Blad 32 I
Verslag van de raadsvergadering van 3 juli 2001
Op 20 juni 2000 wordt een besluit in BenW genomen, waarin
besloten wordt dat het bestaande beleid wordt gehandhaafd.
Dit is de reactie op een notitie van ChristenUnie/SGP. Die
notitie is 12 juli 2000 in de Commissie Bestuur en Middelen
behandeld door collega Brok.
Conclusie van de discussie was dat alle fracties, behalve
Christenunie, zich achter het beleid van BenW stelden. Dat
is bijna een unanieme meerderheid. En daar mag het college
dan op vertrouwen bij de uitvoering.
Natuurlijk zijn er destijds tal van opmerkingen gemaakt,
met de nodige nuances. De D66-fractie zegt dan dat de frac
tie zich achter het BenW beleid stelt, maar zegt dat de
ambtenaar niet mag worden ontslagen, als die moeite heeft
met de nieuwe wet
Nee, het beleid is: wanneer een BABS moeite heeft, princi
piële bezwaren heeft tegen delen van de wet op de huwe
lijkssluiting, dan wordt de periode uitgediend en dan is
er geen sprake van een nieuwe benoeming. En daarmee geven
wij ook op onze manier invulling aan de in de parlementaire
behandeling genoemde praktische oplossing voor een BABS met
gewetensbezwaren
De NLP-fractie zegt op 12 juli 2000 in heldere bewoordin
gen, dat hij het terecht vindt dat het college vindt dat
geen beroep gedaan kan worden op de levensovertuiging, want
zo voegt hij er aan toe: dit mag geen vrijbrief worden voor
overtreding van de wet!
De heer Krol zegt dan, dat hij wel achter het collegebeleid
staat, maar voegt er aan toe, ik citeer: "de raad moet de
wetgeving uitvoeren zoals die uit Den Haag komt, want zo is
dat geregeld in ons land." Hij zegt dat zelf zonet ook
weer. In september bij de vaststelling van het verslag
voegt hij er dan nog aan toe: "gelet op wat er in de wet
staat, heeft de gemeente dat uit te voeren en als zodanig
is de CDA-fractie vóór het collegevoorstel."
Maar er speelt zich nog een element af op die 13e septem
ber, want het is een historische dag. Want de wet is dan
een dag ervoor, dus de 12e september aangenomen in de Twee
de Kamer. Het is dan nog onduidelijk of de gemeenten nu au
tonoom zijn of niet om ruimte te creëren voor gewetensbe
zwaarden
Maar het College van BenW mag er dan absoluut van uitgaan,
dat de hele raad, minus Christenunie, dit beleid steunt en
dat is van wezenlijke betekenis bij de verdere uitvoering.
De Tweede Kamer heeft in grote meerderheid, 107 stemmen
voor, 33 tegen, de wet aangenomen. De gemeenteraad steunt
in overgrote meerderheid het beleid van niet overgaan tot
herbenoeming voor trouwambtenaren die bezwaren hebben.
Blad 33 l>?
Verslag van de raadsvergadering van 3 juli 2001
Dan is het duidelijk dat BenW dat beleid heeft uit te voe
ren
Maar nu de centrale vraag: is er nu wel of geen ruimte voor
gewetensbezwaarden? Ja, die ruimte is ook in Leeuwarden, in
praktische zin op te lossen, wel te verstaan, maar zolang
als de periode duurt. Dat hebben we met zijn allen vastge
steld, zie het citaat van de burgemeester.
Maar, zo hoor ik van verschillende kanten, de staatssecre
taris heeft in de beide Kamers ruimte geboden voor gewe
tensbezwaarden! Ja, hij heeft dat bevestigd in een apart
schrijven aan de 2e Kamer, gedateerd 14 november 2000.
Daarin schrijft Cohen, dat het aan de gemeenten is om een
praktische oplossing te vinden, bijvoorbeeld in de sfeer
van vervanging of inroostering, zelfs eventueel door een
ambtenaar van een andere gemeente te vragen.
Leeuwarden, dat zijn eigen beleid al had, vraagt zich nu af
of er sprake is van een verplichting, of is de gemeente au
tonoom. Wethouder Brok heeft in de correspondentie met de
VNG in september 2000, toen al, gewezen op het feit dat
ruimte voor gewetensbezwaarden in strijd is met artikel 1
van de Grondwet. Het advies van de VNG van oktober 1999 was
trouwens ook al duidelijk hierover: dat elke, dat staat ook
weer in de brief van de staatssecretaris, aparte verorde
ning of regeling om ruimte te geven aan gewetensbezwaarden
in strijd is met de Grondwet.
Toch is in de Tweede Kamer door enkele partijen gepoogd om
ruimte te geven aan gewetensbezwaarden. Maakt dit nu na de
toezegging van Cohen wel of geen onderdeel uit van de wet?
Daar is van de kant van de VNG duidelijkheid over gegeven
in een brief van februari dit jaar. Die ruimte is er, door
middel van een praktische oplossing in een overgangsfase.
Maar die ruimte is niet opgenomen in de wetgeving, is niet
verankerd, omdat het simpelweg niet kan, want een apart
wetsartikel of elke regeling of verordening door de gemeen
ten om apart ruimte te creëren voor gewetensbezwaarden, is
tegen de Wet op de huwelijkssluiting en is tegen de Grond
wet
Dat blijkt namelijk nu uit de beantwoording van afgelopen
weekend van de vragen van de SGP in de Tweede Kamer.
Er wordt in deze beantwoording herhaald, dat de gemeenten
een praktische oplossing kunnen kiezen met het accent op
kunnen. Het is dus een advies. De minderheid in de Tweede
Kamer had gevraagd om ruimte, maar duidelijk blijkt dat dit
niet verankerd is, het is geen regeling, het is geen wets
artikel. Dat kan dus ook niet en dan is het incorrect om nu
te doen alsof Leeuwarden nu op het verkeerde spoor zit, of
nog erger, dat Leeuwarden het helemaal wel beter weet.
