Blad 4
A. Bonnema Stichting" en dat deze schenking de mogelijkheid biedt op of aan
het Zaailand (Wilhelminaplein) een nieuw museum te bouwen. Vanaf dat
moment (medio 2002) is het Fries Museum nauw bij planontwikkeling
betrokken. In september 2003 treden de deelnemende partijen voor het eerst naar
buiten en worden de raadsleden, provinciale staten en belangstellenden
geïnformeerd over de op stapel zijnde plannen. Daarna komt het project in een
stroomversnelling: in maart/april 2004 wordt een Masterplan gepresenteerd en al
een halfjaar daarna stelt de raad de kaders vast voor het op te stellen Voorlopig
Ontwerp.
Het was onze bedoeling om het Voorlopig Ontwerp al medio 2005 aan de raad
voor te leggen. Wij meenden echter, dat we een plan met zo'n impact niet
mochten presenteren zonder een gedegen financiële onderbouwing. Eveneens
gaven verschillende reacties ons aanleiding het Voorlopig Ontwerp op meerdere
punten aan te passen.
In dezelfde periode wordt geopperd het ontwerp meer ingrijpend te veranderen
en wordt ons gevraagd meerdere keuzemogelijkheden te bieden. Deze verzoeken
leidden eind november 2005 tot een onderzoek naar altematieven.De vier
uitgewerkte alternatieven hebben alle betrekking op de noordelijke pleinwand en
de verandering van het Ruiterskwartier in een tweezijdige winkelstraat. De
keuzes die in deze alternatieven zijn uitgewerkt, variëren van een ingekorte
pleinwand tot een samenvoeging van winkeloppervlak en museumruimte tot een
compact winkel/museumblok.
De alternatieven zijn getoetst op een zestal criteria. Deze beoordeling heeft
geleid tot de conclusie dat de alternatieve ontwerpen niet beantwoorden aan de
criteria die wij hebben verwoord bij het opstellen van het Masterplan. Het
Voorlopig Ontwerp, gebaseerd is op het Masterplan, voldoet het beste aan die
criteria. Het Voorlopig Ontwerp is overigens ook financieel het meest
aantrekkelijk.
het duurste alternatief
Tijdens de fase van het Voorlopig Ontwerp is een aantal keren gevraagd de
plannen bij te stellen. In de tweede helft van 2005 hebben we:
- de winkelprogrammering aangepast;
- de pleinwand ingekort en de kop (ter hoogte van de Oude Doelesteeg)
teruggelegd;
- het stedenbouwkundige ontwerp verbeterd en de pleinwand op meerdere
punten onderbroken;
- de architectuur van de woningen en winkels veranderd en gekozen voor een
vormgeving, die aansluit bij het historische beeld van de binnenstad.
Eveneens zijn meerdere keuzemogelijkheden gevraagd. In het onderzoek
beschrijven we een viertal alternatieven (hoofdstuk 9). Al deze alternatieven
vergen een hogere gemeentelijke bijdrage dan het door ons gepresenteerde
Voorlopig Ontwerp. Het meest onverenigbare plan is tegelijk het duurste
alternatief: "helemaal niets doen". In dat geval laat Leeuwarden een unieke kans
liggen. De inrichting van het plein kan zoveel beter dan nu waardoor de ruimte
veel meer als een plezierig plein wordt ervaren. De meest sobere herinrichting
van het Wilhelminaplein ramen wij, zonder hulp van provincie, rijk en
particuliere investeringen, op ca. 9,5 a 11,0 miljoen. In het Voorlopig
Blad 5
Ontwerp hebben wij de gemeentelijke SIOF-bijdrage gemaximaliseerd op 5,0
miljoen.
Voorlopig Ontwerp
Op 11 oktober 2004 is de fase van het Voorlopig ontwerp gestart. Het Voorlopig
Ontwerp (VO) voldoet aan de door de raad vastgestelde kaders en komt overeen
met de Samenwerkingsovereenkomst (SOK) en het Financieel Document (FD).
Het Voorlopig Ontwerp vormt bovendien de basis voor het Definitief Ontwerp
(DO) en de realisatie van het project.
De hoofdstukken 5 en 6 geven nadere informatie over het Voorlopig ontwerp.
Hoofdstuk 5 zegt iets over de vorm en inhoud, hoofdstuk 6 toetst het ontwerp
aan de door de raad vastgestelde kaders.
Het Voorlopig Ontwerp onderscheidt een zestal projectonderdelen:
- plein
Het Wilhelminaplein wordt nieuw ingericht en kan straks bogen op twee
stedelijke iconen: het Paleis van Justitie en het Fries Museum. Met de realisatie
van de nieuwe noordelijke pleinwand en het museum aan de oostzijde is het
"Nieuw Zaailand", zowel qua afmetingen als situering van beide prominente
gebouwen, het best vergelijkbaar met de Markt in Delft. Het nieuwe plein staat
toe, dat hier ook in de toekomst markt (en kermis) kan worden gehouden. Aan
de noordzijde ontstaan aantrekkelijke mogelijkheden voor horeca en terrassen.
- parkeergarage
De parkeergarage wordt vernieuwd en uitgebreid. De in-/uitrit wordt verplaatst
en komt in het Zaailand tussen het bestaande winkelcentrum en de Friesland
Bank te liggen.
De huidige garage heeft 617 parkeerplaatsen. In de nieuwe situatie telt de garage
712 parkeerplaatsen.
- pleinwand Ruiterskwartier
Het toekomstige plein krijgt een nieuwe gevel met winkels, horeca en woningen.
De wand presenteert zich naar het Ruiterskwartier als een winkelgevel; aan het
plein fungeert de nieuwe bebouwing als gevel met horeca en terrassen.
Het Ruiterskwartier is samen met de Oude Doelesteeg, Oude Lombardsteeg en
Wirdumerdijk van cruciaal belang om het kemwinkelgebied op te rekken en een
winkelcircuit te maken. De straat wordt aantrekkelijk door over de volle lengte
tweezijdig winkelen te introduceren. Ook ter hoogte van het winkelcentrum
Zaailand worden beide zijden van het Ruiterskwartier grondig aangepakt. Het
merendeel van de huidige winkels in het centrum houdt de toegang aan het
binnenplein, maar de nieuwe winkels zullen naar buiten gericht zijn en ook de
panden van V&D worden bij het winkelgebied getrokken.
- nieuw Fries Museum
Het Fries Museum is het museum van de provincie Fryslan en komt straks in het
hart van onze stad te staan. Op de begane grond vinden we het museumcafé, het
auditorium en de museumhal. Deze hal vormt de entree voor de expositieruimten
op bovengelegen verdiepingen.
- winkelcentrum
Het winkelcentrum Zaailand krijgt een facelift en wordt aangepast aan de eisen
men tegenwoordig stelt aan binnenstedelijke winkelcentra. Aan de oostzijde
wordt het centrum uitgebreid. De Mercuriusfontein wordt verplaatst en de
