Blad 52
Verslag van de raadsvergadering van 2 juli 2001
De motie is ondertekend door de heer Boorsma namens de SP-
fractie.
We hebben aangekondigd te komen met een motie om een inci
dentele subsidie te verlenen aan de Stichting Respons, daar
de problematiek waar zij voor staan momenteel behoorlijk
groot is. Asielzoekers van wie de aanvraag afgewezen is,
keren niet altijd naar hun land van herkomst terug. Vaak
komen ze op straat terecht en verdwijnen ze in de illegali
teit. Dat geldt vooral voor mensen die niet terug kunnen
naar het land van herkomst, bijvoorbeeld omdat zo'n land
hen niet langer als onderdanen erkent. T.O.V.'ers heten ze
in het asieljargon (technisch onverwijderbare vreemdelin
gen) Vluchtelingenorganisaties, zoals Respons, trekken
zich hun lot aan. Maar op 1 april jl. is de nieuwe Vreemde
lingenwet ingetreden en die beoogt Nederland minder aan
trekkelijk te maken voor potentiële asielzoekers. Dat ge
beurt onder meer doordat de asielprocedure sterk wordt in
gekort en doordat degenen, die om oneigenlijke redenen ons
land trachten binnen te komen, eerder worden afgewezen.
Bijvoorbeeld is er voor hen geen mogelijkheid van beroep
meer, daar zal een afschrikwekkende werking vanuit gaan, zo
is de verwachting. Hoewel vriend en vijand over het alge
meen ingenomen zijn met deze verkorting van de procedure,
is al duidelijk geworden dat de wet een zorgwekkend neven
effect heeft, namelijk een sterke toename van het aantal
illegalen. Wanneer onder dit nieuwe regiem een aanvraag is
afgewezen, krijgt de betrokkene vier weken de tijd om het
land te verlaten. De verantwoordelijkheid voor vertrek ligt
bij hem of haar zelf. Na die periode kan men op geen enkele
voorziening van de kant van de overheid meer rekenen. De
Centrale Opvang Asielzoekers (COA) verwacht dan ook dat zij
het aantal AZC's met de helft kan verminderen. Dat zal mis
schien waar zijn, de verwachting is wel gerechtvaardigd dat
de opvang zich voortaan, deels althans, zal verplaatsen
naar de straat. Dan zal het waarschijnlijk niet uitsluitend
gaan om TOV's, mensen die niet terug kunnen, maar ook om
mensen die niet terug willen en de voorkeur geven aan een
onzeker bestaan in de illegaliteit. Dan ligt het scenario
voor de hand: een flinke portie menselijk leed op straat.
Kerken en burgerlijke gemeenten zijn bang dat hun middelen
en mogelijkheden ontoereikend zijn voor het opvangen van
deze mensen en dus vragen zij de overheid om structurele
opvangmogelijkheden. Maar het introduceren daarvan zou de
aantrekkelijkheid van een gang naar Nederland weer verho
gen. Daarvan zal immers het signaal uitgaan dat, als je
asielaanvraag wordt afgewezen, er toch wel bestaansmoge
lijkheden in Nederland aanwezig zijn. Het beste zou zijn om
de toetsing zoveel mogelijk te verplaatsen naar de regio
van herkomst. Maar zolang dat nog slechts een wens is, kan
de overheid de zorg voor mensen in nood, hoezeer ze ook ten
onrechte misschien een beroep op de Nederlandse gastvrij
Blad 53
Verslag van de raadsvergadering van 2 juli 2001
heid hebben gedaan, niet negeren en ook niet structureel
afwentelen op kerken of particuliere organisaties. Het is
een vicieuze cirkel maar aan een zekere noodopvang zal toch
niet te ontkomen zijn, wil de overheid althans voorkomen
dat ons land er een nieuwe bevolkingsgroep bij krijgt, een
nomadische. In het verleden heeft de gemeente Leeuwarden
incidenteel een bedrag geschonken aan de Stichting Respons
in het kader van deze problematiek. Gezien de ernst van de
ze situatie vraag ik dus nu de raad om dat bij Perspectief
opnieuw te doen. Eigenlijk is dat helemaal niet zo ver
gaand, want er zijn gemeenten die zelf opvang verzorgen. De
discussie is vooral ontstaan doordat het uitzetten van uit
geprocedeerde asielzoekers, met de inwerkingtreding van de
Vreemdelingenwet 2000, inhumane situaties met zich mee
brengt. Vreemdelingen, die in het bezit zijn van een ver
gunning, krijgen ongeacht welke vergunning, hetzelfde voor
zieningenpakket. En dat betekent dat vergunninghouders aan
spraak kunnen maken op bijstand, huursubsidie, kinderbij
slag, studiefinanciering e.d. Daarnaast hebben vergunning
houders recht op vrije huisvesting. Van vergunninghouders
kan de vergunning worden ingetrokken. Verliest men het be
roep wat hiertegen aangetekend is, dan worden de voorzie
ningen beëindigd en kan men op straat gezet worden. Dit
heeft tot gevolg dat deze doelgroep in een positie terecht
komt die voor de gemeenten niet wenselijk is. Zowel alleen
staanden als gezinnen kunnen op straat komen te staan. De
gemeente heeft als taak zorg te dragen voor al haar inwo
ners, daarnaast heeft de gemeentelijke organisatie de taak
om wet- en regelgeving uit te voeren. Hierdoor ontstaat een
tegenstrijdigheid, de invoering van de Vreemdelingenwet
2000 stelt gemeenten voor een tegenstrijdige keuze. Ener
zijds zijn gemeenten gehouden aan het feit de wet- en re
gelgeving uit te voeren, anderzijds heeft de gemeente haar
autonome zorgtaak, en daar wil ik vandaag speciaal op wij
zen
"De raad van de gemeente Leeuwarden,
in vergadering bijeen op 2 juli 2001,
behandelende de Perspectiefnota 2002 - 2005;;
overwegende
dat mede als gevolg van de nieuwe Vreemdelingenwet
het aantal asielzoekers dat in Leeuwarden op straat
terechtkomt met alle nare gevolgen van dien;
besluit
de Stichting Respons een incidentele subsidie toe te
kennen van f 50.000,-, te dekken uit de reserve
vluchtelingenbeleid;
en gaat over tot de orde van de dag."
De motie is ondertekend door:
mevrouw Uiterwijk Winkel namens de PAL/GroenLinks-fractie
de heer Krol namens de CDA-fractie, de heer Boorsma namens
