- 12 -
wlis (Ibu). Gjin wunder, as men betinkt dat tbu-skoatten in ieartingefal hawwe fan 50 of 60
t ear Ii ngen per jier. De Ljouwerter skoallen foar ibu hawwe wol kantte enings pteatst by it
gemeentiike plan, mar harren opstelling is posityf: Wy wolte fierder meiprate en fierder mei-
tinke.
Yn de diskusje is it Ibu nochat oerstimd troch oare skoal len. Sa die bl iken dat it Ibu
absolut net hoi pen is mei fertinging fan it bes Iutfoarmingsproses. Elk jier utstet set it Ibu
fierder op achterstan. Wy wol le us soarch dêroer nochris utdriktik oan de wethalder foarlizze.
Harkje yn de kommende undersyksfaze goed nei de ynbring fan it Ibu en hatd goed kontekt mei de
sk oa t bestj oeren
De seisstannige skoallen foar middelber atgemien fuortset underwiis (mafu) hawwe pleite
foar it fuortbestean as kategorlale skoallen. Dat is net unbegryptik. Men is oan jins eigen
skoal Ie hechte; men foarmet mei elkoar in mienskip. En as dat in lytse mienskip is, dan is men
as skoal ie noch nammerste oantrek I ikerIt binne falide arguminten, mar op in tsjinfraach haw
ik gjin antwurd krigen. Hoe tinkt men as seisstannige skoallen oerlibje tekinnen? Want a. de
posysje fan it mafu si I troch de basisfoarming yngripend feroarje - ommers in mafu-diptoma is
gjin needsaeklik tagongsbew i is mear foar it ferfolchunderwi is - en b. yn de nije bekostigings-
striktuer si I it foar lytse skoallen in poepetoer wurde om de hoite boppe wetter te halden.
Hckker noarmen der krekt yn dy nije bekostigingsstriktuer nantearre wurde si lie is noch net
bekend. Mar as it leste besunig ingsutstet fan it ministearje der in yndikaasje foar jout, dan
I iket it net goed, want yn dat utstet wurde skoallen mei minder as 400 teartingen pekt.
Op dizze fraach nei de oer Iibbingskansen fan kategoriale skoallen hawwe wy trouwens fan de
freksjes fan VVD en D66 ek noch gjin antwurd krigen.
Dan de beide skoal lemiensk ippen, de RSG en de SSG, dy't ek in prottekrityk jun hawwe op
under oare it tempo fan de planuntwikkel ing en it untbrekken fan alternativenMen hat ek wiisd
op it gefaar fan grutskal igens en men hat in foarkar bl ike I itten foar in model mei twa skoal-
I em iensk ippen. Der is goed nei dykrityk harke. It tiidpaad is ferlingd en der komt in undersyk
nei a I ternati venMy tinkt dat wy ticht by elkoar sitte. It fersk i I sit him uteinlik op Irfcel-
fald of mearfal d. It wichtigste argumint foar beide skoal tern iend<. ippen is de grutskal igens fan
ien skoalorganisaasje. No kin in goed organisaasjemodel in protte neidielen fan grutskaligens
underskeppe. Wy binne us lykwois bewust fan it gefaar fan s intra I i saasj e en burckrasy, want dat
kin dêrmei net utstuten wurde.
In fraach foar de undersyksfaze is oft der by grutskat igens scks as in krityske grins
bestiet. Is In learlingeta! te neamen dêr't boppe men - oft it no om 3.000 of om 5.000
I ear li ngen giet - hoe dan ek op ien en itsetde organ i saasj emodel ütkomt?
Inkelfald of mearfald, in wezentlik punt bliuwt foar us dat twa skoal lemiensk ippen net
beide deselde skoattypen hawwe kinne soenen en dat de skoatkar dan dochs wer beynftoede wurde
soe troch in oanbod oan ferfol chop! ied ingen fan de twa fersk 11 lende skoallen. Wy halde dus üs
foarkar foar model 1 - hoewot't wy yn dekommisje even wifele hawwe - en wy fine dat dat jun yn
de besIutfoarming ek ta utdrikklng komme moat. Dêrnei geane wy de undersyksfaze yn: Wy mei us
foarkar foar ien skoal lemiensk ip en de skoal lemiensk ippen mei harren foarkar foar in model mei
twa skoal ien.
De alders, de iearlingen en it personiei fan it gymnasium hawwe it meast ütdrik I ik fan
harren heare I itten yn de diskusje. Ik haw a! oanjun dat ik it hiel begrypl ik fyn dat in
skoal Ie opkomt foar it eigen fuortbestean. De pine dat der gjin tekomst mear weiiein Is foar it
gymnasium dieitmen mei at ie oare skoallen. It kin lykwois net it ienige argumint wêze om dizze
operaasje of te blazen. It gymnasium hat oanfierd dat ien fan de wichtigste doel stel Iings dy't
wy mei us utstet foar eagen hawwe, nammentl ik it utstet fan skoatkar, foar de eigen Iearlingen
net relevant wêze soe. In argumint dat tsjinsprutsen wurdt troch in utfalpersintaazje op it
gymnasium fan 25. No giet it derby foar in part om in positive utstream, de learling stapt ut
frije wil oer, en foar in part om in negative utstream. Beide foarmje hja lykwois in
befêstiging fan it belang fan utstel fan de skoatkar. Ik fyn It in net skseptabel utfalpersint
aazje. Mar ja, men soe altyd noch sizze kinne dat 75? fan de Iearlingen wol te plak is.
It giet lykwois net allinne om de sittende Iearlingen. It giet ek om dy Iearlingen dy't no
net op dat skoaltype sitte dêr't hja wol op harren plak wêze soenen. Dat betsjut dat de talin-
ten net ta harren rjocht komme.
D66 skriuwt op unfatsoenlik suggestive wize dat "het gissen is naar de ideologische
achtergrond van het voornemen om het gymnasium op te heffen". Om't it in etiteskoatle is? Wy
binne hiet ekspl isyt yn us ideoligyske betinken. It giet us om it trochbrekken fan de miljeube-
paaldheid. Is it D66 der om te dwaan de mi Ijeubepaaldheld te hanthavenjen? Wy moatte der nei
gisse wêrom D66 yn 1986 noch fan herte ynstimde mei it foarmjen fan brede skoal Iemiensk ippen en
ek mei in doelstelling as utstel fan de skoalkar en dy doel stel I ings no ofdocht as: "egalitaire
sentimenten".
Hoewol't wy by it gymnasium net folie betrutsenheid oangeande dy aigemiene doelstelling
bespeurd hawwe, wotle wy dy skoaiie dêr dochs op oansprekke fanwege dat "grotere goed van de
externe democratisering". Wy meie dat allinne mar dwaan as wy de oertsjuging hawwe dat de gym
nasiale eintermen ek binnen de nije setting te heljen binne. Dy oertsjuging hawwe wy. Fansels,
in homogene ynstream wurket it meklikst, mar hckker underflning hat it fuortset underwiis no
hielendal mei differinsjaasje? Der wurdt ommers foara! wurke mei it "klassikale eenheidsworst
model". In homogene ynstream is neffens us lykwois net in absotüt betingst. In heterogene
ynstream is mooglik, mar it betingst is dan wol in hiel oare ynrjochting fan it underwiisiear-
proses. Oant safier us reisje op de krityk fanut de fersk il lende skoallen.
Op it ein fan myn ferhaal wol ik noch yngean op de opstelling fan VVD en D66 dy't sizze
dat beide moogtikheden wol kinne: in brede skoa! lemiensk ip, dêr't hja neat op tsjin hawwe, mar
ek kategoriale skoallen. Foar dat léste, sa is de redenearring, bestiet ommers belangstelling.
Wêrom soe men alders dy moogi ikheid untnimme?
Hj ir docht in foarm fan markttirken yn de diskusje har yntree: Lit de fraach it oanbod mar
bepale, de klant is kening, men mei net oan de konsumintefrij heid komme. De konsekwinsje fan
sa'n redenearring is dat, mocht der gjin fraach mear wêze nei ibu, dat skoaltype dan mar fer-
dwine moat.
It maatskiplik belang dat takend is oan de basisfoarming biiuwt yn sa'n diskusje dan un-
derbeljochte, trochdat men dy sa ekonomysk makket. It maatskiplik belang dat td<.end is oan de
basisfoarming is in algehiele kwal ifikaasjeferheging. Mear Iearlingen moatte in bredere op I le
ding krije op in sa heech mooglik nivo. Dat effekt berikt men allinne optimaal as Iearlingen
net al foardat hja oan de basisfoarming begun binne in stimpei opdrikt krije. It Iiket sa moai
frijheid, bl ijens; A en B. Mar it iene stiet it oare yn de wei. It is in wêzentlike oantaasting
fan wat der mei de basisfoarming berikt wurde moatte soe om te sizzen fan en brede skoai le
miensk ippen en ek kategoriale skoallen. Dêr lykje beide frsksjes noch net fan oertsjuge te
wêzen
Oant safier yn earste ynstansje de Onderbouwing fan us sentiminten.
Mevrouw Van Ulzen-Hzkker: Voorzitter, met betrekking tot het zogenaamde onderwijsbeleid
van het college van burgemeesters en wethouder hebben wij de afgelopen tijd...(De heer
Pruiksma: Meervoud andersom!) Wie wordt er hier leik? Ik was van plan om [eik te zijn. (De
Voorzitter: Gaat u maar verder!) Nou, dat hindert niets hoor, ik begin wel opnieuw. Iedere keer
als ik word onderbreken, dan begin ik opnieuw. (De Voorzitter: U moet er wel rekening mee
houden dat ik u dan ga onderbrëeenNou dan duurt het alleen nog maar langer!
Voorzitter, met betrekking tot het zogenaamde onderwijsbeleid van het college van burge
meester en wethouders hebben wij de afgelopen tijd van de zijde van de PvdA moeten horen dat de
wethouder Ada VI ietstra, die dit beleid namens het gehele college van b. en w. verdedigt,
hierop vad<. persoonlijk is aangevallen. Als dat waar is, dan vindt de VVD dit onterecht. Het is
onjuist om alleen de wethouder aan te vallen op deze voorstellen.
De andere kant van de medaille is de volgende. Zodra er kritische vragen gesteld worden
zijn het juist de PvdA-fractieleden die zówei zeggen ais schrijven: Dit is wantrouwen, u geeft
een vals beeld, wij storen ons erg aan de drik die wordt uitgeoefend, u vertroebelt de
discussie! Of zelfs, als zij ongelijk hebben,: De discussie is beneden peil! En ais apotheose:
Het gymnasium is een gepasseerd station! De discussie met de PvdA wordt er op die manier niet
gemekkei ijker op. Dat is vervelend, maar dat is ock niet goed. Het is wel te verklaren, zonder
zelfs maar socioloog te zijn.
In kringen van de PvdA is men heet weinig aan kritiek op de eigen dogma's gewend. Men
