om op tijd klaar te zijn voor een confrontatie met de kie
zers. En daar zit natuurlijk wel een probleem. Na de vorige
raadsverkiezingen werd zorgelijk gesproken over de lage
opkomstpercentages en over de toenemende kloof tussen poli
tiek en burgers. In veel gemeenten ging men snel en actief
aan het werk en experimenteerde men met "nieuwe instrumen
ten". In Leeuwarden werd nog niet zo lang geleden een start
notitie bestuurlijke vernieuwing vastgesteld. Voorzitter, de
D66-fractie is ongerust over het voortgangsproces in onze
gemeente. Daarom willen wij er ook vanmiddag, bij het begin
van deze algemene beschouwingen, nog eens bij stilstaan.
Er is na 1990 door verschillende wetenschappers nogal wat
onderzoek gedaan naar de kritiek van de burgers op de lokale
politiek. Die kritiek zou je kunnen samenvatten door te spre
ken over de crisis van de lokale democratie. Het ontbreekt de
lokale politiek aan een duidelijk eigen profiel. In tweede
instantie ervaren veel burgers het poli-tieke systeem als
betrekkelijk ontoegankelijk en tenslotte wordt dikwijls ge
twijfeld aan de daadkracht, c.q. de daden van het gemeentebe
stuur. Modernisering van de lokale politiek is derhalve zeer
wenselijk.
De politicoloog Tops spreekt in een artikel in het tijd
schrift Openbaar Bestuur over het meer responsief maken van
de vertegenwoordigende democratie. Zeg maar, het meer raad
plegen van de burgers. Immers er is een te grote afstand
tussen de raad en de bevolking. Enerzijds herkennen de bur
gers zich niet in de besluitvorming, anderzijds zijn lokale
politici dikwijls niet goed op de hoogte van veranderende
opvattingen en voorkeuren van de burgers. Daarbij kan uiter
aard de positie van de rol als een beleidsbepaler worden
versterkt, maar de volksvertegenwoordigende functie van de
raad moet zeker niet worden vergeten. En in dat opzicht
betreurt D66 het zeer, dat een belangrijk instrument hierbij,
namelijk de instelling van een gemeentepanel, nog niet in
deze raad is behandeld. De grondgedachten zijn er, in een
eerdere fase van de Startnotitie lag er al een min of meer
uitgewerkt voorstel. Een unieke kans om als politiek een
samenwerkingsverband af te sluiten met bijvoorbeeld de Thor-
becke Academie.
Voorzitter, ik wil daar graag een motie over indienen.
"De Gemeenteraad van de gemeente Leeuwarden, bijeen
op 25 en 26 januari 1993 ter behandeling van het
Beleidsplan 1993-1996,
constaterende
dat er geen b. en w.-voorstel ligt voor de instelling
van een gemeentepanel.
32
overwegende:
dat via een gemeentepanel maatschappelijke "ken
getallen" ontstaan, waaraan gemeentelijk beleid
en diensten kunnen worden getoetst;
- dat een gemeentepanel een belangrijke bijdrage
kan leveren aan de betrokkenheid van de burgers
bij het bestuur;
nodigt het college van burgemeester en wethouders uit
om in 1993 een voorstel voor de instelling van een
gemeentepanel aan de raad voor te leggen
en gaat over tot de orde van de dag."
De motie is ondertekend door mijzelf.
(De voorzitter: Dit is motie nummer 5.)
Helaas voorzitter, zal de procedure bij de benoeming van een
nieuwe burgemeester nog niet ingrijpend worden veranderd,
gezien de politieke verhoudingen in Den Haag, hoewel er bij
het CDA nu enige beweging lijkt te ontstaan. In Leeuwarden
krijgen we er dit jaar mee te maken als u, voorzitter "scheep
gaat", om uw Slauerhoff-citaat maar aan te halen. Hopelijk
kan de vertrouwenscommissie een unanieme voordracht opstel
len. Dat de lokale politiek zich meer lokaal moet manifeste
ren, is voor ons volstrekt helder. En daarom vinden we het
een slechte zaak dat nog steeds niet een referendumverorde
ning is vastgesteld. Immers een referendum kan in gekwalifi
ceerde gevallen een uitstekend correctiemiddel zijn op be
sluitvorming in de raad. Zo langzamerhand is wel duidelijk
geworden dat kiezers bij een referendum hun eigen oordeel
volgen. Er is niet of nauwelijks sprake van het simpelweg
overnemen van het standpunt van de partij van eigen voorkeur.
Wij zeggen niet dat je voor elke zaak een referendum moet
houden, want daarvoor is het instrument te zwaar en te duur,
maar het is goed in elk geval een verordening vast te stel
len. Kan het college aangeven wanneer de verordening in de
raad kan worden behandeld?
Voorzitter, extra wegen zijn nodig. Te denken valt daarbij
ook aan de mogelijkheden van de moderne informatie- en commu
nicatietechnologie. Het meest bekende voorbeeld in dit ver
band is wel dat van de Amsterdamse stadsgesprekken. Wellicht
dat in de zeer nabije toekomst via de media in deze gemeente
scenariodiscussies, over hoe het nu verder moet met deze
gemeente, gevoerd kunnen worden. Wij hopen dar de nieuwe
lokale omroep Mercurius daarbij een belangrijke rol zal
spelen.
De politie staat voor een krachtproef, enerzijds moet de
33
