Blad 14
Verslag van de raadsvergadering van 10 mei 2004
naar Den Haag of van Almere naar Utrecht. Vijf kwartier
rijden, maar dan wel per auto. De spoorverbinding is een
andere zaak, maar daarover is in het kader van de zweef -
treindiscussie al heel veel gezegd.
Welke variant ook gekozen wordt, de aansluiting van Leeu
warden moet goed geregeld worden. Dat nalaten zou voor
Leeuwarden net zulke nadelige gevolgen hebben als het
dichtslibben van de Middelzee in de 13e eeuw, het vertrek
van het Hof in de 18e eeuw of de concentratie van economi
sche activiteiten in de Randstad in de 20e eeuw. Stuk voor
stuk exogene factoren, die Leeuwarden in de hoek hebben ge
drukt. Als Rijks- of provinciaal beleid kunnen bijdragen om
de positie van Leeuwarden als tweede noordelijke hoofdstad
en regionale centrumstad te versterken, laat de geschiede
nis er geen twijfel over bestaan: dan moet dat ook gebeu
ren. Er zijn al teveel kansen gemist.
Bereikbaarheid is tegenwoordig vooral een kwestie van snel
le ICT-verbindingen. Met zijn hoofdinfrastructuur van glas
vezelnetten heeft Leeuwarden zijn zaken goed voor elkaar.
Als eerste stad in Nederland heeft Leeuwarden een volledig
open netwerk voor breedbandgebruik, de stadsring. Het suc
ces van die ring maakt dat Leeuwarden binnenkort de vesti
gingsplaats wordt van de Friese Internet Exchange. De ope
ning wordt verwacht in september aanstaandeIn de wereld
van breedband speelt Leeuwarden inmiddels een vooraanstaan
de rolOok dat weet men in Nederland nog onvoldoende
ALLURE
Leeuwarden verbergt zijn grootsheid. Als je de stad binnen
rijdt is niet veel merkbaar van de grandeur die Leeuwarden
heeft. De onwetende bezoeker krijgt een volstrekt verkeerde
indruk. Dat deden ze vroeger wel anders, toen bezoekers
binnenkwamen door een van de prachtige poorten, zoals de
WirdumerpoortDie poorten imponeerden en maakten duidelijk
dat men een belangrijke stad betrad. Een stad met grandeur
en allure.
Van de grandeur is nog heel wat overgebleven. Het fenomena
le Raadhuis uit 1715 bijvoorbeeld, met zijn gobelins,
schilderijen, stucwerk, carrera-marmer en beschilderde pla
fonds Ik vind het een buitengewoon voorrecht daar binnen
kort als eerste burgemeester na de uitgebreide restauratie
van de afgelopen jaren te mogen werken. Ik zal er zuinig op
zijn en heb voor de restauratoren van de 18e eeuwse go
belins van Alexander Baart, die zoveel moeite hebben gedaan
om de gevolgen van drie eeuwen burgemeesterlijke sigaren-
lucht ongedaan te maken, goed nieuws: ik rook niet!
Er is veel meer grandeur in de stad. Het Stadhouderlijk
Hof, de Kanselarij, de Princessehofhet Eysingahuis, de
Blad 15
Verslag van de raadsvergadering van 10 mei 2004
Prinsentuin, de grachten, het Rengerspark, de prachtige la
nen van de Tweebaksmarkt-Turfmarkt en van de Eewal tot het
Raadhuisplein. En met de Potmarge heeft Leeuwarden een ri
vier met de status van monument, een bijzonderheid in Ne
derland. Alleen Haarlem heeft dat ook.
Tot zover de grandeur. Maar nu de allure.
Wie bladert door boeken over hoogtepunten in de hedendaagse
architectuur zal Leeuwarden nagenoeg niet tegenkomen. De
Achmea-toren, de Friesland Bank en de Schouwburg, die mogen
er zeker zijn. Maar wat is er verder nog? Leeuwarden heeft
een impuls nodig van hoogwaardige eigentijdse architectuur.
Niet om te pronken of te patsen, maar omdat wij de plicht
hebben memorabele werken na te laten voor opvolgende gene
raties, zoals vorige generaties ons hebben verrijkt met hun
architectonische hoogtepunten. Daarom heeft Leeuwarden nog
steeds die zojuist beschreven grandeur. Natuurlijk heeft
deze stad begrensde mogelijkheden.
Maar als het streven naar het allerbeste niet vanzelfspre
kend de leidraad is, krijgen middelmaat en gemakzuchtige
compromissen te veel vrij baan. Mij spreekt dat niet aan.
Allure is geen luxe, het is noodzaak en een plicht jegens
toekomstige bewoners.
Twee onderling samenhangende grote opgaven liggen hier voor
de korte termijn:
het Zaailand en de Tweebaksmarkt
Ik wil er vandaag niet veel over zeggen, want ieder woord
luistert nauw en ik kom nog maar net kijken. Eén ding wil
ik wel kwijt. Alle voorwaarden voor succes zijn voorhanden.
Er is een museum van nationale statuur, er zijn bijzondere
collecties, er is een legaat, er zijn geïnteresseerde
marktpartijen, er is een groot plein dat betere tijden ge
kend heeft en dringend toe is aan een nieuwe toekomst, er
is een prachtige allee die associaties met het Lange Voor
hout oproept, er is een provincie die wat wil en een stad
die een nieuwe impuls heel goed kan gebruiken. Het lijkt
mij zonneklaar dat als Leeuwarden dit niet, in eendrachtige
samenwerking met alle betrokken partijen waaronder de be
stuurders en Statenleden van de Provincie Fryslan, tot een
goed einde weet te brengen, het imago van Leeuwarden zware
schade zal oplopen. Er is hier sprake van een historische
kans om met allure een blijvende toevoeging tot stand te
brengen aan de grandeur van Leeuwarden, zoals die door de
eeuwen heen is opgebouwd. Sinds het vertrek van het Hof in
1747 zijn 257 jaar verstreken. Ik zou zeggen: er is geen
tijd voor bescheidenheid.
AMBITIE
De ambitie van de Toekomstvisie Leeuwarden 2 03 0 is een stad
te worden van honderd tot honderdvijfentwintigduizend inwo-
