Blad 14
Verslag van de raadsvergadering van 15 en 16 oktober 2001
hadden wij met elkaar nog nooit gehoord van het verschil tussen
een raadgevend en een raadplegend referendum, waar de heer Jacobse
nu op wijst. Dat is een nuanceverschil waar ik nog steeds, eerlijk
gezegd, het nut niet volledig van kan doorgronden, is er in geko
men sinds ook landelijk eindelijk de discussie loopt over de vraag
of we een referendum zouden moeten willen hebben op lokaal niveau.
Mijn partij heeft het altijd jammer gevonden dat er zoveel drem
pels werden opgeworpen voor het houden van een referendum. Dat is
ook in die verordening van 1993 het geval geweest. Het was een
compromis op dat moment, het maximaal haalbare, maar dat er geen
ruimte voor burgers was om het initiatief te nemen voor het houden
van een referendum, dat hebben wij altijd jammer gevonden. Wij
zijn blij dat er nu een voorstel komt om toch die verruiming in de
verordening op te gaan nemen. Het is aan de andere kant wel jammer
dat die Tijdelijke Referendum Wet het ons een stuk moeilijker
maakt om het ook op een heldere en duidelijke manier te regelen.
Het is dus verstandig van de NLP dat zij het eerst even vragen, om
dat ook op een duidelijke en heldere manier voor ons op te schrij
ven, want tot nu toe is het steeds zo geweest dat ons weer nieuwe
informatie over de landelijke regelgeving bereikte.
Wij steunen dit voorstel van de Nieuwe Leeuwarder Partij dan ook
van harte. Het had eigenlijk al veel eerder gemoeten, maar wat nog
veel belangrijker is, het maken van dit soort mooie verordeningen
en het hebben van mooie voornemens is prachtig, maar uiteindelijk
zullen we het ook een keertje moeten doen. We hebben nu al vanaf
1993 met elkaar afgesproken dat wij een referendum kunnen houden
in deze gemeente, er zijn vele onderwerpen geweest die daar ge
schikt voor waren, maar tot nu toe is er in deze raad nog nooit de
politieke wil geweest om het toe te passen.
De heer Boorsma: Het is niet alleen een maatregel, zoals die nu
voor ons ligt, die het vertrouwen van de burger in de politiek
terug zou kunnen brengen, maar het is natuurlijk ook een open be
stuur, een eerlijk bestuur en ook een coöperatief gemeentebestuur
dat er aan bij moet dragen. Ik denk dat dat deze collegeperiode
niet altijd het geval is geweest. Dus moeten wij het op andere
manieren tot stand proberen te brengen. Wij hebben steeds de ini
tiatieven, die de burger wat dichter bij de burger brengen, ak
koord bevonden, ons er positief over uitgelaten. Wij zien als het
gaat om de hele vernieuwing van de lokale democratie veel minder
in de voorstellen die Elzinga doet, die vooral in de institutione
le sfeer zijn en die geen oplossing bieden voor de geconstateerde
problemen. Wat dan wel? Ons inziens is er vooral een andere op
stelling van het raadslid zelf nodig en ook organisatorische maat
regelen richting de burger en niet alleen organisatorische maatre
gelen binnen het gemeentelijk apparaat zelf.
Wij staan daarom ook positief tegenover dit voorstel dat hier nu
voor ons ligt. De huidige TRW brengt nogal wat drempels met zich
mee. Wij zouden ons dus voor kunnen stellen dat naast het voor
stel, dat nu voor ons ligt, het college ook uit nodigen om eens te
kijken wat de mogelijkheden zijn en die eens op een rijtje te zet
Verslag van de raadsvergadering van 15 en 16 oktober 2001
ten, die het correctief referendum biedt om dit zo uitgebreid mo
gelijk op de Leeuwarder situatie van toepassing te laten brengen,
aangezien er nogal wat haken en ogen aan zitten die het voor de
burger niet gemakkelijk maken om met dusdanige voorstellen te ko
men
De heer Stoker: Mijn fractie is nooit enthousiast geweest over het
referendum en ik denk dat er ook niet zoveel burgers zijn die er
wel enthousiast over zijn. Immers er is van de huidige verordening
ook nog nooit gebruik gemaakt. Ik heb er dan ook weinig behoefte
aan om middels allemaal wijzigingen dit te gaan promoten en zo de
burger als het ware te pressen om dit vooral te gaan doen. In het
voorstel wordt de term 'volkssoevereiniteit' ten tonele gevoerd en
die term behoort tot het jargon dat te herleiden is tot de Franse
revolutie, het is een term die het altijd goed gedaan heeft in
anarchistische kringen. Het staat voor iets waar ik weinig affini
teit mee heb. Het bestuur wordt er echt niet beter van wanneer de
burgers zich regelmatig kunnen uitspreken over enkele weinig genu
anceerde stellingen. Wij zijn dan ook niet voor dit voorstel.
De heer Van Mourik: In de commissiebehandeling zijn wij uitgebreid
ingegaan op de voor- en nadelen van referenda. Wat net zo goed dat
je kunt zeggen dat het de betrokkenheid van de burger bij de loka
le politiek vergroot, kun je ook zeggen dat het de stroperigheid
in de hand kan werken, dat het instrument vaak wordt ingezet om
beleidsvoornemens tegen te houden en derhalve vernieuwing in de
weg kan staan. Ik heb in dat verband gewezen naar de situatie in
Zwitserland, een land met een zeer uitgebreid referendumstelsel,
maar ook het land waar als laatste het vrouwenkiesrecht werd inge
voerd. Dat is ook iets waar we naar moeten kijken.
Als je zo tegen het stelsel van referenda aankijkt, dan is bij ons
het evenwicht verschoven naar het zo minimaal mogelijk invullen
van het gebruik van het referendumstelsel. Dat houdt in dat wij
geen behoefte hebben aan een lokale ophoging van datgene wat de
landelijke overheid voorschrijft. Dit houdt niet in, want die kop
peling legde de heer Jacobse terecht, dat de VVD-fractie geen aan
dacht zou hebben voor bestuurlijke vernieuwing, er geen affiniteit
mee zou hebben. In dat verband wil ik even herinneren aan moties
die wij hebben ingediend om bijvoorbeeld de wijkbewoners van Leeu
warden-West en de dorpen om Leeuwarden-West heen actief te betrek
ken bij de planprocessen die daar aan de gang zijn en aan moties
van onze kant met betrekking tot de planning en control-cyclus
Wij willen daar graag actief in meedenken, maar het referendum
stelsel geven wij in onze bestuurlijke vernieuwing een onderge
schikte rol.
Daarom zullen wij het voorstel niet steunen.
De heer Krol: Er is in de commissie al gezegd dat het natuurlijk
een partij zoals de NLP valt te prijzen dat zij met dit soort ini
