gevoerde beleid, maar het legt wel nieuwe accenten, zoals wij die ook
in het PvdA verkiezingsprogramma konden aantreffen. Er staan een flink
aantal nieuwe zaken in het Collegeprogramma en op een aantal terreinen
is het vrij fundamenteel veranderd ten opzichte van het oude College
programma
Dat geldt bijvoorbeeld voor de gecombineerde aanpak van allerlei
problemen in het kader van de sociale vernieuwing. Dat geldt ook voor
de prioriteit die milieu heeft gekregen. Het preventiebeleid in het
hoofdstuk Openbare orde, een veel omvattender doelgroepenbeleid, de
grotere aandacht voor toerisme. Een totaal vernieuwd hoofdstuk over
cultuur en recreatie. Bij Volksgezondheid expliciete aandacht voor
prostitutiebeleid, gokverslaving, aidsproblematiek en opvang incest-
slachtoffers
Nieuw zijn bijvoorbeeld ook in het hoofdstuk Ruimtelijk ordening
de 7 criteria die voortaan in onderlinge samenhang gelden bij de
beoordeling van ruimtelijke plannen.
Maar ook de paragraaf over Volkshuisvesting en het buitengebied
zijn grondig herzien, waarbij bijvoorbeeld de noodzaak van het uit
brengen van een samenhangende visie op de ruimtelijke functie van het
buitengebied een nieuw punt vormt.
Ten slotte is ten opzichte van het oude Collegeprogramma een
duidelijke beleidslijn verwoord met betrekking tot de in acht te nemen
bandbreedte voor de algemene reserve en de wijze waarop met exogene,
respectievelijk endogene mee- en tegenvallers moet worden omgegaan.
Mijnheer de voorzitter, ik ben niet ingegaan op de benoeming van
raadsleden in diverse commissies. Ik heb dat bewust nog niet gedaan.
Dat is een apart punt op de agenda.
Tot slot, mijnheer de voorzitter, spreekt mijn fractie de wens
uit dat wij in deze nieuwe gemeenteraad tot een vruchtbare samenwer
king komen. Ik doel dan nadrukkelijk op alle fracties hier in de raad
en niet alleen de coalitiepartner. In de lijn van die intentie ligt
ook het voornemen in het Collegeprogramma om ieder kwartaal een
informele uitwisseling van informatie en ideeën te doen plaatsvinden
met alle fractiebesturen. Iedere fractie moet kunnen beschikken over
dezelfde informatie. Laat dan, op basis van zuivere argumenten, de
politieke discussies maar losbarsten.
De hear Bilker: Foarsitter, ek fan de kant fan de CDA-fraksje
graach in inkele opmerking oer yn earsten de ferkiezingsütslach, yn it
twadde plak de kolleez jebesprekkings en yn it tredde plak it belied
fan de kommende jierren.
De ferkiezingsütslach. As wy werom sjogge op de ferkiezings
ütslach dan wie dy foar it CDA posityf te neamen, want it kaam foar üs
fraksje wer op 9 setels del. Wy bleaune dus stabyl. As wy dat öfsette
tsjin de ütslach fan oare grutte partijen en as jo ek de ütslach fan
üs partij fan de öfrüne jierren dêrby belüke, dan kinne wy foar it
earst wer sprekke fan in posityf resultaat foar üs partij.
It is al memorearre troch mefrou De Haan, dat it spitich is dat
de opkomst by de ferkiezings, ek by de riedsferkiezinghieltyd leger
6
wurdt. Wêr leit dat oan? Dêr kinne wy allinne mar nei gisse. It soe
wêze kinne dat de boargers minder ynteresse krije yn de polityk of
harren der minder ferantwurdlik foar fiele. Oan de oare kant is it sa
dat troch it demokratisearringsproses yn East-Earopa dêr just tanim-
mende ynteresse te konstatearjen fait. Dat hat fansels sa syn reden.
Mar it tsjinoerstelde bart hjir. Dat hat fêst ek te krijen mei de net
mear altyd düdlike ferskillen tusken de politike partijen. In bepaalde
konsensusfoarming tredet op yn polityk Nederlên. Dat wie bygelyks ek
düdlik te konstatearjen by de programmas fan de politike partijen. De
listlüker fan de PvdA konstatearre by.de earste kolleezjebesprekkings
al dat programmas fan PvdA, CDA en PAL ticht byinoar leine. Dat lüd
wie fjouwer jier lyn noch net mooglik. It is foar de PAL-fraksje
miskien in hiele skok, mar ek dêr wint de griene kleur hieltyd mear
terrein.
Wol is der fansels ferskil te konstatear jen as wy sjogge nei de
ütgongspunten en de fisy wêrüt de politike partijen operearje. Dochs
sil dy lege opkomst en de disynteresse üs soargen hawwe moatte. Lykas
ek de dochs net te ferjitten oantal stimmen op in partij wêrby jo op
syn minst fraachtekens sette moatte by it begrip tolerênsje.
Al dit soarte fan aspekten sille yn de Kommisje foar Algemiene
Saken ris oan de oarder komme moatte en ik slüt my einliks oan by de
suggestje fan mefrou De Haan, al soe ik it dan earst yn de Kommisje
Algemiene Saken oan de oarder hawwe wolle.
Fansels sille de politike partijen yntern harren ek beriede
moatte oer hoe de kiezer oan te sprekken, hoe in belied te fieren dat
herkenber is foar de boarger.
Oer de spektakulêre winst fan D66 it folg jende. Foar D66 op
himsels natuerlik prachtich, mar it moat de polityk dochs reitsje dat
soks op himsels barre kin. In partij dy't allinnich troch har posysje,
foaral lanlik sjoen, sa winne kin sünder dat op alle punten ek wier
nei de dieden sjoen is, moat de oare partijen soargen jaan.
Wat gong der dan mis sadat D66 sa winne koe? It soe wolris sa
wêze kinne dat kiezers yn de mentaliteit fan, wy sjogge gjin ferskil
mear tusken dy partijen en lit üs dan no D66 stimme, dan dochs presys
oan jouwe wêr't it him oan skeelt. Dizze stim op D66 wie yn dit gefal
in proteststim. Benammen sa't it skynt rjochte tsjin de PvdA. Dat
blykt ek foar in grut part üt tal fan oare grutte stéden. Op dy wize
is in demokrasy dus in goed middel. De demokrasy korrizjearret himsels
dêrtroch. Dat makket tagelyk dat D66 in ünstabile faktor is yn it
politike spektrum. Yn 1994 ommers kinne dyselde stimmen wer werom gean
nei de PvdA of miskien wol nei de WD. Dat hinget der ek wol wat fan
öf, wa't dan wer in oansprekbere lieder hat. D66 sil him dus ekstra
bewize moatte om in stabile faktor yn polityk Nederltn en yn polityk
Ljouwert wurde te kinnen. Dat is net sa'n maklike taak, tinkt üs
De PvdA wie de grutte ferliezer. Lykwols dat fait noch te bes jen.
Ommers yn 1986 siet de PvdA al inkele jierren yn'e opposysje. Dy hie
doe in maklike posysje, koe altyd, foaral as besunings oan de oarder
wiene, rjochting Den Haag, rjochting CDA-WD wize. En yn 1986 wie dan
ek yn it hiele lan in grutte winst foar dy partij te boeken. De keunst
7
