- 8 -
del ijk is voor de handhaving van de openbare orde. Terwijl de politie te maken heeft met al
lerlei bezuinigingsmaatregelen vanuit Den Haag - maatregelen die de werkdruk binnen het
Leeuwarder korps binnenkort wellicht nog meer zullen opvoeren - vragen wij extra inzet in het
kader van deze nota. Mijn fractie waardeert dan ook de toezeggingen van de politie in deze.
Het lijkt niet uitgesloten dat in de nabije toekomst toch de vraag aan de orde zal moeten
komen of de politie met de huidige financiële middelen haar taak kan vervullen of dat er geld
uit de algemene middelen beschikbaar moet komen om de burger een voldoende niveau van openbare
veiligheid te garanderen.
Mijnheer de voorzitter, het gaat hier om een uitermate belangrijke zaak, namelijk de
veiligheid van de burger. Wij wachten dan ook met meer dan gewone belangstelling de eerstko
mende evaluatie af.
Mefrou Westra: Froulju dy't in jier of tsien ferlyn de dyk opgongen om mei te dwaan oan de
aksje "Vrouwen eisen de straat terug" krigen doe amper in waarm unthaal. Hja wurden earder mei
de skeane nekke oansjoen of krigen in fette knypeach. Seis si lie de froulju oertsjuge west
hawwe fan de rjochtmittichheid fan harren eask. Hja hawwe harren lykwols amper in foarstelling
meitsje kinnen fan hoe't harren eask jierren letter effekt hawwe soe under oare yn dizze ge-
meent I ike nota. It sizzen is dat de frouIjusbeweging har beste tiid han hawwe soe. It is wier
dat der net safolIe mear fan soksoarte publike aksjes plakfine. Mar dit is wol de tiid dat der
resultaten boekt wurde. It sizzen is ek dat it meast radika Ie fan it feminisme der wat of wêze
soe. It oannimmen fan in gemeentlike nota Iiket yn earste ynstansje miskien net sa yngripend,
mar undertusken wurdt mei dy nota wol in radikaal oare stelling ynnommen as de earder gongbere
opfetting dat froulju harren seis mar réde moasten mei harren eigen gefoelens fan unfeiligens.
De gemeentl ike oerheld nimt mei dit belied froulje in lest of. In lest dy't harren fan
jongs of oanpraat is, nammentlik dat it harren eigen ferantwurdlikheid wêze soe om der foar te
soargjen dat harren neat oerkomt en ek dat it oan harren seis leit as harren wat oerkomt. Der
wurdt dan al gau sein: Dan hiest mar net sa let op de dyk wêze moatten; dan hiest mar net
allinne op paad gean moatten; dan hiest mar net sa'n koart rokje oan hawwe moatten; dan hiest
dy tsjustere dyk mar net nimme moatten. De gemeentl ike oerheid nimt de froulju dy lést of: It
leit him net oan jimme; jimme hoege jimme net oan te passen yn jimme gedrach, wy fiele us
ferantwurdlik om maatregels te nimmen sadat jimme aksjeradius like grut is as dy fan manlju en
jimme jimme sa min mooglik behindere fiele om jimme eigen gong te gean.
Dit is in omkearing fan saken. Net allinne moatte froulju op harren tellen passé. Ek de
mienskip sil har rekkenskip jaan moatte fan unfeilige sitewaasjes foar froulju. Dizze Onderken
ning fan de gemeentl ike ferantwurdlikheid is fan grut belang en haldt ek in grutte morele stipe
foar froulju yn. It komt der no op oan dat de gemeente de kommende tiid dy ferantwurdlikheid
sichtber wier makket. Dat sichtber meitsjen kin ek, want it giet ommers om hiel konkrete saken:
In bushalte op in geunstiger plak, mear ferljochting, in oare ynrjochting fan de dyk. it fait
wier te nimmen. Men soe der foto's fan meitsje kinne of bygelyks nei ferrin fan tiid in ten-
toanstelling oer meitsje klnne. Mar hoe konkreet ek, utwurking fan it belied sil wierskynlik
net alhiel sunder fragen en tukelteammen ferrinne.
It earste probleem is hoe't men ien en oar no eigentlik technysk fertale moat. It giet om
subjektive gefoelens fan unfeiIichheid en der wol men troch de wei fan objektive maatregels it
ien en oar oan dwaan. Yn de kommisje hienen wy wol in aardich foarbyld fan hokker diskusjes dat
oproppe kin. De suggestje wie om by tunnels in detektor oan te lizzen sadat op it momint dat
der immen oankomt de ferljochting oangiet. In pear kommisjeIeden seinen daliks: Dêr soe ik my
no krekt unfeilich by fiele. Soksoarte fragen si lie wol opduke. Der binne nije fragen dêr't wy
einliks ek noch mar amper underfining yn hawwe. It sil der ek op oankomme om foaral froulju
seis dêr by te beheljen.
In oar punt is dat by de ütfiering ek oare organisaasjes behelIe binne. Organisaasjes fan
buten de gemeente en benammen dan frouIjusorganisaasjes. Dy krije bygelyks in rol takend by it
opsetten fan selsferdigeningskursussen. Wy silIe de kommende tiid sjen moatte oft dy organi-
saasjes dêr wol sunder mear ta by steat binne. It is moai om yn dit stik fan saken te hoopjen
op in ütfiering troch frijwiI Iichsters, mar - dat sjoggge wy ek op oare gebieten - organisaas-
- 9 -
jes binne dêr lang net altyd ta by steat. In punt fan oandacht dus by de evaluaasje.
Ta beslut. Dizze saak moat oppikt wurde yn it gemeentlik apparaat en dan ek yn de folie
breedte, want it giet ommers om in grut tal ofdielings en gemeentlike tsjinsten. It giet der om
sa't yn de riedsbrief stiet dat der in gefoelichheid binnen it amtlik apparaat untwikkele
wurdt. Ek dat sil in nijsgjirrich proses wêze, want hoe pakt men it fergrutsjen fan de
gefoelichheid no krekt oan? Ut it feit dat de "impact" fan de nota no al grut is - al wie it
allinne mar fanwege de tref like titel - hawwe wy der alle fertrouwen yn dat it dêr wol mei
tafalIe sil.
De heer Timmermans (weth.): Het college gaat graag akkoord met de constatering van
mevrouw Visscher dat het tragisch is dat wij in deze tijd een Nota Enge Plekken moeten maken.
Mevrouw Westra heeft daar in haar inleiding ook een aantal behartenswaardige opmerkingen over
gemaakt die als zodanig ook kunnen worden onderschreven.
Dat het hier gaat om een serieuze en ernstige zaak moge blijken uit het feit dat, nadat
wij het initiatief naar buiten hebben gebracht, een zeer groot aantal en scala van reacties op
ons af zijn gekomen. Het ging niet alleen om reacties van groeperingen die zich naar de aard
van hun samenstelling daartoe geroepen voelden, maar ook om erg veel individuele reacties. Ik
ben erg blij dat vanavond - maar ik moet zeggen dat dat ook eerder buiten deze vergaderzaal is
gedaan - de nota niet alleen qua intentie wordt onderschreven maar ook wat betreft de voorstel
len die daarin worden gedaan. In dat verband is het niet alleen van belang om het vuurtje warm
te houden door veel te werken met openbaarheid. Een van de belangrijkste punten is mijns
inziens een ruime aandacht ook in de toekomst voor de verschillende acties die worden onder
nomen om een deel van de angst die subjectief is - mevrouw Westra heeft dat ook aangegeven -
zoveel mogelijk weg te nemen. Wij moeten proberen onredelijke angst weg te nemen, omdat dat in
grote mate ook de bewegingsvrijheid van vrouwen beperkt. In die zin is het van belang alle
stappen die wij in de toekomst gaan doen van de nodige publiciteit te voorzien.
De heer IJestra heeft geconstateerd dat het hier niet alleen gaat om de ervaring van
onveiligheid van vrouwen - dat is wel de eerste ingang geweest voor het college -, maar dat de
gunstige bijwerking is dat dat ook voor andere groepen van onze maatschappij het geval is. Het
college heeft dat ook geconstateerd, dus in die zin onderschrijft de heer IJestra ons verhaal.
De heer Rozema onderschrijft de nota en vraagt hoe het staat met de Bouwverordening.
Wij hebben daarover ook al even gesproken in de Commissie voor Ruimtelijke Ordening en Volks
huisvesting. Er is in ieder geval één gemeente die aandacht heeft geschonken aan de situatie
van de enge plekken, door een bepaling op te nemen dat in de te verlenen vergunningen voor
bouwwerken dan wel gebouwen de voorwaarde wordt opgenomen dat zodanige maatregelen getroffen
moeten worden dat er geen enge plekken ontstaan. Zo'n bepaling is heel algemeen en die kun je
opnemen. Vervolgens kun je constateren dat het een van de honderd of honderden regels is die
dan niet werkt. Wij hebben gezegd dat wij graag bereid zijn ook in overleg met de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten om eens te kijken of wij aan zo'n intentie - want dat is het - toch
wat meer handen en voeten kunnen geven en wel zodanig dat je er echt iets mee kunt. Het moet
geen algemene intentieverklaring zijn die vervolgens geen uitwerking heeft. Ik heb in de com
missie al toegezegd dat wij daar later nog een keer concreet op terug zullen komen.
Ik neem aan dat de voorzitter nog enkele woorden zal wijden aan de opmerking van de heer
Rozema over de politie.
Mevrouw Westra heeft gelijk dat het hier niet gaat om eenduidige technische maatregelen.
Je kunt discussiëren over de vraag of het aanbrengen van verlichting nou zoveel uitmaakt en met
name de wijze waarop je dat doet. Wat wij beogen is heel concreet, namelijk niet te volstaan
met een uniforme technische checklist die altijd standaard wordt gehanteerd. Ik denk dat je dan
op een aantal plekken je doel voorbijschiet. Wij zullen proberen om aan de hand van de consta
teringen die in het onderzoek zijn gedaan - het gaat ook vaak om omschrijvingen van wat als
bedreigend wordt ervaren in bepaalde situaties in deze stad - concrete voorstellen te doen,
zodat je op de situatie toegespitste oplossingen kunt bereiken. Het is in dat verband heel
belangrijk dat over één, twee jaar die evaluatie gaat plaatsvinden. Dan kunnen wij kijken of de
uitgangspunten/ideeën die ten grondslag hebben gelegen aan die specifieke oplossingen juist
