De hear Bilker: Om direkt mar mei de léste opmerking te begjin-
nen, ik tink dat mefrou De Haan in lyts nulnse ferskil makket oangean-
de myn opmerkings. Ik ha as CDA-fraksje net steld en konstatearre dat
de PvdA it kontakt mei de basis ferliest. Nee, ik ha sein, dat is it
meast hearde argumint foar it ferlies van de PvdA en dêrom haw ik dat
hiel düdlik koppele, Dat jildt net allinne foar de PvdA, dat jildt
foar alle partijen. Dat jildt ek bygelyks foar it CDA, want wat hjoed
de PvdA oerkomt dat kin yn 199A bygelyks it CDA, of wa dan ek, oerkom-
me en dat is de les üt dizze ferkiezings. Sa haw ik it formulearre.
Foarsitter, noch in oantal opmerkings oer de earste ynstênsje. De
opmerking fan mefrou De Haan oer it omfattend ündersyk fan de Thorbec-
ke Akademy dêrfan haw ik eigenlik al sein dat ik dat earst yn alle
rêst besprekke wolle soe yn de Kommisje foar Algemiene Saken. Benammen
ek wat wy dêrmei bedoele, wat de opset wêze moat en wat wy presys op
it each hawwe
It kreëren fan in seisde wethêlder, dy diskusje hat ek noch even
west, dat hat ek it CDA öfwezen. Wy hiene dêr yndie gjin ferlet fan
kwa taakomfatting en dan is het finansjeel ek net ferantwurde. Wat de
takomst nochris foar mooglikheden kreëert, kin wy hjir op dit stuit
natuerlik net oersjen.
Oer de hear De Jong it folgjende. De hear De Jong seit dat de
politike wil Üntbruts by de PvdA en CDA om in oare koalysje ta stan te
bringen, dat D66 düdlik kiest foar sintrum links. Ik tink dat dat
feitlik Ófbreuk docht oan de werklikheid, omt by dy kolleezjebesprek-
kings fan it begjin öf oan düdlik alle partijen oanwêzich wiene en dêr
yn de diskusjes meidien kinnen hawwe. Dan komt it my frjemd oer dat de
D66-fraksje sprekt fan: se koene dwaan en litte wat se woeneIk tink
dat dat net korrekt is wat it demokratyske hanneljen oanbelanget.
Dan wie der ien opmerking en dy hat my hielendal fernuvere. De
hear De Jong seit dat passaazjes üt it ferkiezingsprogramma fan de
PvdA sa yn it Kolleezjeprogramma pleatst binneIk tink dat de hear De
Jong even in foarfase mist hat. Fan te foaren hawwe der goede ünder-
hannelings west. Oer en wer binne teksten ynlevere. As de hear De Jong
it Kolleezjeprogramma even goed fergelykt mei it CDA-programma dan sil
hy dy opmerking fan sakrekt gau wer ynslikke.
Dan de hear De Beer fan de WD-fraksje. Wy fine it spitich dat de
WD-fraksje it Kolleezjeprogramma net ünderskriuwe kin. Hy makket
lokkich ek noch in komplimentearjende opmerking oan it adres fan de
CDA-fraksje, dat de CDA-fraksje middels wist binnen te heljen. Ik wol
de hear De Beer betankje foar dat kompliment.
Foarsitterdan oer de PAL-fraksje. Düdlik har profilearjend as
in opposysjepartij en öfsjoen fan in pear ynteressante opmerkings oer
telefoantsjes en sa, hat de hear Heins it belied ütstippele fan syn
fraksje. Se sille foarstellen kritysk beoardielje as opposysjepartij
Doe tocht ik by mysels, mar dat is ommers eigenlik de taak foar üs
allegearre. Fan riedsleden wurdt ferwachte dat sy serieus en kritysk
de ütstellen beoardielje. Dat is inherent oan it monistysk systeem.
Dus wat dat oanbelanget past de PAL-fraksje dêr krekt yn.
20
En dan komt yndied, en dat bin ik mei mefrou De Haan iens, de
opmerking fan, wy sille in eigen opposysjeprogramma as réaksje op it
Kolleezjeprogramma ynbringewat frjemd oer. PAL hat dochs in eigen
programma? Dêryn stiet dochs in helder formulearre belied, sa haw ik
it op syn minst begrepen.
De PAL-fraksje hie in düdlike foarkar foar in PvdA, PAL en D66
koalysje. In links kolleez je sa wurdt dat neamd. Mar wat is yn dit
ferban dan links? Lokkich jout de hear Heins seis in formulearring
foar links, dat is progressyf, dat is opkommen foar swakkeren, foar it
miljeu en de boarger tichter by it bestjoer bringeDan begryp ik wier
dy opmerking fan de hear Heins net, as hy seit it moat in links kol
leez je wurde mei PvdA-PAL-D66Ek yn earste ynstênsje haw ik sein dat
D66 pragmatysk is en jo kinne net altyd fan te foaren foarsizze hoe't
dat yn sa'n links kolleez je rint. Ik tink dat dat op himsels in
wankele basis wêze soe. Dy opmerkings fan wat links is, haw ik net
hielendal pleatse kinnen. De beskriuwing fan de hear Heins oer swakke
ren yn de maatskippij en de prioriteiten miljeu, sosjale fernijing,
mar ek eigenlik bestjoerlike fernijing om dy boarger tichter by it
bestjoer te bringen, dy prioriteiten stean ek goed fermelde yn it CDA-
programma. Ek bygelyks oangeande it buertbehear dat hy neamt. Ik
begryp net dat de PAL-fraksje fannemiddei sa CDA-ünfreonlik is en ik
tink dat yn de rest fan de fjouwer jier dat allegearre wol wat tafalle
sil
De hear De Jong: Voorzitter, er is door andere partijen veel zorg
uitgesproken over D66. Ik vind het een verheugende ontwikkeling dat er
de komende 4 jaar goed op ons gepast gaat worden, maar wij kunnen ook
goed voor onszelf zorgen.
Er is door mevrouw De Haan gesproken over bestuurlijke vernieu
wing en over het referendum. Zij doet daarbij het voorstel om dit in
maart 1991 bij de Statenverkiezingen te doen. Ik hecht er nogmaals aan
om te zeggen dat er een kant en klare D66-notitie ligt over het
consultatief referendum. Ik hoop van ganse harte dat er voor de
zomervakantie van het nieuwe college een voorstel in die richting gaat
komen
Wat de coalitievorming als zodanig betreft, daar is door de PvdA-
en de CDA-fraktie op gereageerd naar ons toe. Ik houd staande dat de
PvdA-fraktie en de CDA-fraktie onmiddellijk in feite die deur hebben
gesloten door een claim van 3 en 2 wethouder op tafel te leggen. De
CDA-fraktie zegt nu ook, voor ons hoefde een zesde wethouder niet. Dat
was voor ons dus op dat ogenblik duidelijk. Ik wil er nog aan toevoe
gen dat het niet zo is dat wij gaan zitten mokken in een hoekje. Als
al uit een verklaring in de krant van een paar weken geleden die
indruk zou zijn ontstaan, wil ik die uitdrukkelijk wegnemen. Wij
hebben altijd gezegd, ook bij de eerste vergadering van de collegevor
ming, wij zijn kritisch, maar te allen tijde constructief.
Dan wat betreft het punt van de brede scholengemeenschappen als
breekpunt in de onderhandelingen. Ik heb daarvan ronduit op een vraag
van een journalist gezegd, dat zou voor ons een breekpunt zijn. Ik heb
21
