zijn moeten ook deze berichten kunnen lezen. Wat dat betreft sluit ik
wel aan bij motie 2 van de WD-fractie.
Draagvlak verbreden betekent ook dat je dit doet met je eigen
ambtenaren. Dat je faciliteiten aanbiedt, maar ook uitdrukkelijk het
gebruik daarvan promoot. Draagvlak verbreden betekent ook dat je op
zijn tijd zelf eens een keer Fries spreekt, dat kan afgewisseld
worden. Ik heb nog nooit een collegelid meegemaakt dat Fries in de
commissie sprak, althans niet in de commissies waar ik zit.
In de Stadsgids staan ook de openingstijden van afdeling Bevol
king vermeld. Is er een mogelijkheid om ook in de Stadsgids aan te
geven dat men het Fries kan gebruiken bij publiekgerichte taken van de
gemeente? Ik zou hier voor willen pleiten. Dit is een extra suggestie
die niet in de nota staat.
Het onderwijs is een heel wezenlijk punt bij taalbeleid. In
eerste instantie was de nota redelijk optimistisch over de situatie
van het Fries in het onderwijs, daar is gelukkig in de reacties wel
wat op afgedaan. Dat betekent dat er een actiever beleid nodig is. In
de Nadere Standpuntbepaling is daar ook wat aandacht aan besteed, wat
onze instemming heeft.
In de discussie de laatste keer in de commissie kwam ook nog de
gedachte van een opstapschool naar voren. Wij zouden die discussie nog
eens een keer terug willen laten komen in de Commissie voor Onderwijs
en Samenlevingzaken, om de voor- en nadelen te bekijken en te kijken
in hoeverre in Leeuwarden een dergelijke systematiek toepasbaar is of
al toegepast wordt.
Een punt van aandacht is ook het Leeuwarders. Het Leeuwarders
komt er in deze nota wat "suterich" af. Als gemeente is het heel
moeilijk om in het Leeuwarders een actief beleid in te voeren, omdat
die taal vooral een spreektaal is en veel minder een schrijftaal. De
overheid communiceert natuurlijk veel geschreven. Dat betekent niet
dat het Leeuwarders een minderwaardige positie zou moeten innemen. Het
Leeuwarders was vroeger zelfs de statentaal, maar is geleidelijk aan
afgegleden. Dat. betekent dat het Leeuwarders toch niet die positie
meer heeft die het had. Ik wil nadrukkelijk blijven pleiten voor de
positie van het Leeuwarders. In de Nadere Standpuntbepaling is in
ieder geval wel opgenomen dat er een mogelijkheid is om in de kuituur
producties nog eens een productie in het Leeuwarders te krijgen. Dat
onderschrijven wij.
Een andere suggestie die onze fractie doet is om de Pieter Jelles
Troelstrapriis toe te kennen aan iemand die zich actief heeft getoond
op het gebied van het Leeuwarder taalbeleid.
Tot slot, dan sluit ik aan bij de opmerking van de heer Bilker,
moeten wij niet al te "skiterich" doen als het gaat om het Fries. In
deze provincie wordt daar weieens te voorzichtig mee omgegaan. Ik denk
dat het Fries ook een heel positief element in onze kuituur is en kan
zijn. Wij moeten de mensen van buiten de provincie daar kennis van
laten nemen. Zeker als het gaat om de mogelijkheid van recreatie en
toerisme. Daarom wou ik ook afsluiten met een passage uit hetzelfde
gedicht van Pieter Jelles Troelstra:
20
Fan hy dy't him frij neamt as Fries,
Frysk yn syn taal bliuwt er it earst.
De heer Ybema: Voorzitter, de fractie van D66 vindt het belang
rijk dat de raad vandaag het gemeentelijk beleid op het punt van het
Fries en het bevorderen van de Friese taal en kuituur vaststelt. In
die zin hebben wij ook destijds de motie van de CDA-fractie die was
ingediend bij de algemene beschouwingen en ten grondslag ligt aan deze
beleidsnotitie van harte ondersteund.
De Friese taal en kuituur blijft altijd een wat gevoelig onder
werp, zeker voor de gemeentelijke overheden. Mijn fractie vindt dat
het college met deze beleidsnotitie en met de aanbevelingen die
daarbij zijn verwoord, zeker inclusief de aanbevelingen die op grond
van de Nadere Standpuntbepaling naar voren zijn gebracht, een voldoen
de evenwichtige benadering heeft gekozen en het beleid goed uitgeba
lanceerd aan de raad voorlegt. Een echte bijdrage aan de Friese taal
en kuituur zou eigenlijk via twee hoofdlijnen moeten lopen.
Dat betreft ten eerste de plaats van het Fries in het onderwijs.
Dat is dan met name de wettelijke plaats in het basisonderwijs en
straks hopelijk ook in het voortgezet onderwijs via de basisvorming.
Dat zijn hele essentiële dingen voor de toekomst van de Friese taal en
kuituur
Een tweede belangrijk spoor daarbij is dat er meer ruimte zou
moeten komen voor de media en dan met name de Friese regionale omroep
en in het bijzonder de Friese regionale televisie. Dat zijn belangrij
ke dragers en steuners voor een taal- en kul tuur be le idOp dat punt
zal met name de inzet gericht moeten worden de komende jaren.
Voor de rest is heel veel beleid wat op dit punt wordt ontwikkeld
te rangschikken onder het begrip "geveltsjefrysk" Op dat punt zie je
dat bij provinciaal beleid toch van een wat andere benadering sprake
is. Wij vinden dat het college zich in deze voorstellen niet schuldig
maakt aan dat "gevelts jef rysk" dat ook nogal wat risico's in zich
draagt. Want hoe je het ook wendt of keert het Fries heeft altijd het
risico in zich dat, zeker als het gaat in de vorm van "geveltsje-
frysk"het de psychologische afstand met de rest van de wereld ver
groot. Dat heeft ook economische effecten en die zijn bepaald niet
gunstig. Ook op dat punt moeten wij zeker beducht zijn. Dat hoeft er
niet toe te leiden dat wij niets doen en wij zijn dan ook gelukkig met
de voorstellen die nu voorliggen.
Over de verfriesing van de plaatsnamen van de dorpen binnen onze
gemeente denken wij dat daar de goede lijn is gekozen. Er is heel
nadrukkelijk gekozen voor instemming van de plaatselijke bevolking.
Wij hechten, met de WD-fractie, er aan dat dat ook een echte instem
ming van de bevolking is en dus niet getrapt via de Vereniging voor
Dorpsbelang. Met name gelet op die gevoeligheid lijkt het ons een heel
goede zaak dat, mocht een dergelijk voorstel uit een dorp naar voren
komen, dan bijvoorbeeld via een bepaalde vorm van referendum in dat
dorp, de echte mening van de dorpsbewoners wordt gevraagd over deze
zaak.
21
