- 16 -
Ik heb echter grote twijfels of de verkiezing voor de gemeenteraad als toetsmiddel voor
het gevoerde beleid wel werkt. Tenslotte - dat is een belangrijke vraag - ontlenen wij hier met
z'n allen de legitimatie voor ons functioneren aan onze verkiezing door de bevolking. Immers,
verschuivingen in zetelaantal tussen partijen worden niet of nauwelijks bepaald door lokale
maar door landelijke onderwerpen. En dan vaak ook nog op persoonlijke uitstraling van een of
meer landelijke lijsttrekkers. Als straf- en beloningssysteem voor lokaal gevoerd beleid werkt
dat naar mijn overtuiging nauwelijks. Ik vind dat een zorgelijke toestand, waar ik echter ook
niet zo gauw een oplossing voor heb. Trouwens, die ligt ook buiten onze macht. Je zou bijvoor
beeld kunnnen denken aan het ontkoppelen van het landelijke karakter van de gemeenteraadsver
kiezingen. Waarom zouden die eigenlijk allemaal op één dag moeten plaatsvinden? Voor de
nationale publiciteitsmedia is dat natuurlijk wel erg gemakkelijk, want die kan er dan een
soort landelijke enquête van maken. Maar nogmaals, de oplossing ligt buiten de macht van de
gemeenteraad. Ik vind de ontwikkelingen echter wel zorgelijk. Bovendien hoor ik vaak zeggen
- zij het weliswaar gekscherend - dat wij dan maar moeten zorgen dat wij de meerderheid krij
gen, wel wetende dat dat niet zo werkt bij de huidige manier van be'invloeding van de lokale
verkiezingen. Zo ik al een frustratie heb opgelopen dan is dit wel de grootste. Ik ben er
echter toch wel een beetje trots op dat wij met Axles en later met PAL in Leeuwarden de lan
delijke trend enigszins hebben weten te doorbreken.
Het belangrijkste argument om het zo lang vol te houden is toch wel geweest de mensen met
wie je samen een fractie vormt. In de loop van de tijd hebben wij heel wat afgelachen. Gestemd
werd er nooit in onze fractie. De sfeer in de diverse fracties waarvan ik deel uitmaakte werd
naast een minimum aan dogmatisme door een flinke scheut anarchisme bepaald. Het Is gek maar ik
kan mij niet één principieel meningsverschil herinneren, terwijl je toch als raadslid van zo'n
kleine fractie gedwongen wordt om behoorlijk solistisch te werk te gaan. Ik kan dan nu ook wel
veilig bekennen dat ik ons verkiezingsprogramma nooit heb ingekeken, terwijl ik de programma's
van andere partijen des te meer heb gelezen. Die handelwijze heeft nooit tot problemen geleid
en ik ben er ook nooit op aangesproken. Dus waarom zou je je eigen programma dan ook lezen?
Een andere vraag die mij steeds gesteld werd is: Wat hebben jullie eigenlijk In al die
jaren bereikt? Die vraag is moeilijk te beantwoorden. Als je door de stad fietst dan zie je
natuurlijk her en der wel zaken waar je rechtstreeks bemoeienis mee hebt gehad of direct be
sluiten over mee hebt genomen. Vooral de Commissie voor Openbare Werken en de Commissie voor
het Grondbedrijf waren dankbare commissies, want daarin kon je bepaalde zaken nog wel eens voor
elkaar krijgen. Voor grote en belangrijke beleidsbeslissingen heb je altijd een raadsmeerder-
heid nodig. Ik heb zojuist al uit de doeken gedaan wat voor moeilijk, moeizaam en langdurig
proces dat vaak is, nog afgezien van het feit dat je bijna nooit helemaal en vaak genoeg ook
helemaal niet je zin krijgt.
Ik wil in dit verband ook wijzen op de desastreuze plannen voor de binnenstad in begin
jaren zeventig. Daarin was sprake van grote doorbraken. De oudere raadsleden kunnen zich waar
schijnlijk het plan-Kuipers nog wel herinneren. De restantjes daarvan worden zo langzamerhand
opgeruimd. De Groeneweg wordt gereconstrueerd en op de Prins Hendrikbrug is een vreemde kronkel
neergezet om het aanzicht wat te verzachten. Dat waren de eerste aanzetten voor de reconstruc
tie van de binnenstad. Als je ziet hoe de vernieuwing van de binnenstad is uitgepakt, dan kun
je constateren dat dat een grote keer ten goede is geweest, hoewel ik wat dat betreft niet
alles even gelukkig vind. Met name het Schoolstraatgebied blijf ik een blunder vinden. Een van
de negatieve kanten van de binnenstadsvernieuwing vind ik wat ik wel eens genoemd heb de steri
lisatie daarvan. Ik vind dat kleinschalige, marginale zaakjes In de binnenstad thuishoren, want
die bepalen voor een heel groot deel de sfeer daarvan. Pogingen van mensen om met heel weinig
middelen nieuwe zaakjes/ondernemingen te beginnen lukken soms wel en soms niet. Deze kleinscha
lige zaakjes worden echter - ik begrijp het dilemma ook wel - uit de binnenstad verdreven. Ik
vind dat de schaduwkant van de binnenstadsvernieuwing.
Ook over de overige stadsvernieuwing is wel wat te zeggen. Toen ik in de raad kwam was er
eigenlijk niets aan de hand, behalve dan de plannen voor de TransvaaIwijk. Ik kan mij nog goed
herinneren dat ik in een van mijn eerste commissievergaderingen aan wethouder Tiekstra vroeg
wat er met de Vegelinwijk zou gebeuren. Ik had de indruk dat hij wat lang moest nadenken waar
die wijk lag, maar toen zei hij: Niks! Nou ja, dy wyk sal wel eens plat gaan.
Er was sprake van een volkomen blanco situatie. Goed, wij hebben er in ieder geval wel een
steentje aan bijgedragen om daar de organisaties en dergelijke op gang te krijgen, hoewel dat
aan de andere kant je eigen speelruimte weer behoorlijk belemmerde.
De openbaarheid van bestuur Is ook zo'n punt. Voordat ik in de raad kwam - de geloofsbrief
was al goedgekeurd - wilde ik alvast naar de vergadering van de Commissie voor de Ruimtelijke
Ordening. Daar was echter geen sprake van, want die commissie was zo besloten als maar kan. Er
kwam zelfs een bode aan te pas om je er uit te zetten. Tegenwoordig kun je als burger zelfs het
eerste spreekrecht in twee instanties in de commissies krijgen. Ook de besluitenlijsten van b.
en w. zijn uiteindelijk - dat heeft wel heel wat jaren gekost - openbaar geworden. Of daarmee
ook alle besluitvorming meer openbaar is geworden is weer even een andere vraag, maar het is in
ieder geval wel een stuk controleerbaarder geworden.
Ik heb nog wat andere onderwerpen op mijn papier staan zoals emancipatie en minderheden.
In de tijd dat ik in de raad kwam waren dat onderwerpen die niet of nauwelijks aan de orde
waren. Op mijn terrein dan nog Camminghaburen en ook het niet doorgaan van Wiardaburen, wat
minstens zo'n belangrijke beleidsbeslissing van pakweg zes jaar terug is. Wat ook sterk veran
derd is - dat houdt daar ook verband mee - is het aanvankelijk tomeloze groeidenken dat door de
grote meerderheid van de raad werd voorgestaan. Ook die gedachte Is eigenlijk pas sinds kort
behoorlijk veranderd.
Maar jullie zijn toch ook altijd overal tegen? Dat is ook een van die veel gehoorde uit
spraken. Een begrijpelijke uitspraak. Feitelijk is het zo dat, als je de raadsagenda als voor
beeld neemt, je het met meer dan 90? van de voorstellen eens bent. Maar wat komt er in de pu
bliciteit? De zaken waar je het niet mee eens bent. Feitelijk is deze beeldvorming niet geheel
juist, maar wel begrijpelijk.
Is het niet frustrerend dat al jullie goedbedoelde moties - ik durf ze niet te tellen,
maar het zijn er tientallen geweest - worden afgewezen? Ja, soms wel. Zeker als het om moties
gaat die zo voor de hand liggen. Ik wil een voorbeeld noemen. Tijdens de discussie over de
herinrichting van de binnenstad - dat is al een tijd geleden - werd in de plannen het voorstel
gedaan om alle busroutes, zowel lokaal als interlokaal, in twee richtingen door de St. Jacobs-
straat te laten lopen. Zoiets kan niemand zich nu meer voorstellen. Wij kwamen toen met een
motie om dat maar niet te doen, maar die werd vlot afgewezen. Dat soort Idioterie is later wel
geruisloos uit de plannen verdwenen, maar het Is op zo'n moment wel eens frustrerend. Je denkt
dan al gauw: Ben Ik nou gek of...? (De heer Ten Hoeve: Je overdrijft nu wel een beetje, Piet,
want het ging om eenrichtingsverkeer.Nee, tweerichtingsverkeer met verkeerslichten.
Een ander voorbeeld is het wonen in de kazerne. Dat zou getthovorming betekenen. Een motie
daarover werd afgewezen. Nu is de kazerne het paradepaardje.
Een voorbeeld van recentere datum Is de onbetaalbare parkeergarage onder het 01dehoofster-
kerkhof. Een motie daarover samen met D66 werd afgewezen. Een paar maanden later is de
parkeergarage echter geruisloos uit de plannen verdwenen.
Onlangs nog hebben wij gevraagd om de plannen met betrekking tot Zalen Schaaf opnieuw te
overwegen. Een motie van onze kant daarover werd afgewezen.
Zo zie je de relativiteit van de plannen, want later trekt de zaak wel weer bij. Een voor
deel is wel dat de wethouder er nog eens extra induikt.
Vaak heb ik moties gebruikt om voor mij zelf een helder standpunt te kunnen formuleren.
Dat was een soort luiheid van mij, want ik was altijd te beroerd om mijn verhaal op papier te
zetten. De overwegingen van de motie kon je mooi gebruiken als checkpunten. Werd de motie
afgewezen dan kon je die altijd nog gebruiken voor het formuleren van een helder standpunt.
Soms hebben wij ook wel eens een motie ingediend om te plagen. Een enkele keer waren wij
het met de VVD eens. Voor PAL is het dan nooit een punt om voor een VVD-motie te stemmen.
Andersom is het wel anders. Het kwam wel eens voor dat mijnheer Bijkersma weer eens superhoog
van de toren blies bij een punt waar wij het eigenlijk ook wel mee eens waren. Als Ik dan een
motie indiende die helemaal in VVD-stijI was en argumenten bevatte die ik in de commissie
hoorde, dan was ik benieuwd hoe hij zich er onderuit draaide. En dat lukte dan tochl Kwam de
VVD niet met een motie, dan kwamen wij soms met een motie om eens te kijken hoe mijnheer Bij
kersma zich er nu weer onderuit zou draaien. Hij deed dat dan ook.
In die tijd waren wij natuurlijk ook wel een beetje "malicieux", vooral bij al die jonge
