- 30 -
luut noodzcketijk Is om economisch te kunnen voortbestaan. Voor Leeuwarden zijn dit heet be
langrijke zeken. En wij zullen ons uiterste best moeten doen om de positie van Leeuwarden-
Landbouwstad overeind te houden. Dit betekent ock dat bij een fusie tussen CCFriesland en
Noord-Nederland geknckt zal moeten worden voor de hoofdvestiging in Leeuwarden. Kan het college
aangeven hoe het deze ontwikkelingen ziet en welke rol het daarbij speelt?
Als wij onze blik naar het zuiden keren en wij kijken langs de Avéro-resldentle, dan zien
wij het kruispunt Werpsterhoéc Bij dit kruispunt zal in 1989 gestart moeten worden met de bouw
van het hotel-restaurant annex congrescentrum van Van der Valk. Deze accommodatie kan voor
Leeuwarden veel betekenen. En ik doel dan niet alleen op de voorziening op zich, maar vooral op
de Ickatle: het snijpunt van de (op termijn) snelle verbinding over de weg naar het zuiden en
de (op termijn) te real iseren autosnelwegverbinding Amsterdam-Leeuwarden-Drachten-GronIngen via
Marssum-Bcksum-WerpsterhoekD66 vindt dat de mogelijkheden van deze tckatie verder moeten wor
den benut. Wij wijzen daarbij op de landelijke ontwikkeling van hoogwaardige bedrijventerreinen
langs autosnelwegen. Mijn fractie vindt dat Leeuwarden actief op die mogelijkheden moet inspe
len. Daarom vragen wij het college of het bereid is de mogelijkheden van het realiseren van een
hoogwaardig bedr Ij venterrei n op de Ickatle Werpsterhoekmet uitstekende aansluitingen op het
rijkswegennet, te laten onderzoden. Wij wijzen erop dat In onze visie een dergelijk bedrijven
terrein zowel qua karekter als wat betreft de grondprijsstelling duidelijk zal moeten verschil
len van het industrieterreln de Hemrik. Met een dergelijke ontwikkeling rond de Ickatle Werp
sterhoek, krijgt de stad een belangrijk brughoofd naar het zuiden. Dit zou ock belangrijk kun
nen bijdragen aan de ontwikkeling op termijn van Wlardaburen.
De economische ontwikkelingen In Leeuwarden zijn gunstig. De sociale situatie Is echter
uiterst zorgelijk. Naast een groeiende werkgelegenheid, een groeiende werkloosheid. Dat Is de
gespleten situatie in onze gemeente. En vooral als gevolg van rijksbeleid worden de verschillen
tussen de mensen die aan de onderkant zitten en de mensen die profiteren van de economische
groei, verscherpt. De solidariteit is ver te zoeken. Steeds meer gemeenten ontwikkelen beleid
om mensen die In de hoë< zitten waar de klappen vallen, de helpende hand toe te stëcen. In
Leeuwarden zijn wij met dat beleid al enkele jaren bezig. En met de resultaten van de Onder
zoekscommissie Armoedeproblematiéc zal worden getracht dit beleid nog verder uit te bouwen en
te verfijnen. De vraag die daarbij wel steeds sterker naar voren komt is: Hoe ver moet je als
lagere overheid gaan in het opvangen van de negatieve gevolgen van het rijksbeleid? Deze
situatie mag er niet toe leiden dat de negatieve gevolgen van een op dit punt falend rijks
beleid, worden afgewenteld op de lagere overheden. Actie In VNG-verband is dan ock hard nodig.
Is het college bereid hiertoe Initiatieven te nemen?
De Leeuwarder bevolking bedroeg In 1970 bijna 89.000 Inwoners. Daarna zette de daling in
naar slechts 84.457 in 1979. Sedertdien stagneert de bevolking van de Friese hoofdstad op en
rond de 85.000 inwoners. En de meest recente cijfers geven zelfs een dalende trend te zien.
Deze ontwikkeling Is zeer verontrustend, zeker In relatie tot de ontwikkelingen in de werk
gelegenheid. De Friese hoofdstad Is veruit het belangrijkste centrum van werkgelegenheid in
Friesland. Ruim 26? van de in Friesland werkzame personen werkt In Leeuwarden. Tegenover dit
cijfer moet worden gezet het stagnerende en zelfs dalende bevolkingsaandeel van 14? van de
Friese bevolking dat in Leeuwarden woont. Het verschil tussen deze percentages onderstreept het
belang van Leeuwarden als centrum van werkgelegenheid. Het toont echter ock het enorme aandeel
van de pendelaars (nIet-Leeuwarders dus) In de Leeuwarder werkgelegenheid. Dit bedraagt bijna
52?. Een zeer fors percentage dat even hoog is als dat van veel grotere plaatsen als Rotterdam
en Eindhoven: typische werksteden in een dichtbevolkt gebied.
De zojuist genoemde cijfers tonen het grootste probleem waar onze gemeente mee kampt. Aan
de ene kant een nog steeds groeiend pendel saldo dat een geweldig beslag legt op de Infrastruc
tuur en daardoor zeer veel kosten voor de gemeente met zich meebrengt. Aan de andere kant een
ernstig stagnerend inwoneraantal op een veel te laag niveau dat het financiële draagvlak van
onze gemeente uiterst smal maakt en de voorzieningen daardoor financieel voortdurend onder drik
plaatst. De enige oplossing voor dit probleem is dat al het mogelijke wordt gedaan om de woon
functie in Leeuwarden krachtig te verbeteren. Leeuwarden-woonstad, dat concept zal moeten wor
den uitgewerkt. In de visie van D66 zal de versterking van de woonfunctie In het beleid de sta
tus van absolute hoofdprioriteit moeten krijgen.
- 31 -
Om dit beleid goed vorm te kunnen geven zal ock voldoende Inzicht moeten bestaan in de
overwegingen van de mensen die wel in Leeuwarden werken, maar er niet (willen) wonen. Daartoe
heb ik een motie opgesteld, die Ik nu voorlees.
Motie VIII.
"De gemeenteraad van Leeuwarden, in vergadering bijeen op 12 en 13 december 1988,
overwegende:
- dat ruim 26? van de Friese werkgelegenheid zich in Leeuwarden bevindt;
- dat de werkgelegenheid in Leeuwarden nog steeds verder toeneemt;
- dat daarnaast de Leeuwarder bevolking In de jaren zeventig is gedaald van
89.000 tot onder de 85.000 inwoners;
- dat het inwonertal In de jaren tachtig tot op heden stagneert op en rond de
85.000 Inwoners circa 14? van de Friese bevolking);
- dat de meest recente cijfers voor de komende Jaren zelfs een dalende trend van
het inwonertal te zien geven en daarmee een verdere versmalling van het finan
ciële draagvlck van de gemeente Leeuwarden;
- dat deze situatie tot een nog steeds verder groeiend pendelsaldo leidt met een
onevenredig zware belasting van de gemeentelijke Infrastructuur en grote
financiële offers voor de gemeente Leeuwarden;
draagt het college op zo spoedig mogelijk aan de hand van reeds uitgevoerd en/of
nog uit te voeren onderzoek inzicht te geven in de achterliggende factoren van
de ernstig, structureel stagnerende bevolkingsontwikkeling en vervolgens
voorstellen te doen voor een integraal beleid, gericht op krachtige stimulering
van de woonfunctie In Leeuwarden
en gaat over tot de orde van de dag."
De motie is proforma mede-ondertekend door de heer Helns van de PAL-fractle. (De Voorzitter: De
motie is voldoende ondersteund en maakt deel uit van de beraadslagingen.)
Het oostelijke deel van de noordtangent is definitief van de baan. D66 hoopt dat dit ock
spoedig kan worden gezegd van het westelijke deel. Met het definitief achterwege laten van het
oostelijk deel doen zich aantréckel ijke mogelijkheden voor ten noorden van Bilgaard. Ik doel
daarbij met name op de woonmoget ijk heden.
In combinatie met het aan te leggen bos zou hier, naast het wonen aan het water in Cammlngha-
buren, het concept "wonen In het groen" kunnen worden ontwikkeld. Naast het realiseren van een
zeer aantréckelijk woonmilieu, zou het de harde stadsrand kunnen verzachten en door aansluiting
op de Gealanden en de Meenthe deze buurt enigszins uit het Isolement kunnen halen en tevens
kunnen bijdragen aan een stimulering van de gehele wijk Bilgaard. Is het college bereid deze
woon lek at ie alsnog op de mogelijkheden voor met name vrije sectorbouw te laten onderzoeken?
Van het noorden van onze stad keren wij terug naar de binnenstad. Veel activiteiten con
centreren zich hier. Het pleinafsluitend gebouw begint zich al duidelijk af te tekenen en over
een jaar zal het een belangrijke stimulans leveren voor het hoofdwinkelcentrum. Intussen is, na
een twee jaar geleden daartoe door D66 Ingediende motie, reeds besloten tot het op koopavond en
zaterdagmiddag autovr Ijmécen van de route Nleuwestad-WirdumerdljkWaarom is deze maatregel,
ondanks de toezeggingen van de wethouder, nog steeds niet geëffectueerd?
In de binnenstad Is ock een groot deel van het gemeentelijk apparaat gehuisvest. De reor
ganisatie van dit apparaat wordt momenteel voorbereid. Daarbij zal nadrikkelijk aan de orde
moeten komen de vraag welke teken tot de gemeentelijke overheid behoren en daarom in de totale
organisatie een plaats moeten krijgen. D66 spreekt nu reeds uit dat het Frieslandhal complex zal
moeten worden verzelfstandigd en dat het Woningbedrijf moet worden opgeheven, waarbij het
woningbezit moet worden ingebracht bij de Leeuwarder corporaties. Met dit laatste zou de
gemeente een belangrijke bijdrage kunnen leveren tot het stimuleren van verdere fusies tussen
