LeovttjTd
ca»;
27
Achter de Witte Hand met op de actergrond
de Breede Plaats, ca. 1927; in deze omgeving
groeide de kleine Johannes Corpier op
de omgeving van de Wissesdwinger, Wisses-
straat en Achter de Witte Hand. In 1862 werd
Johannes Corpierwegenshetvervullenvan zijn
militaire dienstplichtambtshalveuithetbevol-
kingsregistergeschrapt.Waarschijnlijkheefthij
nadien een zwervend bestaan geleid om ver
volgens tebelandeninéén vandebedelaarsko-
loniesvandeMaatschappijvanWeldadigheid.
Hierzalhetzijngeweestdathijzijntoekomstige
levenspartner Aaltjeheeftontmoet,aangezien
beidenzichoprespektievelijklseptemberl870
en30maartl871vanuitVeenhuizenblijvendin
Leeuwarden vestigden en op 1 oktober daar-
aanvolgendinhethuwelijktraden. Sedertdien
hebbenJohannesenAaltje'Pang'op tientallen
adressendoor de gehelebinnenstad gewoond,
hetgeen tevens een verklaringmagzijnvoorde
ruimebekendheiddiedezekleurrijkefigurenin
het oude Leeuwarden genoten.
WaarzelfsFennoSchoustrainl979geenweet
vankonhebben - op bepaalde archiefbronnen
berust uit privacy-overwegingen nu eenmaal
een openbaarheidsbeperking-is eenlevendi-
gebeschrijvingvanhetreilenenzeilenvande
huishoudingvande familie Corpier alias Pang,
inl900opgemaaktdooreenarmbezoekervan
deStadsArmenkamer.Inmijnherinnering,die
'slechts' terugreikt tot eind j aren vijftig van de
vorige eeuw, hoor ik nog steeds - na het buiten
spelenenvlakvoorhetaanschuivenaandeeet-
tafel-hetwantrouwendecommandovanmijn
moeder: 'Laat my eerst dien hannen es sien!'
Waarna meer dan eens de opdracht volgde:
'Viesspeuk! Gaaneerstdynhannenwassen, de
liekstPangwel! Nu, navelejaren, wordtduide-
lijkhoeverindegeschiedenisdezegevleugelde
woorden terugreiken. De grootouders of mis
schien wel de overgrootouders van mijn moe
der moeten deze woorden - toen zij hun kroost
inhetbeginvande20steofinhetlaatstekwart
vandel9deeeuweenbeetjebeschavingpoog-
den bij te brengen - reeds hebben gebezigd!
Vandaag overvloed, morgen gebrek
Het rapport van de armbezoeker spreekt in
ditgevalboekdelen!Opdonderdag8februari
1900 vervoegde deze zich aan het adres Sint
Jobsleen 217, nadat debewoners -de 63-j ari-
ge Johannes Corpier en diens 58-j arige echt
genote Aaltje de Jong- de Armenkamer om
ondersteuninggedurendedewintermaanden
'i A i ï&Airel&ÉslI
CiWfiw .fiïPlfw-
haddengevraagd.Zoalsdestijdsgebruikelijk,
werd terstond een onderzoek ingesteld of er
inderdaadnoodzaakwasomgeldelijkeonder-
steuningtoete staan. Inwonendbij Johannes
enAaltjewarende21-jarigeKlaskePiersmaen
haarkindAaltje,oud29weken.Navraagleerde
datdeze Klaskeverkeringhadmetéénvande
zonen van Corpier, tewetenMartinus, die als
soldaatbijhetKNILinNederlandsIndiëdiende.
BlijkbaarheeftMartinushetverstandiggeacht
omKlaskeietshechteraanzichtebindendoor
er voor te zorgen dat zij voor zijn vertreknaar
deOost, zwangerwas. Gevraagdnaar de ver
diensten, antwoorddeCorpier datzij rondkwa
men vanhetventenmetliedjes,hetverkopen
vandoorstekersenlampenwissers.Gedurende
de Leeuwarder - en Marssumer kermis ver-
maaktenzijdekermisgangersookwelmeteen
gehuurddraaiorgel.Andereinkomstenwerden
verkregenmetbedelen,waarbijookhetplatte-
landindeomtrekvanLeeuwardenwerd afge
stroopt. Eenjuisteopgavevan inkomstenkon
den de beide echtelieden echter niet geven.
BeidenverklaardenaljareninLeeuwardente
wonen.Demanwasoorspronkelijkafkomstig
vanJoureende vrouw van Drachtster Com
pagnie N aar het oordeel van de armbezoeker
zou het best zo kunnen zijn dat hun praktij -
ken nu niet zo goed floreerden als 's zomers,
maardathetwelduidelijkwasdatdezelieden
'gaarneaandestadsruifwildenstaan'. Daar
naast werd vastgesteld dat de beide oudjes
bepaaldnietafkerigwaren vansterkedrank.
Eenvernietigendoordeelgafdearmbezoeker
waarhethunwoning, huisraad, zindelijkheid
en persoonlijkheid betrof: 'Een fatsoenlijke
paardenstalisbeterdanhunwoning,meubels
enzindelijkheid.Hetvuilzitzekeréénduimop
devloer.De man,bijgenaamdPang,en vrouw
zijnbekendestraatfigurenl'Inzijnadviesaan
devoogdenvandeStadsArmenkamermaakte
de armbezoeker nog de volgende kantteke-
ningen:'Er zijntwee zonen, Martinus, soldaat
bij het Indisch Legerkomt omstreeks Kerst
mis 1900thuis,enBauke, marinier. Corpier
en vrouw zijn menschen die bij den dagleven,
vandaag overvloed, morgen gebrek. Over 't
algemeen worden zij gehouden voor lui die
beter te eten kr ij gen dan menig anderToen
Martinusnaarlndiëginginhetnajaarvan'98,
washetelkedagbalIZeermoeilijkishetuitte
maken ofhier onderstand noodigis. Verzoe-