eens winst op lange termijn in te houden. Alles heeft een
bestaanscyclus waarvan de kosten en baten van dat bestaan op
alle momenten bekend zijn. De lange-termijn-visie bepaalt de
korte-termijn-tactiek en niet omgekeerd. Politici en bestuur
ders bewaken uitsluitend de lange-termijn-agenda.
Ik zie dat vrijwel alles is gedecentraliseerd. Hiërarchie is
uit. Participatie, teamwork en netwerken zijn in. Het be-
stuursleven is overal relaxed omdat geen overload bestaat.
Gedecentraliseerde instellingen verplaatsen veel besluiten
naar de werkvloer. Deze instellingen werken flexibeler,
effectiever, efficiënter, innovatiever en produktiever en
kennen een hoge betrokkenheid en moraal bij de werknemers. De
organisaties zijn tamelijk plat. Kennis is in teamverband
georganiseerd en de taak bepaalt wie leiding geeft, wanneer,
waarvoor en voor hoe lang. Leiderschap is dus flexibel en
tijdelijk.
Ik zie dat alle besturen sterk marktgeoriënteerd zijn en
ondersteund worden door supersnelle informatie-uitwisseling.
Informatie verspreidt zich in geometrische snelheden. Er zijn
snelle informatieverwerkingseenheden die bijna alles in
prijssignalen vertalen. Miljoenen mensen kunnen hierdoor zelf
onderbouwd hun eigen besluiten nemen. De overheid hoeft
slechts beperkt in het marktmechanisme in te grijpen.
Een utopie. Van een sterk ideaaltypische soort. Utopieën
hebben echter vaak elementen van vroegtijdige waarheden in
zich.
Van alles wat ik heb aangeduid vraag ik mij af of ik er wel
voor ben, laat staan of ik er wel achter sta.
Niettemin zijn enkele kiemen van de door mij geschetste
ontwikkelingen nu al zichtbaar.
Sociale vernieuwing, Bestuurlijke vernieuwing en Bestuurlijke
organisatie zijn processen die ons de toekomst in stuwen.
Nieuwe wetgeving geeft ruimte voor verandering en is daar ook
op gericht. De beperkte en beperkter wordende middelen dwin
gen tot een herbezinning op nut, wenselijkheid en noodzaak
over het hele terrein van het overheidsbedrijf. Ingrijpende
beslissingen zullen op de korte termijn moeten worden geno
men. Beslissingen die sporen zullen trekken die het beeld van
de toekomst structureel mede zullen bepalen.
De toekomst blijft - ik heb de neiging te zeggen gelukkig -
raadselachtig, even raadselachtig als vaak het heden. Het is
maar goed dat de toekomst met één dag tegelijk komt. Stuur
manskunst blijft daarom geboden, vandaag en morgen.
Die stuurmanskunst wens ik u persoonlijk, de uwen en u als
raad voor 1993 van harte toe ook al zeg ik aan het eind van
8
deze laatste jaarrede in het spanningsveld tussen nu en
straks het Slauerhoff na:
Hoe kan ik zoo wanhopig klaar beseffen
Dat ik weer scheep zal gaan voor 't eind van 't jaar.
Mevrouw De Haan: Mijnheer de voorzitter, graag wil ik u,
namens de hele raad, hartelijk danken voor uw goede wensen
voor het nieuwe jaar aan ons gericht. Met de woorden van
Hegel uit 1806 hebt u aangegeven dat wij voor grote verande
ringen staan. Oude beelden, concepten, ideeën verliezen
steeds meer zeggenskracht. Om mensen te binden, om de samen
leving bestuurbaar te houden zijn nieuwe beelden nodig.
Centraal gaat het daarbij om de verhouding tussen overheid en
samenleving. De mondige geïndividualiseerde, geëmancipeerde
burger stelt hoge eisen aan zijn overheid. Wij staan voor de
geweldige uitdaging om een adequaat antwoord te vinden op de
eisen van de burger, onze klanten. Daarbij zijn inspirerende
beelden, concepten nodig om enthousiasme en energie los te
maken. U schetst zo'n beeld, een sterk ideaal typische uto
pie. Dergelijke beelden en dan met name de gedachtenwisseling
daarover zijn nodig om tot gezamenlijke streefdoelen te
komen. Dat zal van ons in 1993 de nodige aandacht vragen.
Een jaar, mijnheer de voorzitter, waarin u, zoals u het met
de dichtregels van Slauerhoff uitdrukte, weer scheep zult
gaan. Ongetwijfeld voor u een heel bijzonder jaar. Ik wil u
en de uwen dan ook graag namens de hele raad een creatief en
utopisch 1993 toewensen.
De Voorzitter: Er is bericht van verhindering van de heer
Schadé en de heer Ten Hoeve. De heer Sijbesma komt wat later.
Voor zover u gekeken hebt naar de agenda van volgende week,
hebt u wellicht de bemoedigende regel gelezen: indien nodig
kan de vergadering voortgezet worden op woensdag 27 januari
om 19.30 uur. Dat kan niet omdat wethouder Koopmans dan
inmiddels afscheid heeft genomen. Wij moeten ons er dus op
voorbereiden om in een tijdsbestek van 48 uur de agenda af te
wikkelen. Wij kijken wel op welk moment wij binnen die 48 uur
elkaar dan moeten activeren.
Ik heb verder binnen gekregen een schrijven van mevrouw De
Haan namens haar fractie, met het verzoek om aan de raads-
agenda van vandaag, met het oog op de actualiteit van het
onderwerp toe te voegen: Gelezen het besluit van Gedeputeerde
Staten van Friesland om de goedkeuring van de heropening van
de AVI te Leeuwarden te doen plaatsvinden.
9
