bij de politiek. Door alle partijen is al onderkend en uitgesproken
dat de politiek dichter bij de burgers moet worden gebracht. Dankbaar
mogen wij zijn dat dit gat tussen bestuur en burgers niet is opgevuld
door een partij die welig tiert op dergelijke plaatsen, daarmee een
nog grotere bres slaande in onze democratie. Mijn fractie zal zich
blijven inzetten om waar mogelijk bij te dragen aan een betere afstem
ming op elkaar van burgers en bestuur. Mijn fractie wil daarom het
voorstel van de PvdA, voor wat betreft een onderzoek door de Thorbecke
Akademie, graag steunen.
Herwaarderingsbeleid van de gemeente Leeuwarden. Ook mijn fractie
heeft zich beijverd om waar mogelijk Haagse kringen te bewerken. Mijn
fractie ziet het herwaarderingsbeleid terug in het Collegeprogramma.
Wij willen in dit verband blijven pleiten voor een eigen politiek
puntensysteem, waarin de gemeente Leeuwarden zich nog bewuster bezig
gaat houden met alle mogelijkheden uit te buiten. Een gemeente die
weet waar haar sterke punten liggen en met zelfrespect die sterke
punten bekrachtigt, zal uiteindelijk blijken een winnaar te zijn op
meerdere fonten. Juist in Europa 1992 zal dat vruchten gaan opbrengen.
Mijn fractie wil dat zelfwaarderingsproces blijven steunen, voor zover
de eigen politieke grens dat toelaat.
Wij hebben als gemeente een schat aan cultuur binnen onze gemeen
tegrenzen. Het Fries eigene zal daarin een blijvende plaats moeten
innemen. Als nu echt kleinste fractie, D66 is veel groter gegroeid,
hebben wij in de collegeonderhandelingen gepleit voor een college
waarin de verkiezingsuitslag te herkennen was. Nu de PvdA en het CDA
de kar weer gaan trekken, zij het met een zwaardere portefeuille voor
het CDA, wenst mijn fractie college en raad Gods zegen toe en veel be
stuurlijke wijsheid voor ons allen. Als bestuur en burgers van deze
gemeente moge God onze Vader in Jezus Christus ons dat geven.
De Voorzitter: Ik neem aan dat voldoende bijeengegaard is om
dadelijk de tweede termijn in te gaan. Vraagt iemand in tweede termijn
het woord.
Mevrouw De Haan: Nog even kort, mijnheer de voorzitter. Ik begin
maar met de PAL-fractie. Omdat de PAL-fractie begon met de consta
tering dat het politieke debat zo essentieel was, vroeg ik mij onmid
dellijk af waarom zij aan dat politieke debat dan zo weinig inhoude
lijk bijdrage leveren. In de eerste plaats iets, want daar ben ik ook
heel nieuwsgiering naar, over hun oppositionele rol in het geheel en
over een oppostitieprogramma dat er aan zit te komen. Ik vroeg mij
even af, of ik mij daar een soort PAL-programma bij moet denken, want
wat kan het meer zijn als het niet gedragen wordt door de andere
oppositiepartijen. Of is het de bedoeling dat namens alle partijen in
de oppostitie, een term die wij overigens in de raad helemaal niet
kennen en wat dat betreft hier helemaal niet zo op z'n plaats is, een
programma is opgesteld. Ik vraag mij af wat een oppositieprogramma van
de PAL-fractie zou kunnen zijn.
Toen ik het net had over de inhoudelijke bijdrage aan de discus
18
sie, stoorde ik mij met name aan het gemak waarmee de PAL-fractie zich
daar op dit moment probeert vanaf af te maken met het verwoorden van
hun eigen rol. Iedereen weet dat het voor de PAL-fractie moeilijk is
geweest om in een stad met een links college hun eigen rol duidelijk
te maken. In de tijd dat Jan Willem Duijvendak hier nog zat, die u
zelf aanhaalde, gingen er inderdaad argumenten over de tafel. Nu wordt
het afgedaan met, men vindt in Leeuwarden de PvdA niet meer links.
Alleen PAL is dan kennelijk nog links, als ik de heer Heins mag
begrijpen. Ik vind dat uitermate zwak. Overigens is de PAL-fractie het
eens, begrijp ik, met alle prioriteiten uit het Collegeprogramma, dat
doet mij dan weer deugd.
Even naar de WD-fractie die haar teleurstelling uitsprak en vond
dat fracties niet uitgesloten mochten worden voor collegeonderhande
lingen, wat in ons geval gebeurt is. Overigens hebben wij als PvdA-
fractie wel gevonden dat iedere fractie een inbreng moest kunnen
leveren in het Collegeprogramma en alle fracties zijn daartoe ook
uitgenodigd, ook de WD-fractie. De heer De Beer heeft ook gezegd dat
hij het een beetje vreemd vond, dat de PvdA 3 zetels minder heeft en
toch 3 wethouders gehouden heeft. Dat is misschien raar als je het
vergelijkt met D66 die 4 zetels heeft gewonnen en geen wethouder heeft
gekregen. Afgezien van wat ik daarnet over gezegd heb, denk ik dat als
ik de situatie even terug haal van hoe het 4 jaar geleden was, toen
wonnen wij 3 zetels, toen hebben wij ook niet een extra wethouder
opgeëist, toen hebben wij ook gezegd van, ondanks de 3 zetels winst
gaan wij akkoord met dezelfde verhouding.
D66, moet ik zeggen, had een constructief verhaal. Een beetje in
tegenstelling tot de verklaring die indertijd afgelegd werd namens de
kleine fracties en ook een klein beetje de stukken in de krant. Ik
vond de teneur nu veel constructiever en ik hoop eerlijk gezegd dat
dat zo blijft.
Even nog alle analyses die gemaakt zijn na de verkiezingsuitslag.
Het CDA heeft daar ook aan meegedaan. Ik heb met name de analyse voor
zover het onze partij aanging, hier niet ter sprake gebracht, omdat ik
vind dat dat binnen onze eigen partij uitermate goed tot zijn recht
kan komen. Iedereen hoort daar via kranten en openbare discussies al
voldoende van. Ik wou daar, met opzet in dit geval, niet aan meedoen.
Ik vond de manier waarop de CDA-fractie het nu deed, helemaal vanuit
de houding van de PvdA verliest het contact met haar achterban, heel
gemakkelijk gezegd. Als wij praten over de betrokkenheid van burgers
bij de politiek, is dat een zaak die bij de PvdA geldt, maar evengoed
bij andere partijen. Het is in zijn algemeenheid een probleem. Dat heb
ik ook al in eerste instantie gezegd. Alle politieke partijen zullen
zich moeten realiseren dat de betrokkenheid van mensen bij de gemeen
tepolitiek minder is dan zij de afgelopen jaren is geweest. Wij zullen
gezamenlijk moeten zoeken naar oplossingen daarvoor. Het is dan heel
gemakkelijk om vanuit de verkiezingsuitslag te redeneren van, wij zijn
stabiel gebleven, dus wij doen het kennelijk op dat punt heel erg
goed. Te zeggen dat de PvdA het contact met haar achterban kennelijk
kwijt is. Dat wou ik nog even kwijt.