22
derdzitvlakmetdaarineenrondeopeningdie
werd afgedekt dooreen gedr aaidhouten dek
sel. Ja, ooklichtbruin. Inplaatsvan toiletpapier
gebruikten wevelletjeskr an tenpapierdiein
een keurig bundeltje door een spijker in de
wandophunplaatswerdengehouden. Onder
het deksel stond een ton die wekelijks werd
opgehaald en vervangen door een schoon
leeg exemplaar. Het halen en brengen van
de tonnen gebeurde met een tonnenwagen,
eenlichtbruinetruckmetlichtbruineoplegger
metdaaroprijenlichtbruinetonnenenenkele
mannen met een lichtbruin voorschoot. De
tonnenmanhadernietaltijdaardigheidinom
bij ons met een volle ton op zijn schouder, de
hoge steile trap af te lopen. Slechts éénmaal
ging hij onderuit en het resultaat laat zich
gemakkelijk raden
Voordedagelijkselevensbehoeftenhoefde
mijn moeder nauwelijks de deur uit; allerlei
leverancierskwamenaandedeuren voor het
overigekonzeallesbinnenvijfminutenlopend
af! Aanmelkboer Brinkmanheb ik goedeher-
inneringen;hijwaslidvandenatuurvrienden
enikwas'vogeltjesgek',maartejongomlidte
worden. DaarommochtikzijnZieniskennen
lenenenleerdedaaruitveelvogelsherkennen,
ook die bij poelier De Jong in de Sint Jacobs-
straatindeetalagepronkten.Mijnmoederwas
bezorgd daterietsmethetgeleendeboekmis
zou gaan en gaf mij als zesj arige geld meeom
een eigen exemplaar te kopen bij een kleine
boekwinkel aan de Voorstreek. Hetwasmijn
eerste boek en ik bewaar het nog steeds op
een speciaal plekje.
Mijn grote schrik was Hazió. Op geheel
onverwachte momenten kwam deze man,
met rood gezicht en woeste haardos met een
handkar door de straat op zoek naar handel.
Ik vond hem zo angstaanj agend dat ik naar
huis rende, alle trappen oprende om mezelf
onvindbaar te maken .Pas enkelej aren gele-
denlasikin'tKleineKrantsjedatdemanD.W.
Reinsmaheetteenaltijd'handellllloooo'heeft
geroepen in plaats van "hazió'. Van de overige
voorzieningennoemiknogdegrutterswinkel
van 'de dames' in de Nieuwesteeg en de sme-
derijvanTingaindeTorenstraat.BijTingakeek
jealskindjeogenuitwanneerhijdeblaasbalg
bediende omhet kolenvuur aan te wakkeren
Maar je kon er ook terecht voor een fiets, en
wasje eenmaal klant dan kon je ook vragen
om eenhoepel (een onbruikbare velg van een
fietswiel).Mijnbroerwistvan twee fietswielen
enhetframevaneenoudedamesfietsietsrijd-
baars temaken. Zonder stuurzadel, trappers
of rem ging het, gezeten op een los kussen
metflinkevaartdoordeWijdeGasthuissteeg
naar beneden. In destrengewintervan 1947
waren de steilehellingen van de stadsgracht
witenglad. Vankruidenier Kuikenkregenmijn
broerenikeengrootkoekblikdatweplattrap-
ten en waarop we zittend de wallen afgleden
Kussiebanden
ElkNederlands kindleert fietsen alshetvier
of vijfjaar oud is. Ik had er veel moeite mee
om mij n evenwicht tehoudenEr war en geen
luchtbanden; in de oorlog spande men een
reephardrubberomdevelgendatzater,naar
ik me herinner, knap scheef op. Ze noemden
het cushion-banden, wij zeiden 'kussieban
den', en je had voortdurend het gevoel alsof
je in een tramrail reed en daarbij niet wilde
ontsporen. Nadeoorlogkwam de luchtband
er weer en fietste ik in één keer weg; dat was
voor mij de bevrijding! Met de bevrijding
kwamenernieuweprodukten.Mijnfavoriete
broodbeleg werd Bebogeen (de naam is afge-
leidvanBenninga'sBoterfabriek,destijdsaan
de Harlingertrekvaart te Leeuwarden). De
markten werden weer levendiger en wij gin
gen daarmetonze'kiekdoazen'naar toe. Dat
kostte één cent en die kregen wedenk ik nu
nietvoordieblikineengemeubileerdeschoe-
nendoos,maaromdatdekijkerzijnhartopde
goedeplaats had. Elke vrijdaggingmijnpake
JohannesDirksMeijer(1877-1965),dievroeger
vrachtrijderwas,vandeOudebildtdijknaarde
marktenkwam da arnabijons thuis zijnlieve-
lingsgerecht eten: haché.
ik
Jan (rechts) en
Joop van der Tuin,
reeds mobiel in 1944
stelhetbijzonderopprijsreactiesteontvangenvan
mensendie zichzelf, familieofkennisseninditartikel
herkennen of van wie de naam genoemd is.
Mijn adres is:
J.D.vanderTuin,PrinsesChristinastraat58,8331GB
Steenwijk; tel. 0521-515816.
