24
Rest het probleem van het ontbreken van de drijvende kracht. Heeft de wethouder
geen ideeën, heeft hij het te druk en/of heeft hij een onmogelijke combinatie van onder
werpen in zijn portefeuille? Wij denken dat vooral de laatste twee punten, het cultuur- en
emancipatiebeleid, parten spelen. Een wethouder van financiën moet geen „kwetsbare" on
derwerpen beheren; een wethouder die cultuur en emancipatie moet behartigen moet niet
die extra „gevoeligheid" voor de financiële problemen hebben. Door financiën aan een an
dere wethouder over te dragen, krijgt deze wethouder meer tijd voor „inhoudelijke" on
derwerpen waar hij, niet gehinderd door financiële oogkleppen, waarschijnlijk meer van
kan maken. Financiën overdragen hoeft ook geen probleem meer te zijn, omdat het re-
gime-Kessler goed gewerkt heeft. De ergste problemen lijken achter de rug, de achter
stand in de rekeningen is zo goed als ingehaald. Wanneer het college niet spontaan op
deze suggestie ingaat, hebben wij hiervoor nog een stimulerende motie achter de hand.
Leeuwarden is leuk voor bedrijven, maar hoe leuk zijn bedrijven voor Leeuwarden?
Leeuwarden probeert alles te doen om het het bedrijfsleven naar de zin te maken: een ei
gen spreekuur, een op bedrijven gericht nieuwsbulletin met o zo leuke rolbevestigde illu
straties. Uitgebreid wordt aan bedrijven gevraagd hoe zij Leeuwarden leuker zouden wil
len zien. Een actieve benaderingswijze die wij bij de prioriteitsgroepen uit het collegepro
gramma nogal eens missen.
Maar hoe leuk zijn bedrijven voor Leeuwarden? Soms wel leuk. Zo maar meer dan een
halve ton na een geslaagde lunch met b. en w. voor een oudejaarsfeestje is nooit weg.
Maar wat zijn de effecten van een eerdere bijeenkomst op uitnodiging van b. en w. met
betrekking tot de Wet Vermeend/Moor? Hoe staat het in het bedrijfsleven met de aanstel
ling van 5%-gehandicapten? Volgen de bedrijven de gemeente in haar positieve actiebeleid
voor vrouwen en etnische minderheden? Spreekt de gemeente bedrijven hier ook op aan?
In de goede verstandhouding die de gemeente met het bedrijfsleven zoekt, past ook en
thousiaste medewerking van de kant van bedrijven aan het Hinderwet Uitvoeringsprogram
ma (HUP). Hoe leuk is het voor de gemeente om zoveel bedrijven binnen de gemeente
grenzen te hebben zonder goedgekeurde, bijgestelde en/of gecontroleerde hinderwetver
gunning?
Is het in Leeuwarden en Nederland zo leuk ten koste van anderen? Ten koste van de
Derde Wereld en ten koste van toekomstige generaties die worden opgezadeld met door ra
dio-activiteit gevulde zoutkoepels, uitpuilende vuilverbrandingsovens, vergiftigde grond
en onuitgevoerde HUP-programma's? Is het in Leeuwarden leuk ten koste van anderen,
hier en daar? Ja, en daarmee komt het leuke leven hier in een ander licht te staan. Leuk
is niet alleen iets van het moment, leuk is pas echt leuk wanneer het ook in de toekomst
leuk kan blijven. De organisatie van het „leuke leven" van dit moment hier, legt een hy
potheek op de toekomst en heeft al drastische effecten op het leven van anderen nu,
soms ver van ons bed. Alleen daarom al mag de schamele bijdrage aan Derde Wereld-pro
jecten en bewustwording wat ons betreft verhoogd worden. Alleen daarom al zullen wij
vriendschapsbanden moeten aangaan met landen en steden waar etnische groepen van
oudsher vandaan komen. Alleen daarom al moeten we ons maximaal inspannen om koloniale
en racistische verhoudingen hier en elders in de wereld te bestrijden. Wij verwachten
daarom van b. en w. dat de verdere ontwikkeling van het anti-apartheidsbeleid snel ter
hand zal worden genomen. Maar ook dichter bij huis mogen anderen niet de dupe worden
van de parasiterende verhouding die „wij" ontwikkeld hebben tot onze omgeving. „Wij",
levend in een economisch systeem waarin de directe bevrediging van steeds nieuwe con
sumptieve behoeften centraal staat, het kapitaalkrachtige „leuke" aan zijn trekken komt
maar overal onuitwisbare sporen nalaat: in het milieu en in de kansen van andere groe
pen.
Willen wij het in Leeuwarden en Nederland leuk houden dan zullen wij ons niet moeten
opsluiten in de veilige binnenwereld van de delta-dijken, maar de discussie aangaan ver
buiten de stadswallen en nationale grenzen: reizen naar Oost-Duitslandreageren op in
ternationale ontwikkelingen. Of het in Leeuwarden leuk blijft, hangt al lang niet meer al
leen af van de Haagse politiek. De werknemers van de CCFriesland ondervinden de inter
nationale afhankelijkheid aan den lijve. Nederlandse gemeenten moeten veel zelfstandiger
internationaal opereren, zich minder aantrekken van nationale grenzen: zelf banden sme
den, boycotten effectueren en culturele verdragen sluiten. Of Nederland en Leeuwarden
leuk blijven hangt steeds meer af van internationale beslissingen, vaak oncontroleerbaar,
in het geheim genomen en met onvoorzienbare consequenties.
Wie had verwacht dat het succes van het niet-stationeren van kruisraketten zou lei
den tot discussies over nuclearisering van de F-16 met atoomwapens die Rusland kunnen
bereiken? Wie heeft Nederland gebonden aan deze verdragen? En waar staan die F-16's
eigenlijk? Deze gemeenteraad heeft eerder uitgesproken kernwapenvrij te willen zijn en er
is zelfs een specifieke motie tegen nuclearisering van de F-16 aangenomen. Het ligt voor
de hand dat wij nu opnieuw laten weten aan Den Haag dat wij onder geen beding een ge-
nucleariseerde F-16-eenheid op de vliegbasis willen hebben. Ik wil daarvoor de volgende
motie indienen.
25
Motie 6.
„De gemeenteraad van Leeuwarden, in vergadering bijeen op 14
en 15 december 1987,
overwegende dat:
- op 8 december 1987 voor de eerste keer in de geschiedenis een
akkoord getekend is ter vernietiging van een bestaand (kern-)
wapensysteem
- dit akkoord een eerste stap dient te zijn in een proces van
vermindering van zowel conventionele als nucleaire bewapening
op basis van toenemend wederzijds vertrouwen en afname van
blokdenken (gedeelde veiligheid);
- de Nederlandse regering het presteert om uitgerekend op 8 de
cember voor te stellen om de Nederlandse atoomtaken te hand
haven
- voorzover het de F-16 betreft zelfs plannen c.q. afspraken be
staan om het type (bereik) van de nucleaire bewapening te mo
derniseren (vergroten);
- op de Leeuwarder vliegbasis F-16's gestationeerd zijn;
- deze gemeenteraad nog onlangs heeft uitgesproken dat Leeuwar
den kernwapenvrij wil zijn,
spreekt uit dat:
- aan het op gang gekomen proces van nucleaire ontwapening bij
gedragen kan worden door de Nederlandse kerntaken te ver
minderen, onder anderen door het afstoten van de nucleaire
taak van de F-16;
- discussies c.q. afspraken over een ander type nucleaire bewa
pening voor de F-16 (met een groter bereik) haaks staan op dit
ontwapeningsproces en daarom afgewezen dient te worden,
en draagt het college van b. en w. op dit standpunt ter kennis te
brengen van het parlement en de regering."
De motie is mede-ondertekend door mevrouw Westra. (De Voorzitter: De motie is voldoen
de ondersteund en maakt deel uit van de beraadslagingen.)
Resteren de vragen: hoe leuk is politiek en kan de politiek een rol spelen in het leu
ker maken van de wereld? Eerst over de laatste vraag. Het kan, maar het hangt van de
machtsverhoudingen af, van het geloof in eigen kracht, van het geloof in de verander
baarheid van de samenleving, door mensen zelf, in samenwerking met de „officiële" poli
tiek. Veel mensen hebben zich nu juist van die officiële politiek afgekeerd. Vaak teleur
gesteld, vaak met terechte kritiek. Voor veel vormen van persoonlijke en maatschappelijke
verandering heb je de politiek ook niet nodig. Voor het leuker maken van je eigen leven,
kun je de politiek vaak missen als kiespijn. Onherroepelijk komen er echter momenten in
je eigen leven, in het bestaan van de groep waar je bijhoort of waarvoor je je inzet,
waarop de „officiële" politiek wel een rol speelt. Officiële politiek die vaak dor en droog
is, saai en onbegrijpelijk, gewichtig en gesloten. Maar juist omdat de invloed van de poli
tiek, van de samenleving op ieders leven enorm is, omdat de onderlinge afhankelijkheid
van mensen sterker is dan ooit tevoren, is de politiek een uitdaging die je niet aan domi
nante groepen in de samenleving moet overlaten. Juist omdat zelfs het persoonlijke poli
tiek „is"omdat achterstelling en discriminatie geen natuurverschijnselen zijn maar aange
pakt kunnen worden, kan politiek een rol spelen in het „leuker" maken van veel zaken.
Of de politiek zelf ooit leuker wordt blijft de vraag. Voorlopig blijft de aantrekkings
kracht van de politiek zeer gering. Politieke partijen trekken nauwelijks jongeren, over
koepelende ideologische noties spreken niet meer aan. Traditionele politieke organisatie
vormen zoals partijen en vakbonden nemen in belang af. De „individualisering" van de
politiek komt tot uitdrukking in nieuwe vormen van verzet: mensen willen hun eigen leven
kunnen leiden zonder betutteling van bovenaf en organiseren zich daartoe zo nodig in
losse verbanden en bewegingen. Blijft de vraag: hoe solidair, hoe leuk is een samenle
ving waarin zelfs de politiek geïndividualiseerd is?
In tegenstelling tot andere partijen die met allerlei panelen gaan schuiven om maar bij
de tijd te blijven, geloven wij niet dat „individualisering" negatieve consequenties hoeft
te hebben voor linkse ideeën en vormen van politiek. Eerder zal de doorzettende indivi
dualisering leiden tot een verdere afbladdering van opgepoetste, nostalgische concepten
van „zorgzaamheid", tot ondermijning van het „traditionele gezin" en tot afname van vor
men van „gedwongen afhankelijkheid".
Natuurlijk, individualisering en solidariteit liggen niet vanzelfsprekend in eikaars
verlengde, maar dat lagen de oude hoekstenen en solidariteit ook niet. De nieuwe sociale
bewegingen van de afgelopen jaren zijn echter even zovele manifestaties van solidariteit,
van betrokkenheid van mensen op hun natuurlijke en sociale omgeving. Die bewegingen
