V
gerelateerd kunnen worden aan de extra lasten op sociale voorzieningen. Het
bleek, dat de extra inkomsten vanuit het gemeentefonds niet geheel
samenhangen met de additionele lasten op sociale voorzieningen. Slechts
een deel van deze extra inkomsten hangt hiermee samen en dit deel is niet
voldoende om de extra uitgaven op sociale voorzieningen te compenseren.
De conclusie was dan ook, dat de extra uitgaven die Leeuwarden doet op
sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening, een directe
verklaring vormt voor de hogere OZB. De volgende tabel kan dan worden
gegenereerd:
2004, in min. euro
Leeuwarden t.o.v.
Alkmaar
Leeuwarden t.o.v.
Deventer
Extra lasten Soc.
Vz. Mij. Dienstverl.
- 53 min.
- 50 min.
Extra doeluitkering
40 min.
40 min.
Additionele Alg.
Uitkering
gerelateerd aan
Soc. Vz.
2,4 min.
3,1 min.
Extra OZB
5 min.
6 min.
Totaal
- 5,6 min.
- 0,9 min.
De hoogte van de sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening
enerzijds en de hoogte van de OZB anderzijds, kunnen samenhangen met
elkaar. Gewezen wordt wel op een proces waarbij Leeuwarden een
aanzuigende werking kent op minder draagkrachtigen uit de regio. Om een
grotere groep minder draagkrachtigen een gelijk voorzieningenniveau te
kunnen bieden, zal de belasting verhoogd moeten worden. Dit kan echter
leiden tot een reactie bij de relatief meer draagkrachtigen: deze kunnen
immers besluiten om buiten Leeuwarden te gaan wonen. Dit proces is op te
vatten als een vicieuze cirkel: het verhogen van de belasting leidt tot het
wegtrekken van de meer draagkrachtigen, met als gevolg dat de belasting
nog verder verhoogd moet worden om de begroting nog sluitend te krijgen.
Een analyse van de woningbouw, de WOZ waarden, maar ook van
migratiecijfers en sociale structuur ondersteunen deze gedachte, welke
overigens elders in Nederland ook wel voorkomt. Leeuwarden wil dit proces
wel stoppen (als de woningbouwplanning wordt geanalyseerd), maar een
eenmaal overeengekomen lastenpatroon is zeer moeilijk neerwaarts bij te
stellen. Daarnaast wijzen de migratiecijfers uit, dat Leeuwarden nog steeds
veel jongeren aantrekt, terwijl meer draagkrachtigen de stad verlaten.
De verklaringen kennen wel een samenhang. Een zwakke sociale structuur
I kent immers tevens een behoefte aan goedkopere woningen. Deze laatste
OZB in Leeuwarden, raadsonderzoek Lokale lasten
6
categorie levert relatief minder geld op. Het budgettaire mes snijdt dan aan
twee kanten: de relatief zwakke sociale structuur van Leeuwarden leidt tot
relatieve hoge uitgaven op de hoofdfunctie sociale voorzieningen, terwijl de
woningen die voor deze doelgroep gebouwd worden, relatief minder geld
genereren. Aan de ander kant kan de gemeente via haar
woningbouwprogramma zeerwel invloed uitoefenen, zowel op haar sociale
structuur als op haar grondopbrengst.
OZB in Leeuwarden, raadsonderzoek Lokale lasten
