LcovarSt-4L V
Toen deze foto in I925 van de win terne
Arend&ttraat werd gemaakt gold nog het
gezegde 'Als het hwik daalt, stijgt de nood der
armen'. De meeste in het boek beschreven
voorvallen spelen zich afin de winter. Tot aan
het eind van de jaren 20 werden de meeste
geldelijke ondersteuningen in de winter
gegeven en pas in de jaren 30 werd de
Werkverschaffing ook zomers opengesteld
Smalle steegjes (in Leeuwarden 'ploppen
genaamd) waren kenmerkend voor veel
arbeidersbuurten. Op de foto een van de
steegjes van het Soardvliet in 1932
(foto: J. Dwinger)
Dr uitkeringen van deze comités lagen ho
ger dan die van de Armenkamer, Onder de
ondersteunden hevonden zich ook veel losse
arbeiders die van oudsher door de
Stadsarmenkamer werden bediend, lieden
voor de burgemeester van Leeuwarden,
Patijii, om deze mensen weer bij de
Stadsarmenkamer niet zijn lagere uitkerin
gen onder te brengen. De voorzitter van de
Armenkamer, notaris Nnnne Ottenia voor
zag at dal hel een moeilijke en onaangena
me taak voor zijn college werd. dat door de
mensen als het 'zwarte beest' beschouwd
zou worden.
Vanaf' 1912 verving werkverschaffing steeds
meer de win terbedeling. Losse arbeiders die
ondersteuning aanvroegen, kregen een bon
goed voor één dag werk. Kwam de arbeider
niet opdagen dan kreeg hij geen verdere on
dersteuning De lonen in de werkver
schaffing waren mager en de omstandighe
den slecht. Onrust en ongeregeldheden leid
den in 1924 tot hot aftreden van de
directeur. Hij werd vervangen door een ge
pensioneerde veldwachter. Het kantoor van
de Armenkamer kTeeg een loket als beveili
ging tegen Verregaande brutaliteit van
sommige aanvragers.'
Conclusie
'Sommige aanvragers', want Paul Kok
maakt in deze mooie studie overtuigend
duidelijk dat arm en onmaatschappelijk
niet samenvalt. Dat beeld wnrdt wel opge
roepen maar komt niet mei de werkelijk
heid overeen. Kok onderzocht de houding
van ouders tegenover het onderwijs van
hun kinderen. Schoolverzuim werd uit nood
geboren, niet uit onverschilligheid. Het lid
maatschap van een begrafenisfonds is een
ander bewijs van aangepast gedrag: er werd
niet bij de dag geleefd, liet lukte menige
iesse arbeider 's zomers te sparen voor de
zorgelijke winter, 'Armoede stinkt' meende
een predikant. Hendrik Algra. van 1935 tot
1977 hoofdredacteur van het Friesch Dag
blad. voelde dat als een belediging voor zijn
en al die andere moeders die ondanks ar
moede zorgden voor een schone was en een
geboende vloer.
