Motie 5 ligt in dezelfde sfeer als motie 1 van de WD-fraktie en omdat
wij ons daar tegen hebben verklaard en hebben gezegd dat wij het een
goede zaak vinden om te kiezen voor een passieve beheersing als
functie-eis, gaat de keuze voor een actieve beheersing ons op dit punt
te ver.
Motie 6 daarvoor is al uitgesproken dat b. en w. met een notitie over
het fenomeen opstapschool als speerpuntschool komt in de commissie,
Daar zou dan heel goed de discussie opnieuw kunnen plaatsvinden. Dat
maakt deze motie overbodig.
De heer Meerdink: Even in het algemeen, ik denk dat reactie van
de wethouder zoals die begon, eigenlijk een bevestiging is van datgene
wat ik in eerste instantie naar voren heb gebracht. Het gaat er om,
zegt hij, dat je wat tussen de klippen door moet zeilen. Je moet wat
compromissen sluiten. Ondertussen heb je ook nog de situatie dat er
wat ophef is geweest in het recente verleden. Ik krijg daardoor de
indruk dat er tussen het formuleren van het Collegeprogramma 1986-1990
en het formuleren van de Notitie Fries kennelijk het een en ander is
gebeurd, waardoor tot een afzwakking is gekomen. In ieder geval, zegt
hij, strijdbaarheid werkt contra-productief. Maar als ik nog een keer
naar de notitie kijk op pagina 1 waar staats "It Nederldnsk wurdt,
sawol yn Frysldn as yn Ljouwert, hieltiten mear de dominante taal. Dit
foarmet in bedriging foar de posysje fan it Frysk en it Liwwadders."
Wat kan je hier nu anders uit concluderen dan dat die dominantie niet
vanzelf verdwijnt, maar dat er iets moet gaan gebeuren. Bij het
behandelen van de moties verwijt de wethouder de PAL-fractie enige
schijnheiligheid. Dat wil ik voor zijn rekening laten. Ik denk dat ik
een levend bewijs ben van iemand die niet zonder meer van het dominan
te taalgebruik af te brengen is.
Dan wat betreft de duimschroeven die wij zouden willen aandraaien
bij het beleid. Daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat niet om
duimschroeven aandraaien; het gaat niet om heel vergaande maatregelen
met dwang enz. Het gaat om de vraag: hoe consequent ben je in het
stimuleren van het Fries als gemeente Leeuwarden? Wil je alleen maar
dat het Fries als kultuurbezit behouden blijft of wil je dominantie
inderdaad terugdringen zoals in het collegeprogramma staat? Als je dat
wilt doen, zal je een actiever beleid moeten voeren, zal je een strin
genter beleid moeten voeren, dan nu wordt voorgesteld. Dat is eigen
lijk wat wij beogen.
Dan wat de moties betreft.
Wij zullen tegen de eerste motie van de WD-fractie stemmen. Dat
spreekt denk ik voor zich als je ziet dat wij motie 5 hebben geformu
leerd.
Motie 2 was ingetrokken.
Motie 3, heb ik begrepen, zou overgenomen worden, dus daar hoef ik
verder ook niets over te zeggen.
Motie 4, daar zijn wij tegen. Dat is een verdere afzwakking van
datgene dat nu wordt voorgesteld.
Motie 5, ik denk dat wij die moeten handhaven. De vraag die de heer
32
Herrema naar voren heeft gebracht van zou je diezelfde eis ook niet
voor bestuurders moeten hanteren? Ja, misschien wel, alleen verkeert
de gemeente niet in de positie om raadsleden functie-eisen te gaan
stellen. Er staan een paar functie-eisen in de Kieswet geformuleerd,
dat heeft met Nederlanderschap en met leeftijd te maken, dat is het
zo'n beetje. Daar staat niet bij dat een inwoner van Leeuwarden per sé
tweetalig moet zijn. De partijen kunnen als functie-eis stellen dat
raadsleden ook het Fries hanteren. Wat dat betreft is er bij de PAL-
fractie ook nog wat zendingswerk te verrichten.
Wat motie 6 betreft, heb ik begrepen dat de wethouder zegt dat wij dit
punt nog expliciet een keer aan de orde stellen in de Commissie voor
Onderwijs en Samenlevingszaken. Als ik dat goed begrepen heb, dan
kunnen wij deze motie intrekken. (De Voorzitter: Ik mag dus aannemen
dat motie 6 is ingetrokken.Ja.
De heer Kessler (weth.): Maar even de moties. Het woordje "c.q."
vervangen door "en" is wat mij betreft akkoord. Dus motie 3 kan worden
ingetrokken. (De Voorzitter: Motie 3 wordt ingetrokken.) Voor de rest
geen reden om op de heer De Beer te reageren.
Dat geldt ook voor de heer Bilker die alleen op de moties is
ingegaan.
De heer Herrema tot slot, misschien eventjes ter verfrissing, er
staat op bladzijde 8 van de Nadere Standpuntbepaling al dat actieve
beheersing van het Fries tot aanbeveling strekt bij het aantrekken van
nieuw personeel. Dus de suggestie die de heer Herrema net deed is al
beleid zoals in de notitie staat. Het is geen functie-eis, want dan
kan je alleen maar mensen benoemen die daar aan voldoen.
Dan kom ik nu bij de heer Meerdink. Hij zegt een reactie is een
bevestiging, dat klopt. Ik denk inderdaad dat wij het met elkaar
oneens zijn over de mate waarin je Fries taalbeleid moet voeren. Ik
constateer dat de PAL-fractie daarin duidelijk een extremere of een
wat radicalere visie heeft dan de meerderheid van de raad. Ik consta
teer overigens ook dat de heer Meerdink gelijk heeft dat de gemeente
raad niet kan verplichten wie dan ook in de raad Fries te laten
spreken. Mijn persoonlijke mening is dat op het moment dat raadsleden
een motie indienen met als inzet dat ambtenaren die in publiekgerichte
functies zitten Fries moeten praten of Fries leren te spreken, de
indieners die eis op z'n minst aan zichzelf mogen stellen. Zij zijn
net zo goed personen die als een brugfunctie tussen politiek en
bevolking dienen te functioneren. Kortom ik ben benieuwd wanneer de
leden van de PAL-fractie, ook al wordt deze motie niet aangenomen waar
ik vanuit ga, in deze raad Fries gaan spreken.
De Voorzitter: Aan de orde is de stemming. Ik breng eerst in
stemming de nog bestaande moties. Dat zijn motie 1 en 4 van de WD-
fractie en motie 5 van de PAL-fractie.
Motie 1 ingediend door de heer De Beer.
De motie van de heren De Beer en Burg wordt verworpen met 28
33
