Blad 55
Verslag van de raadsvergadering van 12 januari 2004
Blad 56
Verslag van de raadsvergadering van 12 januari 2004
CO
Je gaat je op de hoogte stellen en wat je er van weet. Aanvanke
lijk was de PvdA er voor emancipatie van de arbeidsklasse. Mijn
eerste optreden in de politiek herinner ik me nog als de dag van
gisteren. In de verkiezingstijd. In de Bres voor de Ouderenbond
van de PvdA. Allemaal oud AJC-ers. Mensen die allemaal nog gehoord
hadden van Domela Nieuwenhuis als hun Messias. Die de slogans nog
gekend hadden van alle productiemiddelen in de handen van de Staat
en bezit is diefstal. Daar trek je natuurlijk geen stemmers mee
voor de NLPMaar het was er wel geweldig. Professor Nauta, een
chagrijnige marxist, die zegt in het boekje over culturele armoede
en politieke cultuur (let wel op die combinatie)het is niet van
belang wie de productiemiddelen in handen heeft, het gaat om de
macht over de communicatiemiddelen. In de zes jaar in de gemeente
politiek heb ik inderdaad gemerkt dat het uitermate belangrijk is
door te dringen tot de communicatiemiddelen. De macht van de
media. In de politiek speelt macht een ontzettend grote rol.
Volgens de psycholoog Adler is het in een mensenleven een
drijvende factor. Nietsche 'Wille zur macht'Cannetti kreeg voor
zijn boek 'Massa und Macht' de Nobelprijs. En Buve, de filosoof
hier in Leeuwarden, heeft een boek 'Macht und sein' (macht en je
bestaan)Het verkrijgen van die macht tot die media is nooit een
doelstelling van de NLP geweest. Het zou ook moeilijk geweest
zijn
We hadden het over de PvdA, daar moet je je ook van op de hoogte
stellen.
Aanvankelijk was het CDA voor de emancipatie van het Christelijk
volksdeel. De kleine luiden. In onze familie waren we vanouds CHU,
waar ik soms met nostalgie aan terugdenk. Het CDA waarmee ik me
wat verwant voel, denkt Christelijke politiek te voeren. Ik weet
wel, in tegenstelling tot veel ingezonden stukken schrijvers, dat
de C niet staat voor Christelijk. Trouwens naar mijn mening
bestaat Christelijke politiek niet. Het de hongerende te eten
geven, de dorstigen te drinken geven, de naakte te kleden, de
gevangene criminelen te bezoeken, zijn geen specifieke Christelij
ke deugden, zoals onze moslimhouseboy fakir op de woonboot op het
meer bij Kashmir ook al wist te vertellen. Het unieke van het
Christendom is Goede Vrijdag en Pasen.
Aanvankelijk was de WD dus voor de verheffing en ontwikkeling van
het individu en het nut van het algemeen, als gevolg van de
verlichting met 17 artikelen in 1789. De grondstemming was
viervoudig: vrijheid, eigendom, zekerheid en verzet tegen
onderdrukking. Onze geschiedenisleraar op het Lyceum was
voorzitter van de PvdA en die zij: "de liberalen, alles voor het
volk, maar niet door het volk".
Sinds de Paarse kabinetten en nu de Kabinetten Balkenende, mogen
we wel zeggen dat de verschillen tussen de grote landelijke
partijen geen diepe afgronden meer zijn. Ondanks dat er soms in de
gemeenteraad nog wel eens over gesteggeld wordt. Nu hebben de CDA
en PvdA die ideologische veren afgeschut en zijn ze op zoek naar
slachtoffers, naar de zwakkeren, de lichamelijk en geestelijk en
sociaal zich niet welvoelenden, de armen en ondersten uit de
maatschappij. De mogelijkheid is aanwezig dat deze opstelling een
bedreiging gaat vormen voor de democratie. Als de harde kern van
de partijen en de stemmers op de partijen grotendeels uit deze
kiezers gaat bestaan, dan is dat na mijn overtuiging een reëel
gevaar voor de democratie. Maar, ik wou vanavond maar niet praten
over de democratie.
De WD heeft nu wel de faam gekregen, het begrip Vrijheid het
meest te gebruiken voor de vrije markteconomie. Het begrip
Vrijheid wordt daardoor teveel begrensd. Hare Majesteit gaf in
haar boodschap vier andere facetten van vrijheid.
De laatste dagen hoor ik de vraag: hoe kijk je dan op die periode
terug. Ik zie dan voor me. Het verleden ligt namelijk voor mij
vast. Door mijn klassieke kijk ik naar mijn verleden als in een
landschap dat voor me ligt. Het verleden ligt achter je rug, maar
dat ligt voor je, dat kun je zien. De toekomst komt ongezien naar
je toe. Je kunt alleen in de toekomst kijken door jezelf een
spiegel voor te houden. Tweeduizend jaar geleden zij de schrijver
Paulus"wij in raadselen zien als in een beslagen spiegel". Je
kunt dus niet in de toekomst kijken. Maar ik zie voor me:
burgemeester Apotheker weg, wethouder Brinks weg, mijn buurman in
de raadszaal Peter de Jong overleden, wethouder Den Oudsten weg,
wethouder Bilker weg, burgemeester Van Maaren weg, wethouder De
Haan weg, wethouder Brok weg. Ik weet niet of het vaak voorkomt
dat een gemeenteraadslid het in één raadsperiode meemaakt dat twee
wethouders en de burgemeester gedwongen ontslag moeten nemen.
In dit voor mij liggend verleden zijn vele hoogtepunten op te
merken. De burgemeester heeft in haar Nieuwjaarstoespraak een hele
reeks sprankelende hoogtepunten opgenoemd. Die zie ik dus in dat
landschap zo liggen. De imposantste hoogte voor mij is het nieuw
lokale sociaal beleid. Niet genoeg waardering voor de toenmalige
wethouder, mevrouw De Haan en mogelijk nog meer voor de ambtena
ren. Hun werk is in dit verband tot in Den Haag een voorbeeld
genoemd. Het was ter navolging voor vele gemeenten. We hebben soms
wel eens wat grappen over die ambtenaren, maar vaker heb ik
bewondering gehad voor hun, soms zwaar op de maag liggende,
notities. Maar ik heb er wel van genoten. De werkloosheid,
volksvijand nummer één, daalde. Welzijn is er niet zonder
welvaart, en welvaart niet zonder werk. In onze politiek moet
alles op alles gezet worden om werk te creëren. Daarvoor heeft de
NLP geprobeerd in haar sociale opdracht al het mogelijke te doen.
Dat staat bovenaan.
Steeds meer last heb ik eigenlijk gekregen van de eigenschap, die
de burgemeester ook al even heeft genoemd, dat mijn gedachten bij
vooral hele langdurige voordrachten, heel gauw afdwalen. Zoals
bijvoorbeeld de laatste keer bij de begrotingsdebatten. En dan ben
ik er weer even vlug bij als de burgemeester in debat met Gijs
Jacobse zegt, dat ze uit Gijs zijn stellingen concludeert, dat hij
van de maakbaarheid van de maatschappij uitgaat. Daar was de
burgemeester het hartgrondig mee eens. Kijk, dan dwalen mijn
gedachten tijdens het begrotingsdebat weer af.
In de vorige raadsperiode hebben we een avondcursus gehad in
debatteren. Effectmeting heb ik daarna nooit gezien. Het schijnt
nu een onofficieel vervolg te krijgen, zodat de gedachten door de
Blad 57
Verslag van de raadsvergadering van 12 januari 2004
Blad 58
Verslag van de raadsvergadering van 12 januari 2004
levendigheid van de debatten niet meer zo snel afdwalen. Voor mij
zou dat jammer zijn natuurlijk. Is de maatschappij, dus ook de
kleine maatschappij, het gezin, maakbaar? Als de maakbaarheid een
feit is, worden we dan niet verleid tot staatsopvoeding en
vorming. Als ik daarna thuis kom, maak ik een kleine aantekening
om dit onderwerp nog eens te bestuderen en uit te werken. Daar
krijg ik dus nu wel de tijd voor, want ik heb de laatste tijd
nogal wat aantekeningen gemaakt. Niet alleen over politieke zaken.
Onvoltooide werken. Één heeft de partij uit laten printen en ik
ben grote dank daarvoor aan de partij verschuldigd. De notitie
over agressiviteit. De behandeling ervan, door deprivatie en over
de gevoelige perioden, die daar bij zijn.
Zo vind ik ook een aantekening over ouders. Op vragen over
nachtelijk zwerven in de stad van jonge tieners, kregen we als
antwoord dat de ouders verantwoordelijk zijn. En omdat de
burgemeester in haar nieuwjaarstoespraak ook weer de verantwoorde
lijkheid benadrukte, wil ik daar ook even iets over zeggen. Meer
in het algemeen over het gezin, waarin ik betwijfel of het terecht
is en of het wel juist is het zo stellen, dat de ouders alleen
verantwoordelijk zijn voor het gedrag van hun kinderen. Of
maatregelen, democratisch door de maatschappij aan de ouders
opgelegd, dan geen enkele verzachting of zelfs begrip toelaten.
Volgens mij gaat het niet aan, de ouders het gedrag en wangedrag
van hun kinderen in de schoenen te schuiven. De opvoeding heet dan
wel plaats te vinden in het gezin, maar zeker op de school en de
wereld buiten, dat is de straat. De maatschappij heeft de
opvoeding door het gezin uitgehold. Opvoedingsfuncties van het
gezin is verschoven naar deskundigheidinstituten. De maatschappij
heeft het nodig geoordeeld de kinderen van 's morgens tot 's
avonds aan andere opvoeders dan de ouders te geven in dag-, voor-,
tussen- en naschoolse opvang. Is het niet de maatschappij die wind
gezaaid heeft en nu de storm oogst?
Maar ook de maatschappij is veranderd. In de maatschappij is
mogelijk altijd een hiërarchie van het gezag geweest. Net als in
het gezin. Het was nodig om de gemeenschap goed te kunnen laten
functioneren en om een gemeenschap een gemeenschap te laten zijn.
Tegenwoordig zijn de gezagsverhoudingen door de toegenomen en
bevorderde individualisatie volledig ondergraven. Echter, een
gemeenschap van alleen generaals kan niet overleven. Het gezag is
verdwenen. Zelfs het gezag van deskundigheid en kennis. We hebben
niet de illusie in het tijdperk van de mediacratie, respect voor
gezag voor kennis, deskundigheid, ervaring, sociale cohesie en
familiaire verbondenheid ook maar iets te kunnen laten toenemen.
Een andere kleine aantekening had ik erbij gelegd: bij Kleurrijk
Beraad was ik in gesprek met een woordvoerder. Een vraag van hem:
"hoe kunnen in de Nederlandse maatschappij de Marokkaanse kinderen
nog respect en ontzag hebben voor hun, in hun ogen, domme ouders,
met alles wat ze op school leren en op de tv zien"En over het
antwoord moet ik eigenlijk nog eens nadenken. In wezen gaat het
over hetzelfde probleem van gezag van de ouders. In die Marokkaan
se cultuur werd dit al langer als een probleem ervaren. Dit ligt
volgens de gesprekspartner aan de westerse cultuur. Tijdens het
gesprek met hem dwaalden mijn gedachten toen weer af: ik was in
Berlijn in het filmmuseum, daar hangt een foto van de mensen met
de namen erbijdie geweigerd hebben aan de Olympische Spelen van
1938 deel te nemen. Waar vind je dat hier in Nederland. Daarnaast
hangt een uitspraak van een auteur in exil. 'Je verliest je land,
je verliest je taal, je verliest je cultuur en je verliest je
identiteit'Waarom dwaalden mijn gedachten toen ook alweer af?
Wat zij die voorzitter van die Marokkaanse gemeenschap alweer? Oh
ja, jullie bedoelen met integratie assimilatie. En dat willen we
niet
Dezelfde woordvoerder hoopte na verloop van tijd zichzelf
Leeuwarder te kunnen noemen, want in één van de ambtelijke stukken
stond dat een allochtoon iemand is die zich geen Nederlander
voelt. En dat werd ook niet bestreden. Toen ik een discussie in
het NRC Handelsblad las, dacht ik: "dat moesten ze ook maar eens
als uitgangspunt nemen, van wat nou precies een allochtoon is"
Dat is ook de reden waarom de Friezen wel subsidie kunnen krijgen,
want die voelen zich wel Nederlander.
Het afdwalen is wel ontstellend lastig. Ik maak zo nu en dan nog
eens een kleine notitie. Bijvoorbeeld: Balkenende vindt dat het
achterhouden en het hem niet deelgenoot maken van de finesses van
de fladderende seksuele escapades liegen is. Dan gaat Mabel Wisse
Smit met Hare Majesteit naar de kerk. Peccavi, Mea culpa, Mea
maxima culpa. De politieke commentatoren dachten dat het huwelijk
niet door zou gaan, maar, christelijke politiek, alleen in het
Christendom kan dan de spons erover worden gehaald. Gelukkig, zij
kan met een schone lei beginnen. Dat zal ik allemaal nog wel eens
uitwerken
Voordat de vlucht van deze spreeuw door de andere deur, de
uitgang, de exit, in nevelen van de vergetelheid plaatsheeft,
hoopt hij nog veel genoegen te beleven aan onder andere het
uitwerken van die aantekeningen.
Waarde Raadsleden, laat uw geest niet toornen mijn soms bizarre
voordracht. Een enkele keer heb ik mij als de clown gevoeld die in
het theater naar voren stormt en "brand, brand" roept en dan niet
geloofd wordt. Eenmaal heb ik het optreden een schouwtoneel
genoemd. Dat is de vertaling voor theater. Gelukkig bent u niet
over mij heen gevallen, zoals de journalisten over de minister,
die min of meer hetzelfde zij met zijn uitspraak over rituelen in
het parlement. Wie Frans in zijn pakket heeft gehad weet dat het
woord 'parlement' bestaat uit parler en mentir, praten en liegen.
Ik heb mijn partijgenoten reeds alle goeds gewenst. Ik hoop ook
nog nauw betrokken te mogen blijven bij beslissingen die van
belang zijn voor de Leeuwarder gemeenschap. Verder gaat mijn
belangstelling zeker uit naar de algemene politieke opvattingen.
U allen wens ik een lang en gelukkig leven voor de toekomst. Ik
heb negen plaatjes, want ik had ook Cultuur in mijn portefeuille,
de burgemeester heeft daar ook al even aan gerefereerd,
gekopieerd. Een plaatje dat waarschijnlijk niemand heeft, en dat
heeft invloed op een professiegenootvan Albert Schweizer, die
heeft ervoor gezorgd dat Bach in Lamberene kwam. Daar heb ik een
