Blad 11 Blad 12
Verslag van de raadsvergadering van 5 en 7 juli 2004 Verslag van de raadsvergadering van 5 en 7 juli 2004
Benoemingsbeleid buitengewone ambtenaren van de burgerlijke
stand (BABSen)
Mevrouw Dikken (PvdA)Voorzitter, Buitengewoon Ambtenaren
van de Burgerlijke Stand oftewel BABSEen in Leeuwarden
politiek beladen onderwerp. Ook een heel principieel onder
werp. Het was dan ook onbegrijpelijk dat het college van
B&W er voor had gekozen om de kwestie benoemingsbesluit
BABS niet in de raad te brengen. Een college dat de raad
serieus neemt, hoort de raad te betrekken bij politiek ge
voelige zaken.
En volgens de PvdA-fractie was het duidelijk, een meerder
heid in de raad en het college wil alleen trouwambtenaren
die alle huwelijken sluiten.
Deze uitspraken zijn regelmatig gedaan, hetzij door het
college, hetzij door de raad.
De redenen voor deze duidelijke uitspraken zijn dat er in
1999 een wet is aangenomen, die het mogelijk maakt huwelij
ken van gelijk geslacht te kunnen sluiten en te registeren.
Dat is een prima zaak. De PvdA wil geen onderscheid maken
voor huwelijken tussen vrouwen en mannen en mensen van ge
lijke sekse en onze trouwambtenaren mogen dat ook niet.
De burgemeester noemt dat in zijn aanstellingstoespraak: ik
citeer: 'raadselachtig dat er bij sommigen terughoudendheid
of zelfs weerzin en weerstand is om mensen van hetzelfde
geslacht niet te willen trouwen'
Wij waren dan ook onaangenaam verrast toen het college be
gin dit jaar besloot om af te wijken van eerder genomen
standpunten. De PvdA-fractie vindt dit onbegrijpelijk, wij
hebben tot voor kort ook altijd het college volledig ge
steund in haar beleid, maar we moeten nu constateren dat op
grond van een zeer zwak juridisch advies: fiftyfifty kans
is geen advies en op grond van pragmatisme afgeweken wordt
van eerder genomen standpunten.
Wij vinden het onderscheid, dat wordt gemaakt tussen huidi
ge BABSen en nieuwe BABSen, dan ook niet juist. Als je
vindt dat een BABS alle huwelijken moet sluiten, vind je
dat voor iedereen en maak je geen onderscheid.
De PvdA-fractie wil niet opnieuw ingaan op alle uitspraken
die er gedaan zijn door Commissie Gelijke Behandeling, de
rechter en VNG.
Andere partijen in deze raad zeggen: de wereld heeft niet
stilgestaan, er zijn uitspraken gedaan en daarom komen wij
tot andere standpunten.
- Ja, er zijn rechtelijke uitspraken: maar nog steeds niet
dat een BABS niet alle huwlijken hoeft te sluiten.
- Ja, er is een slap juridisch advies: partijen zeggen die
moet je volgen, de PvdA kiest voor een bestuurlijke consis
tente lijn en wij zien geen enkele reden om daar van af te
wijken
- Een ander argument: bij een nieuwe procedure worden er
kosten gemaakt: ja dat nemen wij voor lief. Nogmaals de
BABSen in de gemeente Leeuwarden moeten alle huwelijken
sluiten en dat uitgangspunt verkwanselen wij niet, omdat
het misschien geld kost wanneer een BABS naar de rechter
stapt
Wij vragen daarom nu ook opnieuw een duidelijke uitspraak
van de raad en dienen daarom de volgende motie in:
"De raad van de gemeente Leeuwarden,
bijeen op 5 juli 2004
behandelende het benoemingsbesluit Buitengewone Ambte
naren van de Burgerlijke Stand (BABSen)
overwegende dat,
er geen rechterlijke uitspraken zijn, die er toe
verplichten om ook bij het aangaan van een arbeids
verhouding op voorhand de mogelijkheid van gewetens
bezwaren open te houden;
de meerderheid in de gemeenteraad van Leeuwarden en
het college van B&W, in eerdere uitspraken, ervoor
heeft gekozen dat de BABSen ieder huwelijk of part
nerschap waartoe de wet de mogelijkheid biedt, die
nen te voltrekken en te registreren,-
- het college ook als uitgangspunt hanteert dat nieuwe
BABSen alle huwelijken moeten sluiten en registre
ren;
- het voorstel van het college rechtsongelijkheid tus
sen huidige en nieuwe aan te stellen BABSen inhoudt;
- het handhaven van verschillend beleid tussen huidi
ge en nieuwe BABSen ertoe kan leiden dat meerdere
huidige BABSen, op grond van deze rechtsongelijk
heid, zich kunnen beroepen op gewetensbezwaren;
dat per 1-1- 2005 er een contractverlenging van de
BABSen aan de orde is,-
besluit het college op te dragen om:
in de functioneringsgesprekken, die gehouden worden
om te beoordelen of de BABSen contractverlenging
krijgen per 1-1-2005, expliciet aan de orde te stel
len of een BABS alle huwelijken of partnerschappen,
waartoe de wet de mogelijkheid biedt, wil sluiten en
registreren;
- dit criterium, naast alle andere criteria, die staan
in het benoemingsbesluit, doorslaggevend te laten
zijn;
- vast te leggen dat BABSen, die per 1-1-2005 in
dienst zijn van de gemeente, geen beroep mogen doen
Blad 13
Verslag van de raadsvergadering van 5 en 7 juli 2004
Blad 14
Verslag van de raadsvergadering van 5 en 7 juli 2004
op gewetensbezwaren en alle huwelijken moeten slui
ten en partnerschappen registreren,-
en gaat over tot de orde van de dag."
De motie is ondertekend door mijzelf namens PvdA-fractie,
Jan Atze Nicolai namens de PAL/GL-fractieIna Veenstra na
mens de SP-fractie en Annemiek Crijns namens de D66-
fractie
heeft op haar bezwaarschrift, dat ze van rechtswege tot ja
nuari 2005 is benoemd en geen benoemingsbesluit, waarin is
aangegeven op welke punten zij gaat worden beoordeeld als
het gaat om herbenoeming!De vorige keer hadden we als ge
meente onze zaken niet op orde en nu lijken we dat weer
niet te hebben. Wij vragen ons dan ook echt af of de ge
meente bij een nieuwe gang naai" de rechter, nu wel toe zou
komen aan de principiële vraag.
Mevrouw De Vries (WD) Voorzitter, de WD-fractie wil heel
duidelijk zijn. Voor de VVD-fractie staat nog steeds voorop
dat ambtenaren alle bij hun ambt horende taken en de wet
moeten uitvoeren. Dat was ons standpunt én dat is ons
standpunt. Maar, de WD wil niet tegen windmolens vechten,
we zijn geen Don Quichote! We willen niet nog eens jaren
procederen, met alle kosten én nadelige publiciteit van
dien, om toch uiteindelijk in het ongelijk gesteld te wor
den als gemeente. En daar wijst alles wel op!
Ondanks het feit dat de rechtbank in 2003 niet aan de be
oordeling van het principiële punt lijkt te zijn toegeko
men, wordt in de uitspraak van 24 juni 2003 wel iets be
langrijks gezegd. Namelijk dat beoordeeld dient te worden
of de gemeente met het beleid binnen de grenzen van een re
delijke beleidsbepaling is gebleven.
Redelijke beleidsbepaling, dat is waar het om draait. In
dat verband is het volgens de WD cruciaal wat er in het
verleden is gezegd bij de totstandkoming van de wet om ho
mohuwelijken mogelijk te maken. Tot tweemaal toe heeft het
kabinet schriftelijk vastgelegd dat zij een praktische op
lossing voorstaat als het gaat om gewetensbezwaarden, bij
voorbeeld in de sfeer van de vervanging of inroostering.
Als er trouwambtenaren zijn in de gemeente die wel homohu
welijken willen voltrekken, dan zal de gemeente praktisch
met gewetensbezwaarden moeten omgaan, volgens de twee
staatssecretarissen. De VVD is hier niet blij mee, dat heb
ben wij al eerder gezegd. Het is in feite een onmogelijke
opgave voor gemeenten, dat zoiets wel wordt geschreven,
maar niet in de wet wordt vastgelegd. Het is echter wel een
feit. De rechter zal dit in de uiteindelijke afweging, wat
een redelijke beleidsbepaling is, ook wel degelijk laten
meewegen. De stadsadvocaat zegt in zijn advies dan ook dat
het collegevoorstel een praktische oplossing is, die de
wetgever heeft voorgestaan en die waarschijnlijk ook weer
klank zal vinden, wanneer de rechter zich daarover moet
uitspreken
Daar komt nog bij dat het college tot nu toe geen functio
neringsgesprekken heeft gevoerd. En als er in een juridi
sche procedure over personeelsaangelegenheden iets belang
rijk is, dan is het wel de dossieropbouwEen nieuw gegeven
is dat Eringa bovendien alleen een beslissing ontvangen
Het lijkt wel of er partijen in deze raad zijn, die onge
acht de nieuwe feiten, die erbij komen, en waarschijnlijk
zelfs als de rechter wel een uitspraak heeft gedaan, nog
zullen blijven zeggen dat het anders zou moeten zijn, dat
de wereld anders zou moeten zijn Maar de wereld is nu
eenmaal niet altijd zoals wij zouden willen dat hij is!
Als VVD-fractie hopen wij wel dat degenen die nu zeggen zo
principieel te blijven, ook nog steeds van mening zijn dat
ambtenaren alle bij hun ambt horende taken moeten uitvoe
ren, als het in de toekomst bijvoorbeeld zou gaan om poli
tieambtenaren, die te maken krijgen met het uitzetten van
uitgeprocedeerde asielzoekers conform het rijksbeleid.
Tot slot voorzitter, de grootst mogelijke meerderheid van
onze fractie zal het collegebeleid voor het benoemen van
buitengewone ambtenaren van de burgerlijke stand steunen.
Eén persoon in onze fractie is van mening dat doorgegaan
moet worden op de oude lijn.
Mevrouw Veenstra (SP)In het jaar 2002 heeft onze SP-
fractie al een standpunt ingenomen over deze kwestie. En
nog steeds zijn wij van mening dat wij wetgeving en regel
geving gebaseerd op wetgeving boven individuele gewetensbe
zwaren moeten verheffen. Dat is iets anders dan gewetensbe
zwaarde politieagenten.
(De heer Feddema (WD) Ik zou het belangrijk vinden als u
het verschil tussen die gewetensbezwaarden vertelt.)
Ik vind dit beleid, waarbij ook mensen van hetzelfde ge
slacht mogen trouwen, een progressief beleid. Daar kan ook
iemand met een liberale instelling niets op tegen hebben.
Ik vind het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers een
heel andere kwestie, omdat dat om mensen gaat.
(Mevrouw Van Ulzen (WD) (J heeft het over progressief be
leid en progressief betekent bij mijn weten vooruitstre
vend' Mie wil er eigenlijk achteruitstrevend beleid?')
Door een procedurefout is het niet mogelijk gebleken de
persoon in kwestie, mevrouw Eringa, uit haar functie te
ontheffen. Duidelijk is in ieder geval dat het college erg
bang is voor een nieuwe rechtszaak en eventuele schade
claims. In onze ogen is die angst nergens voor nodig. Zelf
zie ik de wet hierin als heel duidelijk, waar het de om-
