20
de Reformatie wijken ten gunste van de
seculiere Wirdumerpoort. De poort werd
tussen 1820 en 1840, bij de ontmanteling
van de stad afgebroken. In 1880 werd wes
telijk van de brug de prestigieuze, door
Romein ontworpen Korenbeurs gebouwd.
Evenals de fontein ernaast, rijk aan sym
bolen van Hermes/Mercurius, god van de
handel en de reizigers en tegenvoeter van
Jacobus.
Sint-Jacobsgasthuis
en Sint-Jacobstoren
In 1493 vermaakte Allert Claes zoen een
schuit turf aan het Jacobs Gasthuis: allert
da tzercke qwyth syn deel fan dae eefter-
stalligha renten ende disse foers screven
schylde rentha schillet da jacopinen habba
to datjen dier hy hyarum yn foertydem to
der ere godis jown haeth. item dae pres
teren to sinte katherine tzercke elk i jagher
item dae aermen yn sinte jacobs jesthuus
een schute torfs. De bewoners van het
gasthuis werden armen genoemd.
De Sint-Jacobskapel en de Sint-Jacobs-
toren of Nieuwe Toren (1540) werden
gebouwd als alternatieve stadstoren na
het debacle met de toren van Oldehove. De
toren stond op de hoek van de Klokstraat
en de Grote Hoogstraat, de heerweg naar
het zuiden, die parallel loopt aan de Sint
Jacobsstraat.
Het Jacobusfresco
In de zuidelijke beuk van de Jacobijner
Kerk zijn de resten te zien van de fresco's
van de twaalf apostelen met de aan hen
toegeschreven regel van het Apostolicum.
Het eerste fresco toont Petrus en Andre
as met 'Ik geloof in God, de almachtige
Vader, Schepper van hemel en aarde.' Op
het tweede fresco staat Johannes met 'En
in Jezus Christus zijn enige Zoon, onze
Heer'. Het derde fresco laat Jacobus de
Grote zien met op zijn rug de pelgrims-
hoed met de schelp. Het bijbehorende
artikel 'Die ontvangen is van de Heilige
Geest, geboren uit de maagd Maria' is ver
dwenen.
Het Sint-Jobs- of Sint-Jacobsleen
tot Oldehove
In de Sint-Vituskerk op Oldehove werd in
de tweede helft van de vijftiende eeuw
een beneficie gesticht dat tot doel had het
onderhouden van het Sint-Jacobsaltaar in
de kerk en het bekostigen van de oplei
ding van een priester die het altaar zou
kunnen bedienen.
Gedurende de gehele vijftiende eeuw
was er een spanning tussen de jong opko
mende stad Leeuwarden, de samenvoe
ging van de oudere gehuchten Oldehove,
Nijehove en Hoek in Oostergo en de oude
steden van Westergo. Leeuwarden behoor
de met de stad Groningen tot de partij van
de Vetkopers, de Westergose steden tot de
Schieringerpartij. Deze spanning leidde
in 1487 tot een uitbarsting. De oorzaak
lag in een keur van 1435 waarin bepaald
werd dat in Leeuwarden alleen in de stad
zelf gebrouwen bier gedronken mocht wor
den. Toen in de zomer van 1487 mannen
van buiten binnen de stad op het drinken
van uitheems bier betrapt werden, kwam
het tot een gevecht tussen hen en de brou
wers. Deze strijd breidde zich uit, de vlam
sloeg in de pan en een Schieringer leger
veroverde Leeuwarden. Bij deze strijd
kwam de zeer geziene Leeu-warder hoof-
deling Pieter Sybrant Auckama om het
leven. Pas in 1492 kon Leeuwarden zich
met behulp van de stad Groningen van
het Schieringer juk bevrijden.
Pastoor Juwsma
De halfbroer van Pieter; Jelle Juw Juw
sma, pastoor, 'opperpriester' van Olde
hove stichtte ter nagedachtenis aan Pie
ter het Sint-Jacobsleen. Pieter kwam rond
Sint-Jacobsdag om het leven. Bij het Sint-
Jacobsaltaar zou voor zijn zieleheil gebe
den worden. De landerijen van het Sint-
Jacobsleen lagen binnen Leeuwarden bij
de Boterhoek ten noorden van Oldehove
en ten noordwesten van de stad.
Bij de Reformatie werd het Sint-Jacob
sleen, later meest Sint-Jobsleen genoemd,
omgezet in een vrij studieleen. Aanvan
kelijk bedoeld voor familieleden van de
stichter, werd het in 1854 volledig openge
steld voor niet verwante, maar wel protes
tantse, studenten. Het Sint-Jacobsleen
bestaat tot op heden. In de loop van deze
eeuw werden de landerijen binnen de
gemeente Leeuwarden aan de stad ver
kocht; het laatst het gebied bij het Boni-
fatius-hospitaal. De eigendommen van
het leen liggen nu onder Cornjum en Sint
Annaparochie. Pastoor Jelle Juwsma's
liefde voor Sint-Jacob draagt vrucht tot in
onze dagen.
Het Friese deel van de pelgrimsroute naar
Santiago de Compostela in Spanje, loopt door
Leeuwarden. Dit 'Jabikspaad' voert wande
laar of fietser van Sint Jacobiparochie naar
het Overijsselse Hasselt