Blad 6
Verslag van de raadsvergadering van 29 oktober 2001
hanteren van eigen interpretaties van de situatie en door afstand te
nemen van collectief genomen beslissingen, zelfs nadat daarover al
formeel besluitvorming had plaatsgevonden.
In zaken waarvoor andere portefeuillehouders verantwoordelijk waren,
begon zij eigen initiatieven te ontplooien zonder de wethouders
daarin te kennen of pas achteraf en met voorbijgaan aan mogelijke
financiële consequenties voor de gemeente. Ook dat heeft gespeeld in
het geval van de aanpak van het onderzoek naar de brede risico
inventarisatie, waarmee de raad heeft ingestemd. Er werden door de
burgemeester, buiten medeweten van de andere collegeleden om,
verregaande besprekingen gevoerd met een extern adviesbureau.
Maar ook in'andere gevallen hanteerde zij opvattingen die afwijken
van de gebruikelijke omgangsvormen in de bestuurlijke verhoudingen.
Zo pleitte zij voor eigen vormen van verslaglegging van de college
vergaderingen en voor huisvesting buiten het Bestuurscentrum.
Dit alles heeft de eenheid van beleid in het college geschaad en de
collegiale verhoudingen ernstig onder druk gezet.
Na de zomer van dit jaar hebben wij ons afgevraagd hoe het voort
duren van deze situatie zou moeten worden afgewogen ten opzichte van
het algemeen belang. Dat is immers gediend met een burgemeester, die
het gezag uitstraalt dat nodig is voor dit ambt en die als bindende
factor de samenhang in het college bevordert: kwaliteiten die van
belang zijn om in te zetten voor de toekomst van Leeuwarden. Wij
hebben op grond van de procesgang, die ik hiervoor heb geschetst,
moeten concluderen dat het zo niet langer ging en dat met ongewij
zigde voortzetting van de situatie het belang van Leeuwarden verder
zou worden geschaad.
Hoofdlijnen in analyse en standpuntbepaling
Ik vat enkele belangrijke analyses en conclusies samen.
Het is de taak van de burgemeester om een 'goede behartiging van
de zaken van de gemeente' te bevorderen. Zo staat dat in de
Gemeentewet
Als voorzitter van de raad en het college vervult de burgemeester
een aantal functionele rollen, die het beste kunnen worden
gekarakteriseerd als de bindende factor in elke van deze bestuur
lijke gremia. Wat de burgemeester tot primus interpares maakt, is
het vermogen om een evenwichtige balans te vinden tussen leiding
geven en te functioneren als teamplayer.
Er is van de zijde van de andere collegeleden veel geïnvesteerd
in het verlenen van advies en ondersteuning bij het vinden en
doorvoeren van verbeterpunten.
Ondanks de ingezette trajecten is van verbetering onvoldoende
mate blijk gegeven. Wat valt te betreuren, is dat de burgemeester
overwegend externe factoren aanvoert als verklaring hiervoor. De
werpt het onterechte beeld op van Leeuwarden als een stad met een
problematische uitstraling.
In de praktijk waren er vraagtekens te zetten bij bepaalde
aspecten van het 'handwerk' van een bestuurder, zoals het
voorzitten van met name het college. Door onvoldoende sturing te
Verslag van de raadsvergadering van 29 oktober 2001
geven aan de vergaderingen heeft dit geleid tot onnodig veel
energieverlies bij de collegeleden.
Het is voor de gemeente van groot belang om een goede entree te
hebben bij hogere overheden en in politiek Den Haag, daar waar
het gaat om het behartigen van gemeentelijke belangen en het
binnenhalen van financiële steun voor de vele, vaak majeure,
projecten die de gemeente ontwikkelt. Deze boegbeeldfunctie van
de burgemeester van de hoofdstad van deze provincie zou er toe
moeten leiden dat de status en positie van Leeuwarden in het
noorden en landsdelig zou zijn versterkt. In het bestuurlijke
circuit bereikten ons signalen dat er gerede twijfel ging
ontstaan aan het rendement van het inzetten van deze burgemeester
voor die cruciale activiteiten.
Het is tegen deze achtergrond dat wij tot het inzicht zijn gekomen
dat het zo niet langer kon, omdat wij evenveel belang hebben bij een
gezaghebbend functionerer.de burgemeester als de persoon in kwestie
zelf. We hebben lang, misschien wel té lar.g, de burgemeester in
Leeuwarden ondersteund in haar pogingen om zich te bewijzen en in de
zware rol van dit ambt te groeien. Er is van veel kanten - zowel
bestuurlijk als ambtelijk - geïnvesteerd in het aanreiken van
verbetermogelijkheden. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat deze
ontwikkeling onvoldoende perspectief bood en daarom hebben wij de
stappen moeten zetten die u allen bekend zijn.
Afgezien van een enkel voorbeeld ter toelichting hebben wij ons in
deze beschouwing bewust onthouden van het expliciteren van details.
Het vermelden van specifieke incidenten heeft naar ons idee geen
toegevoegde waarde, omdat ze een afgeleide zijn van de structurele
factoren die zijn genoemd, maar ook maakt mijn betoog voldoende
duidelijk maakt dat er geen sprake is van één specifieke aanleiding
om de samenwerking op te zeggen. Het gaat om een heel complex van
factoren, dat zich vanaf het begin van het aantreden van de
burgemeester heeft aangediend en dat helaas, ook na de inwerkperio-
de, onveranderd is gebleven.
We zijn ons bewust van de verstrekkende gevolgen van de afweging die
we hebben moeten maken. Een dergelijk ingrijpend besluit neem je met
zijn allen en je neemt het niet zonder pijn in het hart.
Ook door de hele commotie die in de media is ontstaan, is het blik
veld verlegd naar bijzaken, die de aandacht afleiden van wat er in
Leeuwarden werkelijk aan de hand was.
Mevrouw Van Maaren beschikt zonder meer over kwaliteiten die haar
tot een sociaal en maatschappelijk betrokken mens maken, en waarmee
ze zich voor onze gemeente heeft willen inzetten. We hebben daar als
wethouders in onze verklaring melding van gemaakt en daar willen wij
in dit betoog niets aan afdoen.
Het is niet gelukt moeten we vaststellen, en dan moet je, hoe
pijnlijke een dergelijke conclusie ook is voor de persoon in kwestie
én voor het bestuur van Leeuwarden, een oplossing vinden om op een
waardige manier uit elkaar gaan. Wij menen deze - na overleg met de
