Geen benul
Lcovo-TSt-A, i-
Ria Kroa
ïn mei 1988 kwam ik naar Leeuwarden en
na twee jaar vertrok ik weer, opgelucht, in
de stellige overtuiging een stadje achter te
laten waar niets noemenswaardigs plaats
vindt. Er wilde maar niets gebeuren.
Gedurende die twee jaar dat ik hier was, be
leefde ik maar ëén moment van grote histo
rische waarde, dacht ik, en dat was ver van
ls;euwarden vandaan, tijdens een uitge
kiend getimed uitstapje naar Berlijn: van 7
tot 9 november 1988. Haar werd tenminste
geschiedenis geschreven.
Ach, de arrogantie van de jeugd. Nu, terug
in het noorden, sla ik de artikelen op die ik
indertijd zo achteloos neerpende voor het
Fïiesch Dagblad, En voor mijn ogen ont
vouwt zich een stad die er allang niet meer
is. Op kousevoeten schreef de geschiedenis
zichzelf geniepig, ik had niks in de gaten;
pas nu vallen me de schellen van de ogen en
zie ik hoe met het verglijden van de lijd de
toen zo alledaags schijnende nieuwtjes re
liëf hebben gekregen.
Onwetend betrok ik een van de nagelnieu-
we, blauwgrijze blokkendoosappartement-
jes aan het Zaailand, achter de nog oude
Harmonie, Er waren nog maar een paar
ouwe pandjes tussen de nieuwbouw. Ik at
nog een paar keer in het krakersrestaura n-
Ije Mevrouw van Santen, en toen was ook
dat weggerestaureerd. Dat daarmee geruis
loos de laatste restanten van een rijk i lippn-
verleden verdwenen, had ïk niet door rn
(eek trouwens ook niemand anders te deren.
Men had wel wat anders aan het hoofd. Men
maakte zich druk over Herenakkoord,
Stedelijk Knooppunt en Pleinafsluitend
Gebouw. Grootse woorden die altijd wel
goed waren voor een artikel - wie vermoed
de hoe snel die termen zouden verstoffen?
Neologismen als N'oord Ned, Stadskantoor
en FEC' kwamen nog in niemands stoutste
dromen voor. Langs de rondweg lagen nog
de oude gevels van de Frieslandhal, rookten
nog de schoorstenen van de afvalverbran
dingsinstallatie en werkten nog de turbines
in de enorme hallen van de electriciteits-
centrnle, Die kolossen hadden hun langste
tijd gehad, en maakten plaats voor de grote
verbraving: bedrijven als Bastion, Campa
nile, Mac Drive en Maxis zetten ieder een
kloon uit hun keten neer langs de uitvals
wegen.
In hot centrum, dat qua winkelaanbod ook
steeds meer een kopie van willekeurig wel
ke andere provinciestad werd. zetten stads
wachten hun onschuldige eerste schreden,
niet wetend dat juist uit Leeuwarder straat
geweld jaren later de term zinloos geweld
zou voortspruiten. Aegon was nog maar net
verhuisd naar een imposant, spiegelpaleis
en daarachter verdwenen de gebouwen van
de concurrentie in het niet - ui zou dat niet
lang zo blijven. Men zocht effectief wraak in
(Ie hoogte, maar geen Leeuwarder vermoed
de toen dat de skyline mot uiteindelijk twee
torens zo drastisch zou veranderen.
Met droge ogen schreef ik het allemaal op,
het verdwijnen van het een en de komst van
het ander. Als er ul sprake was van hart
kloppingen, dan had dat alles te maken met
deadline-stress en niets met historisch in
zicht.
Van de importantie van hot Liwwadders of
het Frysk had ik al even weinig benul. In
alle westerse onnozelheid die iemand maar
in zich kan verzamelen, ver-ABN'dc ik alles
wat mij als onbegrijpelijk gemompel voor
kwam. En zo vond wethouder Bearn Bilker,
toen nog voorzitter van de stichting Jonge
renhuisvesting Leeuwarden, zichzelf in de
krant terug als zijnde een Berend.
Ik weet nog precies wat hij zei toen hij mu
daarover naderhand onderhield.
De Frtextnndhal aan de Heliconweg, 1968
