20 de Reformatie wijken ten gunste van de seculiere Wirdumerpoort. De poort werd tussen 1820 en 1840, bij de ontmanteling van de stad afgebroken. In 1880 werd wes telijk van de brug de prestigieuze, door Romein ontworpen Korenbeurs gebouwd. Evenals de fontein ernaast, rijk aan sym bolen van Hermes/Mercurius, god van de handel en de reizigers en tegenvoeter van Jacobus. Sint-Jacobsgasthuis en Sint-Jacobstoren In 1493 vermaakte Allert Claes zoen een schuit turf aan het Jacobs Gasthuis: allert da tzercke qwyth syn deel fan dae eefter- stalligha renten ende disse foers screven schylde rentha schillet da jacopinen habba to datjen dier hy hyarum yn foertydem to der ere godis jown haeth. item dae pres teren to sinte katherine tzercke elk i jagher item dae aermen yn sinte jacobs jesthuus een schute torfs. De bewoners van het gasthuis werden armen genoemd. De Sint-Jacobskapel en de Sint-Jacobs- toren of Nieuwe Toren (1540) werden gebouwd als alternatieve stadstoren na het debacle met de toren van Oldehove. De toren stond op de hoek van de Klokstraat en de Grote Hoogstraat, de heerweg naar het zuiden, die parallel loopt aan de Sint Jacobsstraat. Het Jacobusfresco In de zuidelijke beuk van de Jacobijner Kerk zijn de resten te zien van de fresco's van de twaalf apostelen met de aan hen toegeschreven regel van het Apostolicum. Het eerste fresco toont Petrus en Andre as met 'Ik geloof in God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde.' Op het tweede fresco staat Johannes met 'En in Jezus Christus zijn enige Zoon, onze Heer'. Het derde fresco laat Jacobus de Grote zien met op zijn rug de pelgrims- hoed met de schelp. Het bijbehorende artikel 'Die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria' is ver dwenen. Het Sint-Jobs- of Sint-Jacobsleen tot Oldehove In de Sint-Vituskerk op Oldehove werd in de tweede helft van de vijftiende eeuw een beneficie gesticht dat tot doel had het onderhouden van het Sint-Jacobsaltaar in de kerk en het bekostigen van de oplei ding van een priester die het altaar zou kunnen bedienen. Gedurende de gehele vijftiende eeuw was er een spanning tussen de jong opko mende stad Leeuwarden, de samenvoe ging van de oudere gehuchten Oldehove, Nijehove en Hoek in Oostergo en de oude steden van Westergo. Leeuwarden behoor de met de stad Groningen tot de partij van de Vetkopers, de Westergose steden tot de Schieringerpartij. Deze spanning leidde in 1487 tot een uitbarsting. De oorzaak lag in een keur van 1435 waarin bepaald werd dat in Leeuwarden alleen in de stad zelf gebrouwen bier gedronken mocht wor den. Toen in de zomer van 1487 mannen van buiten binnen de stad op het drinken van uitheems bier betrapt werden, kwam het tot een gevecht tussen hen en de brou wers. Deze strijd breidde zich uit, de vlam sloeg in de pan en een Schieringer leger veroverde Leeuwarden. Bij deze strijd kwam de zeer geziene Leeu-warder hoof- deling Pieter Sybrant Auckama om het leven. Pas in 1492 kon Leeuwarden zich met behulp van de stad Groningen van het Schieringer juk bevrijden. Pastoor Juwsma De halfbroer van Pieter; Jelle Juw Juw sma, pastoor, 'opperpriester' van Olde hove stichtte ter nagedachtenis aan Pie ter het Sint-Jacobsleen. Pieter kwam rond Sint-Jacobsdag om het leven. Bij het Sint- Jacobsaltaar zou voor zijn zieleheil gebe den worden. De landerijen van het Sint- Jacobsleen lagen binnen Leeuwarden bij de Boterhoek ten noorden van Oldehove en ten noordwesten van de stad. Bij de Reformatie werd het Sint-Jacob sleen, later meest Sint-Jobsleen genoemd, omgezet in een vrij studieleen. Aanvan kelijk bedoeld voor familieleden van de stichter, werd het in 1854 volledig openge steld voor niet verwante, maar wel protes tantse, studenten. Het Sint-Jacobsleen bestaat tot op heden. In de loop van deze eeuw werden de landerijen binnen de gemeente Leeuwarden aan de stad ver kocht; het laatst het gebied bij het Boni- fatius-hospitaal. De eigendommen van het leen liggen nu onder Cornjum en Sint Annaparochie. Pastoor Jelle Juwsma's liefde voor Sint-Jacob draagt vrucht tot in onze dagen. Het Friese deel van de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela in Spanje, loopt door Leeuwarden. Dit 'Jabikspaad' voert wande laar of fietser van Sint Jacobiparochie naar het Overijsselse Hasselt

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2002 | | pagina 22