- 14 -
de precieze vindplaats nu verder willen aangeven?)
Bladzijde 4, vierde zin van boven. Kunt u aangeven waar In de toekomst opnieuw politieke
voorkeuren voortaan als een equivalent criterium - dat staat er - bij de afweging zullen worden
betrokken? Geldt dit ook voor zich hier nog te vestigen bedrijven?
Dan ook op bladzijde 4. Welke bedrijven heeft Leeuwarden od dit moment als sponsor en om
hoeveel geld gaat het dan? En Indien er zulke bedrijven zijn, per wanneer vindt dan een scree
ning plaats om bij de zogenaamde foute leveranciers vanaf een bepaald tijdstip geld dat ten
onrechte Is ontvangen terug te kunnen storten?
Bladzijde 5, tiende regel van boven. Kunt u toelichten wat u bedoelt welk extra effect u
verwacht op grond van verstrekte Informatie?
Het ontwerp-beslult, betreffende de overweging maatregelen In het perspectief van de wens
om Impulsen vanuit de lokale samenleving serieus te willen nemen. Op welke wtjze hebt u die
wensen met betrekking tot die Impulsen vanuit de lokale samenleving gelnventarIseerd? En kunnen
wij de resultaten daarvan ook In ons bezit krijgen? Ik kom nu op de diverse onderdelen van het
ontwerp-beslult.
Onderdeel I. Zoals het daar staat Is er natuurlijk geen sprake meer van een voorkeursbe
leid, het Is gewoon regelrechte boycot. Ik zou met betrekking tot de aankoop van produkten en
diensten van de FrontlIJnstaten het volgende willen opmerken. Is het u bekend dat met name de
FrontIIJnstaten economisch op zeer goede voet met Zuld-Afrlka staan? Waarschijnlijk staat men
In naam wel achter een boycot, In de praktijk echter In het geheel niet want men Importeert uit
Zuld-Afrlka en men exporteert vla Zuld-Afrlka.
Onderdeel II, de sponsoring van zogenaamde schone relaties. Het LOTA-voorkeursbeleld richt
zich alleen tegen Nederlandse bedrijven. Voor de grotere bedrijven betreft dat Shell, KLM, Uni
lever en Philips. Dan blijven wat grote bedrijven betreft alleen buitenlandse grote bedrijven
over. Eén van de prioriteiten van beleid, en terecht, Is de bestrijding van de werkloosheid.
Welke buitenlandse bedrijven hebt u Inmiddels benaderd om zich hier te vestigen? Siemens, BASF,
Mercedes, BMW, Japanse bedrijven? En als die zogenaamde besmette bedrijven zich hier nu willen
vestigen, weigert u dat dan of weigert u alleen eventuele sponsoring?
Onderdeel III, dat gaat over maatregelen etc. Ik denk dat u hier vermoedelijk bedoelt het
partijprogramma van de PvdA en dat Is natuurlijk het col Iegeprogramma en kennelijk onderschre
ven In zijn geheel door het CDA. (De heer Heere (weth.): BIJ welk punt bent u?) Ik ben aange
land bij onderdeel III van het ontwerp-beslult. Het ontwerp-beslult bevat 7 onderdelen en dan
hebben wij het nog niet over agendapunt 15a. Het gaat om onderdeel Romeinse drie, dus geen Chi
nese! Ik begrijp het gelach niet helemaal, want Ik meen te weten dat dit onderwerp redelijk
serieus Is. Nogmaals, onderdeel III over maatregelen enz. U hebt het hier vermoedelijk over het
part IJ programma van de PvdA. Dat Is natuurlijk het collegeprogramma en helemaal onderschreven
door het CDA. Mijn fractiegenoot, de heer BIJkersma, heeft nog niet zo lang geleden hierover
een vraag gesteld aan de heer Koopmans, maar die heeft toen geen antwoord gekregen. Ik zou dus
toch nog maar eens een poging willen wagen. Wordt dit zogenoemde voorkeursbeleid nu door het
CDA onderschreven? Want naar het schijnt heeft de heer Koopmans In 1986 gezegd dat met zo'n
beleid sprake Is van chantage-achtlge middelen. Is deze visie Inmiddels gewijzigd? Zou de heer
Koopmans alstublieft een tipje van de alles met de liefde bedekkende CDA-sluler voor ons willen
op 11chten?
Ik kom bij het bevorderen dat ook derden binnen de gemeente beleidskeuzes zullen maken
zoals geformuleerd onder I en II. U doelt dan op Instellingen en organisaties waarmee wij als
gemeente een subsidierelatie hebben. Hoe moeten wij ons dat eigenlijk voorstellen, want het
klinkt toch wel wat bedenkelijk. Mag De Harmonie geen zaal verhuren voor een She 11-congres? De
heer W.F. Hermans mag niet komen spreken In Zalen Schaaf? Op de plaatselijke bejaardensociëteit
mag geen Zuldafrlkaanse wijn worden geschonken en mogen geen dia's worden vertoond over Zuld-
Afrlka? De plaatselijke volksdansclub mag niet dansen op de wijze van 0 Sarte Marijs? En mag Ik
als voorzitter van de organisatie Vrouwen In de VVD, Pleter Dirk UIJs - de blanke Zuldafrl
kaanse caberetler die stelling neemt tegen de apartheid - niet uitnodigen omdat Ik dan anders
de subsidie verspeel uit de emancipatie- of bewustwordingspot?
Onderdeel V. BIJ aanbestedingen boven de f 100.000,— zal dus gecreend moeten worden. Is
de leverancier fout maar goedkoop dan Is er gelukkig niets aan de hand. WIJ boycotten alleen
als het te duur Is. Hier spreekt dus de ware koopmansgeest. Kost het echter f 900.999,75 dan Is
- 15 -
het gelukkig ook In orde. Al Is dan natuurlijk het bewustwordingseffect niet helemaal te meten
wat de Informatie hieromtrent teweeg heeft gebracht. Je kunt hooguit begrijpen dat gezien de
prijs de leverancier zich het een en ander bewust Is geworden.
Onderdeel VI. WIJ komen dan nu toch wel bij het heel kardinale punt, het LOTA-overleg met
de regering met betrekking tot de gemeentelijke autonomie. De gemeentelijke autonomie Is In
principe onbegrensd, althans tot daar waar het rijk zelf een taak op ztch neemt. Die grenzen
zijn niet helemaal zeker, maar dat neemt niet weg dat In de Grondwet staat dat niet tegen
rijksbeleid mag worden Ingegaan. In de Grondwet staat ook dat met betrekking tot nIet-wel geval-
llge besluiten de regering de bevoegdheid heeft deze te vernietigen, waarbij de zogenaamde
schorsing dan een voorloper Is op vernietiging. Op dit moment onderzoekt het kabinet of het
hier te nemen raadsbesluit vernietigd of ongedaan gemaakt kan worden. In deze kwestie Is
mevrouw Dales, minister van Binnenlandse Zaken en lid van de PvdA-fractle, het eens met het
kabinet en oneens met het aanvankelijke PvdA-fractle standpunt. Ik zeg met nadruk aanvankelijke
standpunt, want zeer recentelijk heeft de PvdA-fractle te kennen gegeven dat, sinds er In Zuld-
Afrlka een nieuwe wending plaatsvindt, dit besluit absoluut niet genomen moet worden. Natuur
lijk niet alleen daarom, omdat men ook In Den Haag weet dat a. 20 a 30 gelijksoortige beslui
ten, met als de bekendste voorbeelden Hilversum en Arnhem, geschorst en vernietigd zijn door de
Kroon en dat b. bedrijven die aan Zuld-Afrlka leveren niet de wet overtreden omdat het hier
buitenlandse handel betreft die Is toegestaan. Ik ben geneigd om opnieuw te vragen, Ik heb dat
bij een andere gelegenheid ook al eens gedaan, waarom opnieuw "plus loyalIste que la lol."
Als gemeentebestuur wilt u politieke criteria aanleggen die misschien over vijf Jaar
weieens tot merkwaardige consequenties kunnen lelden, want Je weet niet waar Je begint maar Je
weet evenmin waar Je eindigt. U schrijft dit beleid voort te wtllen zetten onder andere op ver
zoek van de zogenaamde verzetsstrijders. Maar de bedoeling van de L0TA Is geweest druk uit te
oefenen op de Zuldafrlkaanse regering, om die te laten begrijpen dat het verkeerd Is aan apart
heid vast te houden en wat mij betreft überhaupt het ooit Ingevoerd te hebben. Inmiddels heeft
de regering die boodschap begrepen en slaat nu duidelijk een andere koers In. En nu gaan wij
toch weer doorslaan! Dat heeft zoals wij kunnen verwachten eigenlijk een averechts effect. Er
moet mij echter nog Iets anders van het hart.
In het kader van het vredesbeleid heeft de PvdA zich vooral In Leeuwarden altijd volledig
Ingezet om de dialoog met de Oostbloklanden tot In het uiterste gaande te houden. Er zijn rei
zen ondernomen, vriendschapsbanden aangegaan en er zullen waarschljnltjk uitwisselingen plaats
vinden. Er zijn mensen die zeggen dat de geweldige omwenteling of eigenlijk revolutie die In
het Oostblok aan de gang Is te danken Is aan dit soort Initiatieven. WIJ allemaal In deze zaal
volgen natuurlijk die gebeurtenissen met spanning. WIJ verheugen ons erover en wij hopen dat de
omwenteling zonder meer bloedvergieten blijft doorgaan en dat het tot verbetering voor de be
volking zal lelden. Waarom wilt u nou diezelfde dialoog niet met Zuld-Afrlka?
Het kan toch niet zo zijn dat u meer sympathie hebt voor de voormalige regeringen In de
Oostbloklanden? De bevolking aldaar heeft die sympathie zeker niet. Zuidafrikanen spreken een
soort verbasterd Nederlands en u kunt hen dus nota bene zonder tolk uitleggen waarom apartheid
niet deugt en wat mij betreft nooit Ingevoerd had mogen worden. U kunt In de dialoog met Zuld-
afrtkanen heel ver gaan. Verder dan tot voor kort ten aanzien van de Oostbloklanden. Want daar
vonden wij dat wij de regeringen moesten ontzien en vooral respect moesten hebben voor afwij
kende meningen. Laten wij nu toch alstublieft een zelfde soort beleid of dialoog met Zuld-Afrl
ka proberen te bereiken en ophouden Zuld-Afrlka verder In een Isolement te drijven. Dat heeft
waarschijnlijk slechts negatieve gevolgen.
Tot slot met betrekking tot het voorstel van het college. Een ztch zelf serieus nemende
raad, die van tevoren weet dat een bepaald besluit niet de toets der kritiek kan doorstaan,
moet zo'n besluit niet nemen. Ik verzoek het college dan ook dit voorstel terug te nemen.
De heer Meerdlnk: Vanavond wordt In deze raad opnieuw een besluit genomen over economisch
voorkeursbeleid. Sinds de gemeente Leeuwarden lid Is geworden van de Vereniging LOTA staat het
standpunt van deze raad met betrekking tot Nederlandse bedrijven die contacten met Zuld-Afrlka
onderhouden wat de meerderheid van de raad betreft niet meer ter discussie. De raad Is zelfs zo
ver gegaan om bij wijze van voorbeeld een rechtstreekse oproep aan Shell te richten om 'm te