- 14 -
heeft immers altijd gelijk. En natuurlijk is er kritiek. Niet alleen van de zijde van de VVD,
hoewel deze wel de eerste was die begrijpend kon lezen en haar bezorgdheid over het voorstel in
een heel vroeg stadium uitsprak.
Dankzij dit voorstel heeft Leeuwarden de laatste weken zeker in de landelijke belangstel
ling gestaan. De leerlingen hebben het heel efficiënt aangepakt; dat bleek vanavond ock nog. De
tckate en grote dagbladen hebben veel aandacht aan Leeuwarden besteed. Hele families hebben
ingezonden brieven geschreven. Daaruit konden wij vernemen dat het gedateerd is om de arbeider
te verheffen. Je denkt dan bij je zelf: Zeker slecht bevallen; mensen werden misschien wat te
zelfstandig in hun derken.
Er was ock een heel moedig ingezonden stik van de rector van het gymnasium. Terzijde, wij
delen zijn mening volledig. In dit stik In de Leeuwarder Courant keert hij zich tegen het
bevoegd gezag. En daar heb je in deze stad met dit bestuur heel veel moed voor nodig! In dit
verband wil de VVD de wethouder van Onderwijs de volgende vragen stellen. 1. Wordt de heer
Faber hiervoor zoals voor u te doen gebruikelijk is apart ter verantwoording geroepen? De
Voorzitter: Wilt u dit soort kwal if icaties, die een sterk insinuerend karsker hebben en die u
op geen enkele manier onderbouwt, achterwege laten?) Bij mijn volgende vraag zal ik de onder
bouwing erbij aanreiken. 2. Zal de wethouder zich in dat geval weer laten bijstaan door twee
ambtenaren, zoals dat ock gebeurd is bij het personeel van de Ferdinand Bolschoot? Dat is de
onderbouwing. In de Leeuwarder Courant wordt dat "behoedzaam opereren" genoemd.
Maar nog is de publiciteit niet ten einde. Gelikkig maar, want dan kun je nog eens lachen.
Op verzoek van de PvdA-fractie In Leeuwarden hebben twee leden van de Kamerfractie van de PvdA,
de heren Leijnse en De Pree - het is echt een familieaangelegenheid hoor! - schriftelijke vra
gen gesteld over het schrijven van de staatssecretaris. Zij eisen onder andere excuses. De
kosten van deze vragen zijn ongeveer f 15.000,maar misschien mag het wel een onsje minder
zijn. Dat geld had men de belastingbetaler kunnen besparen, zeker als ik u de vragen voorlees.
Vraag éen. Heeft u in antwoord op brief, nummeraan het LOZG een zeer uitgesproken
opvatting geformuleerd over - dat is interessant, want zij weten kennelijk meer dan deze raad -
zeer voorlopige plannen van de gemeente Leeuwarden ter zd<e van de structuur van het voortgezet
openbaar onderwijs in deze stad? Vraag twee. Behoort deze aangelegenheid ock maar enigermate
tot uw competentie of berust de verantwoordel ijkheid geheel bij het betrekken gemeentebestuur?
Vraag drie. Is het gebruikelijk dat bewindslieden hun opvatting geven over zeken die tot de
verantwoordelijkheid van andere bestuurslagen behoren? Vraag vier. Is het voor u gebruikelijk
dergelijke opvattingen te uiten in brieven aan willekeurige derden? Vraag vijf. Wilt u ter zzke
uw verontschuldigingen aanbieden aan het gemeentebestuur van Leeuwarden?
Zoals u zelf ock wel weet, voorzitter, zal het antwoord globaal op het volgende neerkomen,
er rekening meehoudend dat bedoelde staatssecretaris niet zo formeel maar gelikkig zeer
openhartig is: "De betreffende brief is niet aan u gericht, maar omdat u genoemd wordt heeft u,
uit hoffelijkheid, net zoals u dat zelf pleegt te doen neem ik aan, een afschrift gekregen.
Gegroet, Nel." Als Jk_ de kans kreeg zou ik er als staatssecretaris aan toevoegen: "Hier zijn
nog twee afschriften. Eén afschrift van de wet die zegt: De gemeente heeft als taak het open
baar onderwijs in stand te houden, en een afschrift waarop staat: Het gemeentebestuur heeft
niet de taek zich met de inhoud van het onderwijs te bemoeien. Wat betreft de door u geëiste
excuses, daar kunt u de boom mee in. Het zal er wel op neerkomen bovendien dat ik u zal moeten
verontschuldigen over zoveel malligheid. U kunt verzekerd zijn van nog een afschrlTt. Gegroet,
Nel."
Ik kom nu op de inhoud van het voorstel. Vooraf wil ik echter nadrikke! ijk stellen dat de
VVD voor instandhouding... Ik wil wel even wachten, mijnheer Pruiksma, totdat u k I aar bent? (De
heer Pruiksma: Nee hoor, gaat u rustig door!) U stoort mij namelijk, misschien wilt u even op
de gang verder praten? (Mevrouw De Haan-Laagland: _U stoort de hele raad, dus mask alstublieft
voort!) Nogmaals, Ik kom nu op de Inhoud van het voorstel, maar vooraf wil ik nadrikke! ijk
stellen dat de VVD voor Instandhouding van categoriaal onderwijs is. In deze stad betreft dat
dus het mavo, het lbo en het Stedelijk Gymnasium. Wij wensen hen een eigen bestaan toe en geen
verplichte eenwording.
Dat ik het misschien iets vécer over het gymnasium zal hebben komt omdat niet te onfkennen
vait dat deze school een heel bijzondere plaats inneemt in Leeuwarden en in de meest precaire
- 15 -
positie zit evenals trouwens de Wissesdwingermavo. Het voorstel van burgemeester en wethouders
is gebaseerd op de deelnota Voortgezet onderwijs uit de raamnota Onderwijsbeleid 1985. Er wordt
daarin voortgeborduurd op het toen ock al verouderde idee over de middenschool. Bent u klaar,
mijnheer Krol? Ik vind dat heel irritant. (De heer Krol: Voorzitter, is het verboden om tijdens
een raadsvergadering ock maar één opmerking te mek en?) Nee, dat is niet verboden maar wel
liefst zo min mogelijk. (De Voorzitter: Ik verzoek mevrouw Van UI zen haar betoog te vervolgen.)
(De heer Van Olffen: Op zo'n manier gaat de hele essentie van uw verhaal verloren!) Madct u
zich maar niet ongerust hoor, want ik kom strécs nog bij u.
Inmiddels beroepen burgemeester en wethouders zich ock op de toekomstige wet met
betrekking tot de basisvorming in het voortgezet onderwijs: "Plus loyal iste que la loie." De
wet moet namelijk nog worden aangenomen. De ophanden zijnde Wet op de basisvorming - bavo -
geeft in het geheel niet aan hoe de structuur van het onderwijs moet zijn. Deze wet geeft even
min aan hoe de vorming op welke school dan ock eruit moet zien. Juist in het kader van deze wet
is er wel degelijk ruimte voor de categoriale scholen. De basisvorming zal tot stand moeten
komen binnen de bestaande structuur van de school. Of, als u het ingewikkelder wilt, er zal
sprdce zijn van een inhoudelijke herdefiniëring van het onderwijs aldaar. Zeven bestaande
varianten worden gecomprimeerd tot twee of hooguit drie varianten. Dit alles binnen het
bestaande onderwijssysteem, waarbij bovendien iedere school haar eigen toelatingsbeleid moet
kunnen blijven volgen. De wet staat toe dat eigen scholen de eigen basisvorming regelen. Er is
derhalve geen spreke van één of meer brede scholengemeenschappen.
Waarom dan toch dit voorstel? Een voorstel waar bijna iedereen even ongelikkig mee Is.
Nagenoeg het hele onderwijsveld, de ouders, de leerlingen - daar ging het toch om in eerste
instantie -, de maatschappelijke instanties, de gehele gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
(gmr) verwerpen uw plannen. Het enige wat breed overblijft is de brede afkeer. U wordt alleen
gesteund door de Vereniging voor Openbaar Onderwijs. Als dit niet zo treurig was, dan zou je
bijna vrolijk worden van het feit dat die organisatie gelikkig niet je eigen medestander is.
Wij gunnen de wethouder die steun van harte. De VVD-fractie wil graag een duidelijk antwoord
van de wethouder op de vraag wat zij van plan is te doen met het unanieme advies van de gmr.
In steden waar de PvdA de meerderheid heeft moet je je als liberaal eigenlijk gaan afvra
gen of openbaar onderwijs nog wel de voorkeur verdient. Gezien de gemeentelijke beleidsdoelein
den, niet in het minst het benoemingenbeleid, lijkt bij zonder-neutraal onderwijs onder dezelfde
voorwaarden als het openbaar onderwijs steeds aantrekkelijker te worden. Zeer veel ouders
- lang niet allemaal liberalen - overwegen deze mogelijkheid of hebben misschien al stappen
ondernomen. Veel hangt af van de beslissing die vanavond genomen gaat worden. Ik wil het u ver
duidelijken. Als genoeg ouders dit willen - in dit geval zijn het er meer dan genoeg - dan kun
nen zij een school oprichten met een bij zonder-neutrale signatuur. De overheid moet hen zelfs
behulpzaam zijn met onder andere het gebouw. Natuurlijk, de gemeente kan hierin tegenwerken,
maar heeft slechts een adviserende bevoegdheid en kan zelfs door de landelijke overheid worden
gedwongen toe te staan dat zo'n school er komt. Dit alles overwegende wordt het steeds
moeilijker, voorzitter, om u in uw beweegredenen te volgen. Het lijkt wel of u willens en
wetens uit bent op een nieuwe schoolstrijd.
Het voorstel van de PvdA, gemaekt door de gemeentelijke ambtenaren van de afdeling Onder
wijs, gaat uit van de verkeerde vooronderstelling dat heterogene instroom zowel gelijke kansen
als een verbetering van de kwaliteit bevordert. In deze misvatting wordt de PvdA, tenminste tot
op vanavond, volop gesteund door het CDA. Wij hebben dat ock in de krant kunnen vernemen van
diverse raadsleden. Natuurlijk had mevrouw Doevendans onlangs gelijk - niemand sprëc haar ock
tegen - toen zij voldaan opmerkte: Het collegeprogramma is bijna letterlijk ons verkiezings
programma. Misschien dat nu eindelijk het CDA eens wil uitleggen, of misschien gewoon de
waarheid vertellen, hoe dat kan.
College, het lijkt wel of u een zeer discutabele maar vooral oude stellingname wilt ver
wezenlijken: De oude heerschappij van de politiek over het onderwijs. Met name het gymnasium
wordt door u in een uitzonderlijke positie of zo u wilt een uitzonderingspositie gedwongen, dat
dan ock dankzij uw toedoen elitair genoemd kan worden. Waarom wilt u dit doorzetten? Alleen
terwllle van het doorzetten? Of uit angst voor prestigeverlies? Met dit voorstel heeft uw
prestige sowieso al een deik opgelopen. Het kan toch niet de bedoeling zijn om door een fusie
