Blad 16
oppervlak van het plein gelijk. Deze opzet is haalbaar omdat het gemotoriseerde
verkeer op en over het plein vrijwel verdwijnt en de uitgangen en vluchtwegen
in de nieuwbouw aan het plein worden opgenomen.
De inrichting van het Nieuw Zaailand sluit aan op de materialen en profielen van
de straten en pleinen in de omgeving (Wirdumerdijk, Beursplein en
Wirdumerpoortsdwinger). Ook de inrichting en materiaalkeuze rondom het
Stadhuis dienen als referentie voor het project Nieuw Zaailand. Het feitelijke
plein zal zich onderscheiden door een iets luxere (sier)bestrating. Het nieuwe
plein wordt volledig vlak en kent in principe geen vaste obstakels. Bij de
(groene) inrichting van het plein wordt bijvoorbeeld verplaatsbare beplanting in
bakken overwogen. De verlichting zal voornamelijk op de gebouwen aan het
plein worden bevestigd, de centrale verlichting kan worden gecombineerd met
de constructie voor de luchtafzuiging (zie paragraaf parkeergarage
parkeergarage
De parkeergarage onder het plein wordt vernieuwd en uitgebreid. In eerste
instantie is de mogelijkheid onderzocht om de garage alleen constructief aan te
passen. In dit alternatief gingen relatief veel parkeerplaatsen verloren, waren de
mogelijkheden beperkt om de technische installaties aan te passen te
vernieuwen, behield laag -2 zijn ongewenste geringe hoogte en moesten de
stijgpunten en ontluchtingsgebouwtjes op het plein gehandhaafd blijven. Bij een
uitbreiding van de garage zou het aantal bouwsels op het plein nog verder
toenemen en zou een sterk wisselend parkeerbeeld ontstaan (schuin en haaks
parkeren). Daarom is uiteindelijk gekozen voor het volledig vernieuwen van de
garage binnen de bestaande wanden.
De garage wordt vernieuwd en uitgebreid; de bestaande bak telt drie traveeën. In
de nieuwe situatie komt er één travee bij. In de nieuwe situatie telt de garage 712
parkeerplaatsen (570 pp in bestaande bak en 142 pp in de uitbreiding). De
nieuwe garage krijgt twee corridors, die binnen de garage als veilige
wandelroutes fungeren (oost-west). Deze corridors zijn tevens de vluchtwegen
en maken het mogelijk om het aantal stijgpunten drastisch te beperken. In de
bovengrondse nieuwbouw pleinwand en museum) zijn alle trappen en liften
opgenomen. De constructie voor de lucht-afzuiging komt in de zuidwesthoek
van het plein. In deze installatie zijn bijvoorbeeld alle filters opgenomen die
garanderen dat alleen schone lucht wordt uitgeblazen. De contour van deze
constructie is ca. 4,00 x 4,00 meter (ter vergelijking: de afmetingen van de
huidige gebouwtjes met trappen en lift zijn 8,00 x 6,00 meter en van de huidige
ontluchtingsgebouwtjes zijn 3,20 x 3,80 meter).
De in-/uitrit wordt verplaatst, maakt deel uit van de nieuwe garage-vleugel en
komt in het Zaailand tussen het bestaande winkelcentrum en de Friesland Bank
te liggen. Op maaiveldniveau worden twee rijstroken voldoende geacht. Direct
onder de grond verdubbelt het aantal rijstroken. Dit betekent, dat bij de poortjes
voor beide rijrichtingen twee stroken beschikbaar zijn.
pleinwand Ruiterskwartier
Het toekomstige plein krijgt een nieuwe noordwand met winkels, horeca en
woningen. Het Ruiterskwartier is samen met de Oude Doelesteeg, Oude
Lombardsteeg en Wirdumerdijk van cruciaal belang om het kemwinkelgebied
op te rekken en een winkelcircuit te maken: een rondje of een "8". De straat
Blad 17
wordt aantrekkelijk door over de volle lengte tweezijdig winkelen (noordzijde
Ruiterskwartier winkels in bestaande panden, zuidzijde Ruiterskwartier
winkels in nieuwe pleinwand) te introduceren met kleinschalige winkels (lokale
en regionale ondernemers) afgewisseld met grote winkels en filiaalbedrijven.
Ook ter hoogte van het winkelcentrum Zaailand worden beide winkelwanden
aangepakt (winkels op de hoek Lombardsteeg in het Statemapand) en
winkelentrees in de uitbreiding/renovatie van het winkelcentrum.
lengte
De geschetste pleinwand eindigt ter hoogte van de Doelesteeg. In het Voorlopig
Ontwerp is de strip ca. 10 meter ingekort ten opzichte van de maatvoering in het
Masterplan. De bebouwingsstrook stopt nu bij de uitgang van de parkeergarage.
Het huidige gebouwtje maakt in de meest recente schetsen deel uit van de kop
van de nieuwe pleinwand. Anders gezegd: de uitgang met z'n kioskachtige
aanbouw en overkapping van de nog resterende staalconstructie verdwijnen en
maken plaats voor een bebouwingsstrook met een uitgang, winkels en woningen.
diepte
De nieuwe fapade is ondiep en de winkels die hier geprojecteerd zijn, krijgen
aan weerszijden etalages. Dit wordt in de huurovereenkomst geregeld. Een
winkelentree aan de pleinzijde is toegestaan, maar wordt niet verplicht gesteld.
Dit is bij de horeca-ondememingen anders. Deze krijgen in ieder geval een
entree aan het plein, waar zich het terras bevindt.
hoogte
De nieuwe pleinwand krijgt een sterk geleed karakter. De architectuur sluit aan
bij de traditionele 19e eeuwse bebouwing, die wij ook elders aantreffen. Aan de
pleinzijde is de bouwhoogte ca. 14,00 meter, aan het Ruiterskwartier blijft de
hoogte beperkt: winkels op de begane grond en twee etages woningen. De totale
hoogte is hier ca. 11,00 meter.
Zowel de vormgeving, hoogte als rooilijn van de gevelwand aan het
Ruiterskwartier luistert heel nauw. Al in het bestemmingsplan "Nieuwesteeg,
Oude Doelsteeg, Zuiderstraat" (vastgesteld in 1991 en goedgekeurd in 1992
(06.05.92) wenste het gemeentebestuur meer stedelijkheid en forsere bebouwing.
Daarom stelde men toen vast dat de goothoogte 12,50 meter mocht zijn en de
nokhoogte tot 15,00 meter zou kunnen gaan. (HEMA is ca. 11,00 meter, C&A
ca. 12,00 meter, Fortisbank is ca. 15.00 meter). De nieuwe wand aan het
Ruiterskwartier sluit met zijn 11,00 meter naadloos aan op deze, toen al
geformuleerde, stedenbouwkundige intenties.
straatbreedte
Vervolgens is de minimale straatbreedte vastgelegd. Als voorbeeld is de Sint
Jacobsstraat gekozen. Deze is ca. 8,00 meter breed en wordt - ondanks de hoge
gevelwanden - als een aangename winkelstraat ervaren, waar tweezijdige
bewinkeling goed tot zijn recht komt. Voor het Ruiterskwartier is een veilige
marge aangehouden: minimaal 8,50 meter, grotendeels 9,00 meter en aan de
einden uitlopend op meer dan 9,50 meter. Zelfs bij de smalste breedtemaat valt
de zon meer dan de helft van het jaar (vanaf 21 april tot 9 oktober, metingen
10.00 uur 's morgens) toch nog op de bestaande gevel.
relatie met stadsplein
De nieuwbouw langs het Ruiterskwartier wordt tweemaal onderbroken:
halverwege (ongeveer ter plaatse van het Auck Petershuis) en ter hoogte van de
HEMA. Deze doorsteken zijn belangrijk voor de relatie tussen het
Ruiterskwartier en het stadsplein.
