsbrief ademt eenzelfde geest. Praktisch wordt het systeem van
budgetfinanciering gehanteerd. Daarbij blijft een gedetailleerde ingreep achterwege. Duide
lijk is dat het stichtingsbestuur, na te hebben geconstateerd dat de baten over 1985 ongeveer
een ton hoger uitkwamen dan de begroting aangaf, ijverig heeft gezocht naar posten die het
13
overschot zouden elimineren. Binnen het door de gemeente uitgetrokken bedrag was praktisch
toch veel zo niet alles veroorloofd.
Het bestuur heeft zich thans echter duidelijk overspeeld. In de eerste plaats door een
afschrijving toe te passen op een nog niet gedane investering, te weten de herstoffering van
de schouwburgstoelen. Daarvan wordt in de toelichting met zoveel woorden gezegd. Afschrij
ven op een investering die nog niet heeft plaatsgevonden mag niet, maar reservering voor
uitgaven waarvoor men binnenkort komt te staan mag wel. Geef het beestje dus een andere
naam, wij strijken de hobbel wel glad. Leuk gevonden! laten wij het daar maar op houden.
Maar met dit in andere woorden gegoten harmonie-model zal De Harmonie dan ook geen moeite
hebben. Voorts - dit is mijn tweede bezwaar - worden onder de categorie Overige vaste
kosten een voorziening voor dubieuze debiteuren en een voorziening voor de gevolgen van
de functiewaardering opgenomen. Op zich zelf natuurlijk goede zaken. Ik zeg er ook geen
woord kwaad van en ik wil zeker niet vallen over geringe mee- en tegenvallers die overal
voorkomen. Maar hiermee zijn vrij grote bedragen gemoeid en die zijn nu eenmaal niet in de
begroting 1985 opgenomen
Het bestuur heeft van zijn kant groot gelijk te proberen een goede uitgangspositie te
kiezen voor de jaren vanaf 1985, maar dat hoeft niet te betekenen dat de raad van zijn kant
alles maar blijft slikken zolang het bestuur maar binnen het bedrag blijft dat in de gemeente
lijke begroting is uitgetrokken.
Resumerend, mijnheer de voorzitter. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het mi] een
goede zaak lijkt wanneer nu maar eens meer dan een signaal wordt afgegeven.
De heer Ybema: Na het rampjaar 1984 was het jaar 198 5 voor De Harmonie door een aan
tal incidentele omstandigheden gelukkig een stuk beter. Er is al gewezen op Leeuwarden 700
en de verbouwing van het Oranje Hotel. Ik wil ook nog noemen de verbouwing van De Lawei
in Drachten. Dat heeft tot een aantal extra inkomsten geleid. Het bestuur is denk ik zo ver
standig geweest om met die extra middelen de voorziening Harmonie zo goed mogelijk te die
nen. Eén van de voorstellen is de reservering voor de stoffering van de stoelen. Wat dat
betreft vind ik dat er sprake is van goed besturen, want besturen is toch vooruitzien.
Ik heb in de commissie al gezegd dat ik totaal geen moeite heb met het goedkeuren van de
rekening 1985 van De Harmonie. Het bestuur van De Harmonie is in een moeilijke tijd met
krappe budgettaire middelen bezig om De Harmonie uit het dal omhoog te laten krabbelen.
Wat dat betreft maken wij het De Harmonie bepaald niet gemakkelijk. Wij hebben nog enkele
weken geleden besloten om ook de 4%-korting op De Harmonie te laten toepassen. Dat bete
kent dat op het exploitatiebudget van 1,6 miljoen gulden ook nog een keer f. 66.000, moet
worden bezuinigd, wat voor het bestuur van De Harmonie bepaald geen geringe opgave zal
zijn. Blijft de verantwoordelijkheid voor het bestuur om toch die belangrijke voorziening voor
onze gemeente in stand te houden. Wij moeten op dit punt niet voor wat de heer Duijvendak
terecht heeft getypeerd als een boekhoudkundige benadering kiezen, maar wij moeten de be
stuurlijke benadering van het bestuur de volle steun geven.
Ook D66 heeft tijdens de behandeling in de Commissie voor Welzijnsaangelegenheden van
deze rekening al gewezen op de wat bijzondere situatie waar het bestuur van De Harmonie
als subsidie-ontvanger de laatste jaren in terecht is gekomen. Er is al een praktijk gegroeid
waarin er toch ieder jaar sprake is van een exploitatiesubsidie van zo rond de 1,6 miljoen
gulden. Dat is ook het bedrag waar de Harmonie mee werkt. Bedoeld bedrag heeft in de
praktijk dan ook al het karakter van een budgetsubsidie gekregen. Het lijkt mij verstandig
dat wij ook op het punt van de subsidierelatie naar De Harmonie toe zoveel mogelijk duidelijk
heid verschaffen. Ik zou het college willen voorstellen serieus de mogelijkheid onder ogen te
zien om, ook al is het dan maar een experiment, in de subsidierelatie met De Harmonie van
start te gaan met het systeem van budgetsubsidie.
De heer Kessler (weth.): Ik wil eerst ingaan op het punt van de budgetfinanciering. Ik
ben het niet helemaal eens met het hoofd van de afdeling Financiën en met de betreffende
raadsleden dat hier in feite al sprake is van budgetfinanciering. Bij budgetfinanciering gaat
het volgens mij om het volgende. Er wordt een bepaalde instelling een hoeveelheid geld ge
geven en tegelijkertijd worden er betrekkelijk harde afspraken gemaakt over te leveren
prestaties. Met de manier waarop vervolgens het betreffende bestuur de prestaties concreet
tot ontwikkeling brengt bemoei je je verder niet. Je bemoeit je er niet mee of de stoelen wel
of niet gestoffeerd worden, maar je let vooral op de prestaties die geleverd worden, het aan
tal bezoekers, enz., enz.
Er vindt dus een verschuiving plaats van meer boekhoudkundige discussies naar meer
beleidsinhoudelijke discussies en dat lijkt mij een goede zaak. Ik wil de heer Ybema nu alvast
toezeggen dat wij daar in het kader van het Sociaal-cultureel Plan ook aandacht aan zullen
besteden. De mate waarin wij er dan verder mee aan de gang zullen gaan is weer een aparte
discussie. Het lijkt ons echter op zich een goede zaak dat je je op die manier wat meer op
hoofdlijnen gaat bemoeien met gesubsidieerde instellingen. Ten aanzien van de instelling
waar wij nu over praten is dat in het geheel niet het geval en dat wordt alleen al bewezen
