10
De reactie van het college geeft concreet aan welke maatregelen getroffen moeten worden
opdat Leeuwarden zijn draagvlak kan behouden en tevens zijn centrumfunctie voor de regio en
Friesland kan blijven vervullen. Ik noem: het toekennen van een hogere bevolkingsgroei,
het verbeteren van de kwaliteit van het woningaanbod en een groter bodemcontingent. Daar
naast concentratie van bedrijvigheid in de aandachtskernen en in het bijzonder in de centrum
plaats, concentratie van grootstedelijke voorzieningen van provinciale en landsdelige impor
tantie. Bovendien uitbouw van recreatieve voorzieningen in het stadsgewest en tot slot ver
betering van het Van Harinxmakanaal en het centraal stellen van de as Randstad-Afsluitdijk-
Harlingen-Leeuwarden-Drachten-GroningenHet laatste is voor de ontwikkeling van het
stadsgewest, de regio en de provincie van uitermate groot belang.
De heer Dubbelboer: De VVD-fractie is van mening dat een reactie op het voorontwerp
Herziening Streekplan Friesland zoals dat thans ter beoordeling aan ons voorligt een goede
gelegenheid is om iets verder te kijken dan de waan van alle dag. Ook geeft het de mogelijk
heid om daar waar vermeend tekort wordt gedaan aan onze gemeente daarop te wijzen en ons
geluid daarop dan ook duidelijk te laten horen. Het standpunt van mijn fractie over dit voor
ontwerp is dat het zo slecht nog niet is, dat het zelfs vrij redelijk is en dat het op een recht
vaardige manier de positie van onze gemeente markeert. Niet, mijnheer de voorzitter, omdat
wij als fractie ook niet meer zouden willen: meer bevolking, meer woningen, etc. etc. Het
daarop blijven aandringen - het college doet dat ook in de reactie - heeft dan ook onze in
stemming
Waarom is er in onze ogen dan toch sprake van een gerechtvaardigd voorontwerp? Wij
zijn stadsgewest - de heer Terpstra heeft daar zojuist ook al op gewezen - en wij trachten
daar invulling aan te gevenWij rekenen er op dat Leeuwarden in de komende decennia een
stad van allure zal worden. Deze allure, mijnheer de voorzitter, moet volgens mijn fractie dan
ook waargenomen/beleefd kunnen worden door mensen die niet in het stadsgewest wonen c.q.
werken. Daarom vinden wij het een redelijk voorontwerp Herziening Streekplan. Er moet ook
buiten Leeuwarden ruimte zijn voor ontwikkelingen. Ik denk ook dat dat de reden is dat de
Regio Friesland-Noord onze reactie in grote lijnen zal steunen.
Tot slot nog een opmerking over de reactie zoals die op dit moment ter beoordeling aan
de raad voorligt. Mijn fractie neemt met meer dan gewone instemming kennis van de opmerking
die het college plaatst over de noordtangent. In dubbele betekenis zou ik willen zeggen:
wij moeten deze weg nu nog niet afsluiten.
De heren Ten Hoeve en E.M. Janssen zijn inmiddels ter vergadering gekomen.
De heer Sijbesma: 3 weken geleden lag op onze tafels een reactie op een brief van de
gemeente in de richting van gedeputeerde staten ten aanzien van het uitvoeringsplan ouderen
voorzieningenanders genoemd de sluiting van verzorgingstehuizen of het verminderen van
het aantal plaatsen daarvan. In de reactie werd Leeuwarden verweten niet te willen, te kun
nen of te durven kiezen. Ik ga daar uiteraard nu niet op in, maar ik merk wel op dat de moed
die de provincie zich zelf toen toedichtte haar bij het voorontwerp Herziening Streekplan
Friesland diep in de schoenen is gezonken. Wij kennen in onze raad de gevleugelde woorden
"een moedige poging doen", hetgeen betekent dat wij de realisatie van iets als erg moeilijk
verwachten. Gedeputeerde staten zullen echter hun moed in die richting toch moeten oprapen,
Planning is moeilijk en moeizaam, zeker als je verwacht dat alles wat je je ten doel stelt
uitkomt. Dat laatste is met het eerste Streekplan niet gebeurd. Het andere uiterste is dat je
alles maar laat komen zoals het komt. In die richting tendeert dit voorontwerp enigszins.
Het voorontwerp is onevenwichtiger dan het huidige Streekplan en voor Leeuwarden ongun
stiger. Er is voor Leeuwarden dus alle reden te proberen het voorontwerp bij te sturen.
De provincie heeft Leeuwarden gesteund bij het verkrijgen van de status stadsgewest en
onderschreef het belang daarvan voor Leeuwarden en voor Friesland. Natuurlijk legt de
status stadsgewest ook op ons zelf een grote verplichting, maar wij hebben daarbij toch de
steun nodig van de provincie. Bij woorden alleen mag het niet blijven. In de trits rijk-provin-
cie-gemeente mag in dit verband de schakel provincie niet ontbreken.
Er zullen duidelijke keuzes moeten worden gemaakt, mede met het oog op het nog in te
vullen rijksbeleid in het kader van de 4e Nota Ruimtelijke Ordening. De raadsbrief geeft'
daartoe goede aanzetten, legt zwakke plekken bloot en komt hier en daar met onderbouwingen.
Met name noem ik de aspecten bevolkingsontwikkeling en de noodzaak tot meer woningcontin
genten. Van groot belang is dat naast de bevordering van de vestiging van rijksdiensten in
Leeuwarden dat beleid ook gaat gelden voor overige stuwende dienstverlenende bedrijven.
Mijn fractie onderschrijft gaarne deze raadsbrief.
Vorige week vrijdag, 26 juni, is er een eerste contact geweest met gedeputeerde staten.
Is daar nog iets over te zeggen?
De heer Van der Wal Zoals bekend staat mijn fractie nogal genuanceerd tegenover de
aanwijzing van Leeuwarden tot stadsgewest. Wij hebben daar eigenlijk altijd onze twijfels bij
11
gehad, vooral als er in dat verband gesproken werd over grote groeiverwachtingen. Onder
tussen zijn in de gemeentelijke beleidsvorming die groeiverwachtingen wat meer met beide
benen op de grond komen te staan. Nu blijkt dat de provincie, die naar men altijd zei het
verkrijgen van de status Leeuwarden-stadsgewest van harte heeft ondersteund, het in feite
volstrekt laat afweten of zoals in de raadsbrief staat dat "ten opzichte van het vorige Streek
plan de aandacht voor Leeuwarden in het Voorontwerp de facto is verminderd". Nu kan je
natuurlijk een heel genuanceerd en misschien zelfs wel een badinerend verhaal houden over
de functie van een streekplan, zeker als je je realiseert hoeveel tijd en mankracht daar van
provincie zijde in wordt gestopt. Wij zijn het eens met de opmerking van het college in de
raadsbrief op pagina 2 dat in het vorige Streekplan nog sprake was van een taakstellend be
leid, gebaseerd op een visie op de Friese ontwikkeling en een geloof in eigen kracht en kun
nen. Zo iets kun je natuurlijk prachtig demonstreren in een streekplan. Maar als de middelen
je ontbreken en je na vijf jaar moet ontdekken dat het kennelijk allemaal toch gaat zoals het
gaat ondanks die mooie woorden, dan zijn wij het met het college eens dat onderzocht moet
worden wat er verkeerd gepland is en hoe dat beter zou kunnen worden gedaan. Een en
ander moet niet op de behoorlijk slappe manier gebeuren zoals nu uit het voorontwerp Her
ziening Streekplan blijkt, waarin de facto de status stadsgewest, die de provincie zegt te
ondersteunen, vooral op provinciaal niveau teniet wordt gedaan.
Duidelijke prioriteitsstellingen en ook duidelijke instrumenten om een eventuele prioriteits
stelling ten gunste van de centrumpositie van Leeuwarden in Friesland te bereiken staan er
niet in. Een duidelijk instrument zou bijvoorbeeld kunnen zijn de koppeling van woningbouw
plannen in de niet-aandachtsgemeenten - je kunt er dan nog over praten welke gemeenten
dat zijn - en de centrumgemeente Leeuwarden. De woningcapaciteit en de uitbreiding daar
van zouden gekoppeld moeten worden aan een bewijsbare uitbreiding van plaatsgevonden
werkgelegenheid. Breidt in een bepaalde plaats de werkgelegenheid zich niet uit dan ook
geen woningen, want dat zou betekenen dat je in feite alleen maar meer pendel naar, in de
praktijk van Friesland, Leeuwarden veroorzaakt. Zo'n duidelijke koppeling is een controleer
baar en naar onze mening ook een hanteerbaar instrument om de centrumpositie van Leeuwar
den in Friesland te versterken. Het college constateert dat al dit soort dingen in het voor
ontwerp ontbreken. Wij kunnen dan ook instemmen met de reactie van b. en w. op het voor
ontwerp
Tot slot nog een opmerking over de noordtangent die niet meer is opgenomen in het vooront
werp Herziening Streekplan. Wij vinden dat een goede zaak. Formeel zeggen b. en w. dat er
over de aanleg van de noordtangent nog een beslissing moet worden genomen en dat het niet
opnemen van het tracé in het voorontwerp wat voorbarig is. Wij zullen er geen echt strijd
punt van maken, maar ik wil wel gezegd hebben dat wat ons betreft die zinsnede niet behoeft
te worden opgenomen.
De heer Krol is inmiddels ter vergadering gekomen.
De heer Buurman: Ik hoef niet veel over dit raadsvoorstel te zeggen, zeker niet na de
uitvoerige en duidelijke uiteenzetting van de heer Terpstra. Ik wil met name wijzen op wat
hij gezegd heeft ten aanzien van het stadsgewest waarover op bladzijde 11 van de raadsbrief
wordt gesproken. Ik sluit mij geheel aan bij het standpunt van het college.
Wat is de reactie geweest van gedeputeerde staten op 26 juni jl
De heer Timmermans (weth.): Ik constateer met genoegen dat de verschillende fracties
bij monde van hun woordvoerders in grote mate instemmen met het voorstel van het college
met betrekking tot het voorontwerp Herziening Streekplan Friesland. Het is belangrijk dat,
wanneer wij het hebben over de lange termijnontwikkeling van de gemeente, de visie die het
college daarover heeft ontwikkeld, gedragen wordt door de hele gemeenteraad.
De heer Terpstra heeft met anderen geconstateerd dat er een heel sterke relatie bestaat
met andere ontwikkelingen op het terrein van de ruimtelijke ordening. Genoemd kunnen wor
den de Structuurschets Stedelijke Gebieden met daarin de aanwijzing van Leeuwarden als
stadsgewest en de relatie naar de in ontwikkeling zijnde 4e Nota Ruimtelijke Ordening. Het is
thans een heel belangrijk moment om ons duidelijk op te stellen hoe wij aankijken tegen die
ontwikkelingen en of wij vinden dat de provincie het standpunt juist verwoord dan wel op
onvoldoende wijze duidelijk maakt waar zij naar toe wil. Uit het voorontwerp blijkt dat men
geweldig veel goede zaken in de richting van iedereen wil. Iedereen is aardig, dus iedereen
moet geholpen worden. Maar als het vervolgens gaat om de concrete invulling dan trekt men
zich toch terug omdat het moeilijk is keuzes te maken. Ook aan het begrip stadsgewest wor
den belangwekkende woorden gewijd. Als echter puntje bij paaltje komt en je vraagt waar
zich dat dan in concrete maatregelen in uit dan blijven die uit. Het zijn alleen goede voor
nemens en opmerkingen in de zin van: wij willen wel met jullie aan de slag. Dat is eigenlijk
de indruk die in grote lijnen uit het voorontwerp naar voren komt.
Daarnaast dringt langzamerhand ook in Friesland het beeld door dat de gekozen lijn bij
de vaststelling van het vorige Streekplan - bijvoorbeeld het tot in detail spreiden van allerlei
